publikacja 30.05.2015 19:54
Zesłanie Ducha Świętego ukazuje uczniom rzeczywistość pełną nadziei i światłości. Pomimo wewnętrznej słabości dary Ducha Świętego uzdalniają apostołów do głoszenia Ewangelii.
Yoav Dothan (self taken) via Wikimedia Commons Zesłanie Ducha Świętego. Fresk w Bazylice Zwiastowania Melchickiego Patriarchatu Jerozolimy.
Gdy jednak przyjdzie Pocieszyciel, którego Ja wam poślę od Ojca, Duch Prawdy, który od Ojca pochodzi, On będzie świadczył o Mnie (J 15,26).
We wschodniej tradycji centralnym momentem roku liturgicznego jest święto Zmartwychwstania Pańskiego. Chrystus podeptawszy śmierć odrodził w nas praobraz człowieczeństwa i tym samym „będącym w grobach, życie darował”( fragment troparionu paschalnego). Zmartwychwstanie było triumfem Boga- człowieka i potwierdzeniem jego panowania. Jednakże Chrystus miał wkrótce zostawić apostołów i wstąpić na niebiosa, tak jak zapowiedział. W stychirach z Weczirni( nieszporów) święta Wniebowstąpienia Pańskiego słyszymy o bardzo szczegółowo opisane jest zachowanie apostołów:
Rzeczywiście fakt Wniebowstąpienia był dla apostołów bardzo przygnębiający. Od tej chwili musieli radzić sobie na ziemi bez fizycznej obecności swojego mistrza. Pamiętali jednak o obietnicy jaką Jezus złożył jeszcze w czasie swojej publicznej działalności .W ewangelii św. Jana wielokrotnie zapewniał ich, że nie zostaną sierotami, ale napełni ich Pocieszyciel, którego „ świat przyjąć nie może”. Zauważmy, że Duch Święty zstępuje na apostołów w dniu Szawuot. Apotołowie będący ortodoksyjnymi Żydami upamiętniali w ten sposób nadanie Dekalogu na górze Synaj. Zesłanie Ducha Świętego jest tym samym wypełnieniem obietnicy Ojca w Nowym Testamencie. To fascynujące zestawienie znaczenia obu wydarzeń po raz kolejny pokazuje nieogarnioną naturę Boga, objawiającego się w tak różnorodny sposób w swojej jedności. Doskonale obrazuje to troparion, z Weczirni święta Zesłania Ducha Świętego. Jego autorem jest cesarz bizantyjski Leon:
Jedność Trójcy Świętej, której wspomnienie Kościół Wschodni obchodzi w poniedziałek po Zesłaniu Ducha Świętego już od początków chrześcijaństwa była uważana za niepodważalną prawdę wiary. Tym samym arianizm potępiony został już na pierwszym soborze powszechnym w Nicei (325 r.).
Zesłanie Ducha Świętego ukazuje uczniom rzeczywistość pełną nadziei i światłości. Pomimo wewnętrznej słabości dary Ducha Świętego uzdalniają apostołów do głoszenia Ewangelii. Napełnieni Duchem apostołowie po wyjściu z wieczernika zaczęli mówić wieloma językami, czym wzbudzili zdziwienie i politowanie ze strony innych ludzi. Obrazują to Stychiry w czasie Stychowni (część Weczirni):
Analizując te słowa dochodzimy do pewnego wniosku, że konieczne jest otwarcie się na nową rzeczywistość, jaką jest obecność Ducha Świętego. W przeciwnym razie przejawy Jego działania będą dla nas niezrozumiałe, a my staniemy się podobni do ludzi, którzy uważali apostołów za pijanych. Jedną z najbardziej znanych modlitw w tradycji wschodniej jest właśnie modlitwa do Ducha Świętego, będąca jednocześnie prośbą o jego ingerencję w nasze życie:
Z darami Ducha Świętego wiążą się nierozerwalnie sakramenty inicjacji chrześcijańskiej, które w Kościołach Wschodnich są udzielane w jednym czasie. Jednym z sakramentów wtajemniczenia chrześcijańskiego, jest bierzmowanie( scs. Myropomazanje) W czasie udzielania sakramentu bierzmowania kapłan wypowiada formułę Naznaczono Cię pieczęcią Ducha Świętego i naznacza uszy, głowę, stopy i czoło bierzmowanego świętym olejem . Te gesty mają ogromne znaczenie symboliczne, gdyż wedle słów św. Teodora z Mopsuestii namaszczenie czoła jest znakiem, którym zostaliśmy naznaczeni jako Chrystusowe baranki, jako żołnierze armii Królestwa Niebieskiego”. Jeden z najwybitniejszych teologów prawosławnych Paul Evdokimov napisał, że gest namaszczenia symbolizuje ogniste języki Pięćdziesiątnicy i odtąd całe życie chrześcijanina staje się życiem charyzmatycznym. Właśnie sakrament bierzmowania umacnia chrześcijanina do głoszenia Ewangelii. Również czytania proklamowane w czasie sprawowania tego sakramentu dotyczą misji do jakiej posłani są chrześcijanie napełnieni Duchem Świętym.
Celebracja sakramentu bierzmowania w tradycji bizantyjskiej podkreśla uświęcenie każdego stworzenia w Duchu Świętym. Języki ognia, które pojawiły się nad głowami apostołów świadczyły o żywej obecności Boga. Duch Święty nie przyszedł jedynie do pierwszych apostołów, którzy byli naocznymi świadkami Chrystusa, ale objawia się wszystkim wierzącym przez posługę sakramentalną Kościoła i w charyzmatach.
Działanie Ducha uzdalnia nas do głoszenia Dobrej Nowiny. Z odwagą i ufnością do Pana, objawiającego się w Trójcy głośmy Ewangelię w środowiskach, do których Pan nas posyła. Świadomi znaczenia wielkiego daru otrzymanego wraz z przyjęciem sakramentów inicjacji chrześcijańskiej wołajmy wraz ze świętym Pawłem:
„Cóż nas może odłączyć od miłości Boga.”
(W artykule wykorzystałem tłumaczenia tekstów liturgicznych autorstwa ks. Henryka Paprockiego oraz fragmenty książki Paula Evdokimova „Kobieta i zbawienie świata” wyd. polskie Wydawnictwo „W drodze”, Poznań 1991)