Hiszpania szczególnie barwnie obchodzi uroczystość Wniebowzięcia Matki Bożej. Ma ona tam długą historię bogatą w liczne lokalne tradycje. Niektóre z nich, jak np. maryjne misterium w miejscowości Elche, trafiły na listę Światowego Dziedzictwa Ludzkości UNESCO.

W Hiszpanii tajemnica Wniebowzięcia Matki Bożej była czczona na długo przed ogłoszeniem dogmatu. Przykładem może być tzw. Misterium z Elche, pięknie położonej miejscowości w pobliżu Alicante, na południu Hiszpanii. Od XV wieku w miejscowej bazylice przedstawiany jest średniowieczny dramat sakralno-liryczny obrazujący zaśnięcie, wniebowzięcie i ukoronowanie Matki Bożej.

Tekst, oparty na maryjnych apokryfach, został napisany w dawnym języku walencjańskim, natomiast muzyka pochodzi z różnych okresów. Dramat składa się z dwóch części: „Nieszporów” – obrazujących zaśnięcie Maryi oraz „Święta”, które przedstawia wniebowzięcie i ukoronowanie Matki Bożej na królową nieba i ziemi. Jest to szczególnie podniosły moment – biją wówczas dzwony i słychać fajerwerki. Podziw budzi nie tylko piękne wykonanie, ale także skomplikowana maszyneria, która umożliwia „zstępowanie” bohaterom dramatu z kopuły bazyliki obrazującej niebo. Od średniowiecza w Misterium z Elche biorą udział tylko mężczyźni. Piękno widowiska ściąga zarówno pielgrzymów jak i turystów z kraju i z zagranicy.