Wielki Post

Wielki Post jest okresem uprzywilejowanym, w którym Kościół jest wezwany do wyraźnego ukazywania miłosiernego oblicza Ojca, szczególnie w celebracjach pokutnych i przy sprawowaniu sakramentu pojednania. W tego względu w piątek 4 i w sobotę 5 marca we wszystkich wspólnotach będzie miała miejsce inicjatywa nazwana 24 godziny dla Pana. Ma się ona odbyć przede wszystkim w parafiach, w sanktuariach oraz w głównych kościołach, tych bardziej uczęszczanych przez wspólnotę chrześcijańską. U św. Piotra będzie to celebrowane w piątek 4 marca razem z liturgią pokutną.

Można zorganizować także jeszcze inne nabożeństwa czy obrzędy, które podkreślą ten okres, jak na przykład celebracja Liturgii Słowa. W tym względzie Ojciec Święty poleca: „niech czas Wielkiego Postu w Roku Jubileuszowym zostanie przeżyty jeszcze bardziej intensywnie, jako istotny moment w celebrowaniu i doświadczaniu miłosierdzia Boga. Ileż stron Pisma Świętego można przemedytować podczas tych tygodni Wielkiego Postu, aby odkryć na nowo miłosierne oblicze Ojca!" (MV 17). Warto więc posłużyć się tomikiem Przypowieści o miłosierdziu, opublikowanym przez Papieską Radę do spraw Krzewienia Nowej Ewangelizacji.

Ponadto cykl czytań we mszach świętych Wielkiego Postu został zredagowany na bazie szczególnych kryteriów, które zwracają uwagę na cechy charakterystyczne tego okresu, to jest na jego wymiar chrzcielny i pokutny. Właśnie Rok Święty Miłosierdzia zbiega się z cyklem wielkopostnym podanym w lekcjonarzu roku „C", opartym na tematyce pokuty. Zostaniemy zatem wezwani do przejścia drogi nawrócenia prowadzącej do Paschy, najważniejszego wydarzenia w pojednaniu z Ojcem. Duszpasterze razem ze swoimi współpracownikami mogą pomóc wspólnocie celebrującej zanurzyć się w misterium miłosierdzia Ojca, sprawowanym najpełniej w ofierze Syna, przede wszystkim poprzez homilię, ale także poprzez konkretne wprowadzenia i przez modlitwę powszechną. Tutaj także wiele pomoże Dyrektorium homiletyczne, opublikowane niedawno przez Kongregację Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów.

W I niedzielę, gdy usłyszymy opowiadanie o kuszeniach Jezusa na pustyni (por. Łk 4,1-13), lud Boży zostanie wezwany do życia Wielkim Postem niczym drogą do „nawrócenia eklezjalnego", poprzez słuchanie Słowa, modlitwę i post. W II niedzielę opowiadanie o Przemienieniu (por. Łk 9,28-36) zaprasza chrześcijan do umocnienia wiary w misterium śmierci i zmartwychwstania Chrystusa, aby przylgnęli do woli Bożej, w pełnej zgodności z Przymierzem, i stali się prawdziwymi uczniami Chrystusa. Przez przypowieść o drzewie figowym bez owoców (por. Łk 13,1-9), w III niedzielę, każdy wierny zostanie pobudzony do pokonania zatwardziałości umysłu i serca. Przyjmując Słowo Boże i pozwalając działać Duchowi, będzie w stanie przynieść owoce prawdziwego i nieustannego nawrócenia. Przypowieść o miłosiernym ojcu w IV niedzielę (por. Łk 15,1-3.11-32) stanowi szczyt tej wielkopostnej drogi w Roku Jubileuszowym. Chodzi o rozpoznanie Boga jako dobrego Ojca, wielkiego w przebaczaniu. On w swojej miłości przygarnia wszystkie dzieci, które z sercem skruszonym wracają do Niego, aby przyodziać je w szaty zbawienia, uczynić uczestnikami radości uczty paschalnej i przywrócić do godności dzieci Bożych. Opowiadanie o jawnogrzesznicy, której został grzech odpuszczony, w V niedzielę Wielkiego Postu (por. J 8,1-11), wzywa każdego ochrzczonego do otwarcia się na bezgraniczne przebaczenie ze strony Boga, który w Jezusie Chrystusie odnawia wszystko.

