Patrząc na zdjęcia minionych konklawe, zobaczyć można na kardynalskich stolikach kilka przedmiotów. Uwagę przykuwa duża czerwona teczka. Zawiera ona listę nazwisk kardynałów-elektorów. Nie stawia się jednak krzyżyka ani żadnego innego znaczka przy wybranym nazwisku, jak w przypadku wyborów prezydenckich, ale zapisuje się je na przygotowanej kartce z napisem „Eligo in Summum Pontificem”. Brązowa księga to Liturgia Horarum – łaciński brewiarz. Natomiast ta w kolorze zielonym to Ordo Rituum Conclavis - księga liturgiczna wydana przez Urząd Papieskich Celebracji Liturgicznych, która zawiera obrzędy związane z wyborem Następcy św. Piotra. A o tym, co do nich należy, możemy się przekonać zerkając na spis treści.

Rozdział pierwszy zawiera formularz i czytania Mszy św. o wybór papieża (Missa pro eligendo Romano Pontifice), celebrowanej w dniu rozpoczęcia konklawe. W Eucharystii tej biorą udział nie tylko Kardynałowie-elektorzy, ale zachęca się także do uczestnictwa pozostałych kardynałów, biskupów, kapłanów, diakonów, osoby zakonne i świeckie, aby nie tylko wspólnie modlić się w intencji wyboru nowego Następcy św. Piotra, ale także po to, by zamanifestować wobec świata jedność wspólnoty Kościoła. Ponadto zachęca się wszystkich wiernych rozsianych po całym świecie do udzielenia duchowego wsparcia, do wspólnej modlitwy, aby Duch Święty oświecił umysły wybierających kardynałów, obdarzył ich darem jedności w realizacji niełatwego zadania, aby wybór papieża dokonał się sprawnie, jednomyślnie i z pożytkiem dla dobra i zbawienia Ludu Bożego. Eucharystię sprawuje się w godzinach porannych, w Bazylice św. Piotra, pod przewodnictwem Dziekana Kolegium Kardynalskiego (tym razem kard. Angelo Sodano). Kolor szat liturgicznych – jak w Uroczystość Zesłania Ducha Świętego - czerwony. Modlitwy prezydencjalne są dokładnie te same, które znaleźć możemy w Mszale Rzymskim w formularzu: Msza o wybór papieża lub biskupa. Jeśli chodzi o liturgię słowa, to jako pierwsze czytanie odczytuje się znany fragment z proroka Izajasza mówiący o powołaniu przez Pana w celu niesienia dobrej nowiny (Iz 61,1-3a.6a.8b-9), następnie Psalm 89 opowiadający o namaszczeniu Dawida i zawarciu z nim ojcowsko-synowskiego przymierza. Drugie czytanie stanowi fragment z Pawłowego Listu do Efezjan (Ef 4, 11-16) mówiący o tym, iż wzrastając w miłości przyczyniamy się do wzrostu Kościoła – Mistycznego Ciała Chrystusa. Na Ewangelię wybrano perykopę Janową (J 15, 9-17), w której Jezus nazywa swych uczniów przyjaciółmi, zapewnia ich o swojej miłości, zachęca do wytrwania w niej poprzez praktykowanie Jego przykazań, a zwłaszcza nowego przykazania miłości, którego szczytem jest ofiarowanie życia za przyjaciół.

