publikacja 19.02.2011 12:52
Maryjne „Godzinki” to wyśpiewana lub odmówiona historia zbawienia. Ważne, aby mieć świadomość tego, co wypowiadają wargi, aby rozumieć trudne nieraz zwroty i umieć je wytłumaczyć, na przykład pytającym o to młodym ludziom.
Mirosław Rzepka/Agencja GN
Obrazy i malowidła w kościołach to tak zwana „Biblia ubogich”. To samo można powiedzieć o Godzinkach – to„Brewiarz ubogich”. Święty Jan z Dukli odmawiał je na wzór brewiarza, w różnych godzinach dnia, przez cały dzień, tak zresztą zostały ułożone: jutrznia, pryma, tercja, seksta, nona, nieszpory, kompleta – to są nazwy Liturgicznych Godzin brewiarzowych. Maryjne „Godzinki” to wyśpiewana lub odmówiona historia zbawienia. Ważne, aby mieć świadomość tego, co wypowiadają wargi, aby rozumieć trudne nieraz zwroty i umieć je wytłumaczyć, na przykład pytającym o to młodym ludziom.
Trojakiego rodzaju określenia Maryi w Godzinkach: określenia poetyckie, świadczące o literackich zdolnościach autora tej modlitwy,obrazowe określenia 4 wielkich przywilejów Maryi, wreszcie głęboko osadzone w Starym Testamencie biblijne typy inaczej figury Matki Mesjasza.
I. Poezja Godzinkowa
Piękna, jak księżyc w pełni, cedr czystości, palma cierpliwości, gwiazda morska, port tonących, między cierniem lilija.
II. Przywileje Maryi:
1. Boże Macierzyństwo: za Matkę obrał Słowu Jednorodzonemu...nam Zbawiciela świata Maryja powiła...z ciebie Słowo przedwieczne w ciało się przybrało...
2. Dziewictwo: pałac wstydu panieńskiego, Matka szlachetna w panieńskiej czystości
3. Niepokalane Poczęcie: przestępstwo Adama nie ma prawa w Tobie...czystsza niźli aniołowie... przywara grzechu nie postała w Tobie
4. Królowanie Maryi: po prawej stronie Króla stoisz w złotogłowie.. gwiazdami uwieńczona Pani łaskawości
III. Figury biblijne Matki Mesjasza
1. Dom poświęcony, siedmioma kolumnami pięknie ozdobiony, świątynia Boga – w 1 Krl czytamy o budowie i poświęceniu świątyni w Jerozolimie dla Boga. Zastąpiła ona dawny i przenośny Namiot Spotkania. Była bogato zdobiona, wybudowana z wielkim rozmachem według pomysłu i projektu króla Dawida. Przed wejściem stały dwie ozdobione wielkie kolumny. Kryła ona największą świętość –Arkę Przymierz. Zburzona w roku 586 przez Babilończyków, w 70 roku przez Rzymian. Liczba 7 kolumn wskazuje na pełnię darów i łask Maryi jako żywej świątyni Boga.
2. Nowa gwiazda z Jakuba – Lb: król Moabu udał się do wróżbity Balaama i kazał mu przeklinać obóz izraelski. On jednak wiedział, że będzie mówił tylko to, co mu powie Bóg i 3 razy błogosławił Izraela. Mówił o nadchodzącym, jeszcze niewyraźnie, królu żydowskim – wschodząca gwiazda z Jakuba. (Jakub = wnuk Abrahama, ojciec 12 synów – symbolu całego narodu żydowskiego).
3. Arka Przymierza – Wj: skrzynia z drzewa akacjowego pokryta złotem. Nad przykryciem były popiersia dwóch aniołów, nakrywających skrzydłami Arkę. W środku tablice z przykazaniami, ale nie oryginał, który Mojżesz roztrzaskał, widząc kult złotego cielca.
4. Tęcza – Rdz: po potopie znak przymierza między Bogiem a ziemią, na której ocalała tylko rodzina Noego. Znak Maryi Saletyńskiej, jako Pojednawczyni, jako symbol pojednania (czytanie mszalne, logo „Posłańca”).
