Piękno celebracji - różnorodność funkcji liturgicznych

Prawda ta była w ostatnich latach kilka razy przypominana. Z jednej strony podkreśla się zdolność ochrzczonego do podjęcia takich funkcji cytując najczęściej kanon 228 KPK, § 1: "Odpowiednio przygotowani świeccy są zdolni, by otrzymać od świętych pasterzy te urzędy kościelne i posługi, które wolno im piastować zgodnie z przepisami prawa". Z drugiej strony dokumenty podkreślają, że zdolność do podjęcia posługi nie oznacza prawa: "Wiernym nie wyświęconym nie przysługuje prawo do ich wykonywania, ale są oni >zdolni, by otrzymać od świętych pasterzy te urzędy kościelne i posługi, które wolno im piastować zgodnie z przepisami prawa<" .

Teksty te podkreślają wielkość i ważność funkcji spełnianych w liturgii i znaczenie aktu, przez który wierni świeccy są do tych funkcji wyznaczani. Według cytowanych dokumentów Kościoła wiernym świeckich można powierzać funkcje liturgiczne w następujący sposób:

1 - Ustanowienie na stałe do posługi lektora i akolity. Jest to obrzęd uroczysty, należący do pontyfikału rzymskiego, dokonywany przez biskupa.

2 - Błogosławieństwo proboszcza lub rektora kościoła, przez które powierza on odpowiednio przygotowanym wiernym świeckim określoną funkcję w liturgii.

3 - Upoważnienie (wyznaczenie) przekazane na odpowiedni czas. Znamienny jest tu nowy w stosunku do KPK termin "upoważnienie". KPK tłumaczy łacińskie "temporanea deputatione" przez "czasowe wyznaczenie", natomiast OWMR przez "czasowe upoważnienie".

Omawiane tu terminy każą nam na nowo zastanowić się nad rozumieniem tzw. "stopni ministranckich". W istniejącej dziś praktyce udzielane kolejno błogosławieństwa do funkcji ministranta światła, księgi, ołtarza, były rozumiane nie tylko, a może nawet nie przede wszystkim jako powierzeniem komuś nowej funkcji, której dotychczas nie pełnił, lecz jako kolejny "stopień" w posłudze ministranckiej.

W świetle powyższych dokumentów jest to nie tylko nie precyzyjne, lecz także w pewnym stopniu błędne. W rzeczywistości bowiem funkcja ministranta księgi nie jest wyższa stopniem niż funkcja ministranta światła. Ministrant nie wstępuje na wyższy stopień posługiwania, lecz podejmuje nową funkcję. Jeśli zostaje "wyznaczony" lub "upoważniony" do spełniania następnej czynności, oprócz tej, do której wcześniej został "wyznaczony", to poszerza się zakres jego obowiązków. Ma coraz to nowe funkcje do spełnienia. Te nowe funkcje nie są jednak stopniami w właściwym sensie tego słowa. Jest to raczej droga wszerz niż wzwyż.

Nowe OMWR poszerza zakres posługiwania liturgicznego. Wyraźnie mówi, że zakrystian także pełni funkcję liturgiczną, wprowadza określenie "mistrz ceremonii", którego nie było w poprzednim OWMR, wiele razy przypomina o odczytywaniu wezwań modlitwy wiernych przez świeckich, powtarza potrzebę angażowania wielu osób i zespołów do posługi śpiewu. Można powiedzieć, że w obecnej sytuacji, w której określenie "służba liturgiczna" znacznie się poszerzyło, o czym była mowa m.in. na naszym spotkaniu w ubiegłym roku, powraca na nowo pytanie o sposób powierzania wiernym świeckim konkretnych funkcji liturgicznych. Dotyczy to najpierw samych ministrantów, następnie dziewcząt ze scholi, a potem także młodzieży i dorosłych. Tu powraca pytanie o stopnie posługiwania.