Drugi rozdział to wejście na konklawe i złożenie przysięgi. Tego samego dnia, w którym celebrowano Mszę św. w intencji wyboru papieża, Kardynałowie-elektorzy gromadzą się w Kaplicy Paulińskiej (nazwana tak na cześć papieża Pawła III). Dziekan Kolegium Kardynalskiego rozpoczyna modlitwę od znaku krzyża, następnie pozdrawia zgromadzonych i przypomina o tym, że cały Kościół trwa na modlitwie do Ducha Świętego, aby wybrano godnego pasterza dla Chrystusowej owczarni. Następnie zachęca do powierzenia się wstawiennictwu Najświętszej Maryi Panny i Wszystkich Świętych. W tym momencie formuje się procesja, na czele której idzie niosący krzyż, za nim osoby asystujące (m.in. kantorzy, ceremoniarze) oraz Kardynałowie-elektorzy. Za nimi podąża diakon niosący księgę Ewangelii, a całość zamyka Dziekan Kolegium Kardynalskiego wraz z Mistrzem Papieskich Ceremonii Liturgicznych (w tym przypadku ks. prał. Guido Marini). Procesja wyrusza w kierunku Kaplicy Sysktyńskiej. Biorący w niej udział nie idą w milczeniu, lecz modlą się Litanią do Wszystkich Świętych, śpiewając ją na przemian z kantorami. Po przekroczeniu progu kaplicy każdy z kardynałów zajmuje wyznaczone mu miejsce, diakon umieszcza otwarty Ewangeliarz na specjalnie przygotowanym pulpicie i następuje przywołanie Ducha Świętego poprzez uroczysty śpiew Veni, creator Spiritus – O Stworzycielu, Duchu przyjdź oraz modlitwę, którą odmawia przewodniczący. Prosi w niej Boga, który prowadzi i strzeże Kościół, aby zesłał swym sługom Ducha mądrości, prawdy i pokoju, który pozwoli im rozeznać Jego wolę i służyć Mu z całkowitym oddaniem. Nadchodzi czas złożenia przez kardynałów przysięgi. Dziekan w imieniu wszystkich wypowiada potrójne przyrzeczenie: przestrzegać skrupulatnie wytycznych zawartych w Konstytucji Apostolskiej Universi Dominici Gregis, podjąć się - w razie wyboru – realizacji posługi Piotrowej dla wszelkiego dobra Kościoła oraz dochować tajemnicy we wszystkim, co dotyczy przebiegu wyboru Wikariusza Chrystusa. Następnie każdy z kardynałów osobiście potwierdza wygłoszoną przysięgę słowami: I ja (imię)., kardynał (imię), przyrzekam, zobowiązuję się i przysięgam. Kładąc dłoń na księdze Ewangelii, dodaje: Tak mi dopomóż Boże i ta Święta Ewangelio, którą dłonią swą dotykam. Następnie Mistrz Celebracji słowami „extra omnes” nakazuje opuszczenie kaplicy tym, którzy nie biorą udziału w konklawe. On sam natomiast wraz z wybranym duchownym odczytują kardynałom rozważanie mówiące o powadze i odpowiedzialności czekającego ich zadania. Po tym przypomnieniu także Mistrz Celebracji wraz z owym duchownym opuszczają Sykstynę, zostawiając w niej samych kardynałów-elektorów, a wśród nich – jeszcze nieznanego – Następcę Księcia Apostołów.

Rozdział trzeci mówi nam o koniecznych czynnościach podczas wyboru papieża. Nie bez znaczenia jest fakt, iż na pierwszym miejscu podane są wskazania mówiące o modlitwie, a więc podkreślają one duchowy wymiar konklawe. Podczas trwania wyboru, Kardynałowie-elektorzy mają celebrować wspólnie, pod przewodnictwem Mistrza Celebracji, niektóre części Liturgii Godzin, przede wszystkim Jutrznię i Nieszpory. Należy sprawować wspólnotowo lub pojedyńczo Najświętszą Ofiarę, korzystając z formularzy dostępnych w Dodatku na końcu omawianej księgi,  a są to: Msza wotywna o Duchu Świętym (czytania: Dz 2, 1-11; Ps 43; 1Kor 12, 3b-7.12-13; J 20, 19-23), Msza za Kościół (czytania: Iz 2, 2-5; Ps 66; 1P 2, 4-9; Mt 1, 13-19), Msza o NMP z Wieczernika (czytania: Ap 21, 1-5; Ps 87; Dz 1, 6-14; Łk 8, 19-21) oraz Msza o Świętych Apostołach Piotrze i Pawle (czytania: Dz 12, 1-11; Ps 34; 2Tm 4, 6-8. 17-18; Mt 16, 13-19 lub J 21, 15-17). Ów Dodatek zawiera także inne modlitwy, którymi należy posłużyć się przed każdym głosowaniem. Kardynałowie mają do wyboru pięć formularzy wg następującego porządku: znak krzyża, krótka lektura Słowa Bożego, wprowadzenie do wezwań błagalnych, wezwania, Ojcze nasz i modlitwa końcowa; oraz sześć krótszych wg schematu: znak krzyża, wezwanie błagalne do Ducha Świętego i modlitwa kończąca. Przygotowano także kilka modlitw, którymi należy się posłużyć po każdym głosowaniu: Modlitwa dziękczynna, Pod Twoją obronę, Zdrowaś Maryjo, Anioł Pański i inne. Do zadań Mistrza Celebracji należy także zadbanie o to, by byli dostępni spowiednicy mówiący w różnych językach.