Przede wszystkim w tym okresie nie może zabraknąć okazji, aby przez celebrację Liturgii Słowa zaproponować cykl katechez o pojednaniu. Chrzest i pokuta to dwa filary, na których opiera się cała droga wielkopostna.

W rytuale Obrzędy Chrześcijańskiego Wtajemniczenia Dorosłych okres Wielkiego Postu jest nazywany także czasem oczyszczenia i oświecenia, gdyż „zarówno w liturgii, jak i w katechezie liturgicznej, przez przypomnienie chrztu lub przygotowanie do niego oraz przez pokutę, przyczynia się do wewnętrznego odnowienia razem z katechumenami także wspólnoty wiernych oraz przygotowuje wszystkich do ponownego przeżycia misterium paschalnego, w które sakramenty wtajemniczenia wszczepiają poszczególne jednostki" (Rytuał rzymski, Obrzędy Chrześcijańskiego Wtajemniczenia Dorosłych. Wprowadzenie, 21). Przed celebracją „wybrania" wymaga się od katechumenów nawrócenia umysłu i zmiany stylu życia, niezależnie od odpowiedniej znajomości doktryny chrześcijańskiej oraz żywego zmysłu wiary i miłości. Ponadto „w tym okresie przygotowanie jest jeszcze intensywniejsze i dokonuje się raczej przez skupienie ducha niż przez katechezę. Celem jest oczyszczenie serca i myśli przez badanie sumienia i pokutę oraz oświecenie, płynące z głębszego poznania Chrystusa Zbawiciela. Dokonuje się to przez sprawowanie kolejnych obrzędów, a zwłaszcza przez skrutynia i obrzędy przekazania katechumenom najstarszych dokumentów wiary i modlitwy (traditiones)" (Rytuał rzymski, Obrzędy Chrześcijańskiego Wtajemniczenia Dorosłych. Wprowadzenie, 25). Te obrzędy niech będą przygotowane ze szczególną troską, niech będą „znakiem matczynej troski Kościoła o Lud Boży, aby wszedł on w głębokości bogactwa tej tajemnicy tak fundamentalnej dla naszej wiary" (MV 18).

Wielki Tydzień i Okres Wielkanocny

Również w tym Roku Świętym należy bardzo starannie przygotować celebracje Wielkiego Tygodnia, a szczególnie Triduum Paschalnego. W nich bowiem objawia się całe misterium miłości i usprawiedliwienia, którego Ojciec dokonuje dla całej ludzkości przez ofiarę Syna. Dzieje się to poprzez dowartościowanie języka liturgicznego, który składa się ze słów, znaków, symboli i gestów, a szczególnie przez adorację Krzyża w Wielki Piątek. Wszystkie te celebracje znajdą swój szczyt w Wigilii Paschalnej. Gdy w czasie Liturgii Słowa słyszymy opowiadanie historii zbawienia i sprawowane są sakramenty, objawia się troska Ojca w stosunku do Jego dzieci. Duszpasterze niech nie zapomną, aby z okazji Wielkiego Tygodnia i okresu wielkanocnego ukazywać obraz Ojca, który nie tylko dokonał zbawienia, ale zbawia nadal. On okazał miłosierdzie wobec Izraela, Ludu wybranego, a także i dzisiaj nie ustaje w okazywaniu swojego miłosiernego Oblicza wobec wszystkich, którzy przyjmują dar wiary w wodach źródła chrzcielnego.

Całość można nabyć w krakowskim Wydawnictwie Św. Stanisława BM. Dziękujemy Wydawnictwu za zgodę na publikację fragmentu.