Miejsce Bożego Narodzenia

Betlejem Judzkie

Warto bowiem wiedzieć, że jest jeszcze jedno Betlejem, leżące w Galilei, w pobliżu Nazaretu (12 km na północ), dzisiaj Beit Lahm, wymieniane już w księgach: Jozuego (19,15) i Sędziów (12,8). Betlejem Judzkie natomiast leży ok. 8 km na południe od Jerozolimy. Wymieniane jest również w Starym Testamencie kilkanaście razy.



Betlejem Judzkie wspomniane jest także w dokumentach pozabiblijnych. I tak wspominają je znane listy z Tell-el-Amama z wieku XIV przed Chrystusem oraz tabliczki z pismem klinowym, zawierające korespondencję dyplomatyczną między dworem egipskim a Babilonią i Asyrią. W Betlejem został namaszczony na króla Izraela Dawid. Dlatego miasto odtąd nosi nazwę „miasta Dawidowego". Miasto liczy obecnie kilkanaście tysięcy ludzi, przeważnie Arabów. Za czasów Pana Jezusa osada liczyła ok. 1000 mieszkańców. Betlejem leży na wysokości 770 m na dwóch wzgórzach, otoczonych malowniczymi dolinami, gdzie rosną: gaje oliwkowe, oraz sady cytrynowe, figowe i granatowe. Klimat jest tu łagodny, ale w porze zimowej dają się we znaki chłodne wiatry. Z dala słychać monotonne pieśni pasterzy oraz dzwonki owiec i kóz pasących się, jak kiedyś przed laty. Domów zakonnych jest w mieście 10.
Według świadectwa bardzo wczesnego, bo z wieku II (św. Justyna) Pan Jezus narodził się w grocie skalnej. Dzisiaj jeszcze można je spotkać na zboczu gór, ogrodzone na zewnątrz murem z małą bramą i oknem, gdzie wewnątrz żyje cała uboga rodzina wraz z inwentarzem. Orygenes (w. III) twierdzi, że grota narodzenia Pana Jezusa jest dobrze znana tak chrześcijanom, jak i poganom: „Jeżeli ktoś chce się upewnić w sprawie proroctwa Micheasza i Ewangelii, czy Jezus urodził się w Betlejem, niech sobie przypomni, że zgodnie z opowiadaniem Ewangelii pokazuje się grotę, w której się urodził. Wszyscy w kraju to twierdzą, i poganie nawet opowiadają temu, kto chce wiedzieć, że we wspomnianej grocie urodził się Jezus, któremu chrześcijanie oddają cześć". Jeśli zważymy, że tak św. Justyn, jak Orygenes mieszkali w samej Palestynie, to świadectwo ich jest tym bardziej wiarygodne.

Sw. Hieronim (+ ok. 420) zamieszkał na stałe w Betlejem w pobliżu groty narodzenia, gdzie założył klasztor. Pisze on, że cesarz Hadrian w wieku II na miejscu narodzenia Pańskiego wprowadził kult bożka Adonisa. To trwało ok. 180 lat. Dopiero cesarzowa św. Helena w 326 roku nad grotą Narodzenia Pana Jezusa wystawiła bazylikę. Biskup Euzebiusz z Cezarei (+ 340) pierwszy pisze o tym. W r. 333 opisał tę bazylikę pielgrzym z francuskiego miasta Bordeaux.

Św. Paula (+ 403) i jej córka św. Eustachia (+ 419) w jednym ze swoich listów do św. Hieronima potwierdzają istnienie tejże bazyliki nad grotą narodzenia Jezusa Chrystusa. Kiedy zaś świątynia uległa spaleniu, cesarz Justynian I jeszcze piękniej ją odbudował (w. VI). Pewne zmiany wprowadzili do bazyliki krzyżowcy i taką pozostała po nasze czasy.

Grota narodzenia znajduje się pod prezbiterium. Ma ona kształt prostokąta, liczącego: 12,30 m długości, 3,15 m szerokości i 3 m wysokości. Grotę oświetlają 53 lampy. We wnętrzu groty są dwa ołtarze: jeden jest na miejscu narodzenia. Pod nim można oglądać gwiazdę z napisem łacińskim: Hic de Maria Yirgine Christus natus est (Tu z Maryi Panny narodził się Chrystus). Jak gwiazda i napis świadczą, miejsce to należało kiedyś do katolików. Jednak w roku 1634 sułtan Murat IV przyznał wszystkie miejsca święte w Palestynie prawosławnym Grekom. Wprawdzie dzięki interwencji państw katolicy odzyskali ponownie prawa do tychże miejsc, ale w wieku XIX, kiedy Rosja carska pokonała Turków, miejsca święte, także grotę narodzenia Chrystusa, oddała ponownie prawosławnym Grekom. I tak jest po dzień obecny. Ołtarz drugi stoi na miejscu żłóbka, który przeniesiony został według podania do Rzymu do bazyliki Matki Bożej Większej. Przy ołtarzu żłóbka katolicy odprawiają w dzień i w noc Msze święte o Bożym Narodzeniu. Do katolików należy nadto 5 kaplic podziemnych. Od jednej z nich prowadzą schody do pobliskiego kościoła św. Katarzyny Męczennicy, skąd codziennie wyrusza procesja do groty Narodzenia.

Za czasów panowania w Ziemi Świętej krzyżowców w tej to bazylice dokonał koronacji swojej:
Baldwin I (+ 1118) i Baldwin II (+ 1206). Wejście do bazyliki jest bardzo ciasne. Chodziło bowiem o to, aby Arabowie mahometańscy nie wjeżdżali do bazyliki na koniach, jak to w czasach późniejszych (od wieku XV) mieli w zwyczaju. Bazylika jest: 75 m długa i 26 m szeroka. Trzydzieści kilka kolumn marmurowych, koloru czerwonego w białe pasy, przedziela bazylikę czterema rzędami. Kolumny środkowe dźwigają wielki fryz, ozdobiony malowidłami z czasów krzyżowców oraz drewniany pułap z wieku XVIII. Absydę przedziela bogaty, prawosławny ikonostas (bazylika również należy do prawosławnych). Syryjczycy prawosławni i prawosławni Ormianie mają dwa boczne ołtarze. Z boku są wejścia do klasztorów prawosławnych a z podziemi do klasztoru franciszkanów.