5. Mojżeszowy krzak gorejący – Wj: Bóg ukazujący się człowiekowi:Jestem, który Jestem. (Wschodnie ikony Maryi – Bogarodzicy)
6. Różdżka Aarona - Lb: bunt Korachitów i innych przeciwko Mojżeszowi i Aaronowi. Dlaczego tylko oni mogą pełnić służbę w przybytku i składać ofiary? Bóg wybrał cały naród. Pan polecił przynieść do Namiotu Spotkania 12 lasek od przedstawicieli wszystkich pokoleń Izraela. Na lasce lewitów było napisaneAaaron. Ta laska w nocy zakwitła, wypuściła pąki, kwiaty i dojrzałe owoce migdałów.
7. Runo Gedeona - Sdz: Bóg wzywa sędziego Gedeonado walki z Madianitami i zapewnia zwycięstwo. Gedeon prosi o znak. Najpierw rosa tylko na wełnianym okryciu, a ziemia sucha. Wycisnął rano czarę wody z runa. Potem prosi o drugi znak: ziemia mokra, a runo suche i tak było.
8. Plastr miodu Samsona – sławny żydowski siłacz, walczył z Filistynami, choć pojął za żonę Filistynkę. Był w drodze, gdy napadł na niego lew. Choć nie miał nic w ręce, rozdarł lwa. Gdy po jakimś czasie wracał tą samą drogą, w padlinie znalazł rój pszczół i miód. Jadł go on i jego rodzice, choć nic im nie powiedział o przygodzie z lwem. Zadał potem Filistynom zagadkę: Z tego, który pożera, wyszło to, co się spożywa, a z mocnego wyszła słodycz.
9. Brama na wschód wystawiona – Ez: Na teren świątyni wchodziło się przez kilka bram. Jedna – wschodnia był a przeznaczona tylko dla króla, który przyszedł złożyć dobrowolną ofiarę. Po wyjściu króla ze świątyni, tę bramę należało zamknąć. Bramą wschodnią wjechał pan Jezus na osiołku w Niedzielę Palmową. Piękny symbol dziewictwa Maryi: Jej łono wydało tylko Zbawiciela i Króla i pozostało zamknięte.
10. Miasto ucieczki - Joz, Lb: sześć miast, do których mógł się schronić zabójca, który nienaumyślnie spowodował śmierć bliźniego. Tam mógł mieszkać bezpiecznie aż do rozprawy sądowej i śmierci najwyższego kapłana. Jeżeli przed tym czasem dobrowolnie opuścił miasto ucieczki, mógł zostać zabity przez mściciela krwi.
11. Judyta wojująca – Jdt: dowódca wojsk asyryjskich Holofernes wyruszył na wojnę z Izraelem. W oblężonej Betuli nie było żywności ani wody. Lud chciał iść do niewoli, by ocalić życie. Judyta – młoda, piękna wdowa udała się do obozu wroga. Po uczcie zabiła Holofernesa i w torbie przyniosła jego głowę do Żydów, którzy przystąpili do ataku i odnieśli zwycięstwo.
12. Porównanie do Rachel noszącej ożywiciela Egiptu - Rdz: Rachela to matka Józefa egipskiego
13. Światło z Gabaon – Joz: pięciu królów amoryckich napadło na miasto Gibeon. Przerażeni mieszkańcy wezwali na pomoc Jozuego, któremu Bóg objawił, że zwycięży wroga. Jozue powiedział w obecności izraelitów: Stań słońce nad Gibeonem . I zatrzymało się słońce i nie spieszyło się do zachodu i stanął księżyc. Jozue i Izraelici zadali straszliwą klęskę wrogom i nikt nie odważył się nawet językiem napastować Izraelitów.
14. Zamkniona brama rajska – Rdz: po grzechu pierworodnym nie można było o własnych siłach powrócić do raju. Niebo pozostało zamknięte, a dobre dusze przez tysiące lat oczekiwały w otchłani (w piekłach), aż pan Jezus przez śmierć i zmartwychwstanie otworzy drogę do niego.
15. Zegar cofnięty o 10 linii – 2Krl: Dobry król Ezechiasz śmiertelnie zachorowal. Bóg jednak wysłuchał jego modlitwy i przedłużył mu życie o 15 lat. Prorok Izajasz w imieniu Boga zapowiada mu rychłe uzdrowienie. Król prosi o znak: na słonecznym zegarze Achaza cień ma się cofnąć o dziesięć stopni. Miał do wyboru: albo cień postąpi do przodu, albo się cofnie, wybrał to drugie.