W dalszej kolejności mowa jest m.in. o tym, iż przygotowaniem i rozdzieleniem kart do głosowania mają zająć się ceremoniarze, przeznaczając przynajmniej 2 lub 3 każdemu kardynałowi. Wyraźnie zaznaczono, iż podczas głosowań w Kaplicy Sysktyńskiej mogą znajdować się tylko i wyłącznie Kardynałowie-elektorzy, dlatego natychmiast po rozdaniu kart Mistrz Celebracji, Sekretarz Kolegium Kardynalskiego oraz ceremoniarze muszą opuścić pomieszczenie. Warte zauważenia są słowa, które wypowiada każdy z kardynałów wrzucając do urny swój głos: Przywołuję na świadka Chrystusa Pana, który mnie osądzi, że mój głos oddałem na tego, który zgodnie z wolą Bożą powinien być wybrany. Do samego końca wybierający ma świadomość, że jest odkrywcą i ambasadorem Bożej woli, a nie ludzkiej polityki. Przypominają się w tym miejscu Jezusowe słowa: starajcie się najpierw o królestwo Boże i Jego sprawiedliwość... (Mt 6, 33). Niezależnie od wyniku głosowania, zanim kardynałowie opuszczą kaplicę, wszystkie karty z oddanymi głosami mają być spalone.

Czwarty rozdział zatytułowany jest „Przyjęcie i ogłoszenie wybranego Biskupa Rzymu”. Po szczęśliwie i poprawnie dokonanym wyborze, ostatni z Kardynałów Diakonów (w obecnym przypadku kard. James Harvey), przywołuje do sali Sekretarza Kolegium Kardynalskiego, Mistrza Papieskich Celebracji Liturgicznych oraz dwóch innych Ceremoniarzy. W ich obecności Dziekan Kardynałów zadaje pytanie wybranemu: Czy przyjmujesz twój kanoniczny wybór na Najwyższego Kapłana? Po otrzymaniu pozytywnej odpowiedzi, stawia kolejne pytanie: Jakim imieniem chcesz być nazwany? Mistrz Celebracji, pełniący funkcję notariusza, zapisuje usłyszane imię nowego papieża w sprawozdaniu przyjęcia funkcji Biskupa Rzymu. Towarzyszą mu jako świadkowie dwaj Ceremoniarze. Po tym akcie przyjęcia, nowo wybrany natychmiast staje się Biskupem Kościoła Rzymskiego, prawdziwym Papieżem i Głową Kolegium Kardynalskiego, tym samym otrzymuje pełną i najwyższą władzę w Kościele Powszechnym. Tak naprawdę w tym momencie kończy się konklawe. Dalsze wydarzenia są już radosną konsekwencją dokonanego wyboru. Nie oznacza to, że kartki z tego zakończonego sukcesem głosowania można zabrać na pamiątkę. Także te należy spalić. Jednak to nie z nich uniesie się nad Sykstyną biały dym, ale z niewielkich pojemników zawierające łątwopalną substancję. Jak mówi Ordo, wypada z pomocą techników wypuścić biały dym, jako znak dokonanego wyboru Ojca Świętego. W tym czasie nowy Papież z pomocą Mistrza Celebracji wkłada w zakrystii stosowne szaty, po czym wraca do kaplicy, by zasiąść na katedrze. Głos zabiera Dziekan Kolegium Kardynalskiego, który wita nowego Biskupa Rzymu słowami:

Najdroższy Ojcze, w tej uroczystej godzinie, w której przez tajemniczy plan Bożej Opatrzności zostałeś wybrany na Katedrę Piotra, zanim jednogłośnie wzniesiemy nasze modlitwy do Boga i zanim podziękujemy Mu wraz z Najświętszą Maryją, zawsze Dziewicą, Matką Boga i wszystkimi Świętymi za Twój wybór, wypada przywołać słowa, którymi nasz Pan Jezus Chrystus obiecał Piotrowi i jego następcom prymat urzędu apostolskiego i miłości.

W tym momencie Ojciec Święty wstaje, a pierwszy z Kardynałów Diakonów proklamuje jeden z dwóch fragmentów Ewangelii. Pierwszy - wg św. Mateusza - rozpoczyna się od Jezusowego pytania: „Za kogo ludzie uważają Syna Człowieczego?”. Po odpowiedzi Szymona Piotra: „Ty jesteś Mesjasz, Syn Boga żywego”, Jezus mówi: „Ty jesteś Piotr, Skała, i na tej Skale zbuduję mój Kościół, a bramy piekielne go nie przemogą. I tobie dam klucze królestwa niebieskiego; cokolwiek zwiążesz na ziemi, będzie związane w niebie, a co rozwiążesz na ziemi, będzie rozwiązane w niebie” (Mt 16, 13-19). Drugi fragment pochodzi z Ewangelii św. Jana i opowiada o potrójnym pytaniu o miłość, które postawił Jezus Piotrowi. Po każdej swej odpowiedzi Piotr słyszy od Jezusa: „Paś baranki moje” oraz „Paś owce moje” (J 21, 15-17). Po odczytaniu jednej z podanych perykop, pierwszy z Kardynałów Prezbiterów odmawia modlitwę za Ojca Świętego:

Boże, który w planach swej mądrości zbudowałeś Kościół na skale Piotra, Głowy Kolegium Apostołów, wejrzyj na naszego Papieża (imię) i wspieraj go: Ty, który wybrałeś go jako następcę św. Piotra, spraw, aby był dla ludu Twego widzialnym znakiem i fundamentem jedności wiary i wspólnoty miłości.

Następnie Kardynałowie-elektorzy podchodzą do nowego Biskupa Rzymu, by okazać mu cześć i posłuszeństwo. Po złożeniu ostatniego ukłonu, wnętrze Kaplicy Sykstyńskiej zaczyna wypełniać śpiew dziękczynnego hymnu Te, Deum.

Piąty i ostatni rozdział zawiera obrzęd - tak wyczekiwanego przez wszystkich katolików - uroczystego ogłoszenia wyboru Papieża i Jego pierwszego błogosławieństwa „Urbi et Orbi”. Słowa, które wypowiada pierwszy z Kardynałów Diakonów z balkonu Bazyliki Watykańskiej, to chyba najbardziej znany nam moment konklawe. Przede wszystkim dokonuję się on publicznie, jest odbierany przez wiernych z wielką uwagą, a także bywa często przywoływany przez media przy różnych okazjach związanych z Papieżem. Annuntio vobis gaudium magnum; habemus Papam – Zwiastuję Wam wielką radość, mamy Papieża! Po przedstawieniu tego wyjątkowego Kardynała, do balkonu podchodzi niewielka procesja – krzyż, trzech Kardynałów oraz Ojciec Święty. Z tego miejsca pozdrawia wiernych i udziela Miastu i Światu po raz pierwszy Apostolskiego Błogosławieństwa.

Nowy Papież wraz z Kardynałami mogą wrócić do Kaplicy Sykstyńskiej, by z radością i wdzięcznością złożyć Bogu Najświętszą Ofiarę. Wszystkim wiernym, którzy czekają na Eucharystię pod przewodnictem Ojca Świętego pozostaje czekać na uroczystą inaugurację jego pontyfikatu.