Nazwy Eucharystii

Andrzej Macura

publikacja 12.06.2006 15:44

Pomocą w zrozumieniu, czym jest Eucharystia są nazwy, jakie w ciągu wieków nadawali jej chrześcijanie. Pomagają uchwycić jej sens, istotę, wskazują na ważne elementy i bogactwo, jakie pod tym pojęciem się kryje. Niektóre z nich dotyczą bardziej obrzędu towarzyszącego sprawowaniu tego sakramentu, inne odnoszą się do Ciała Pańskiego, które wierni podczas tego obrzędu przyjmują.

Nazwy Eucharystii Józef Wolny/Agencja GN

Nazwa Eucharystia pochodzi od greckiego słowa „dziękczynienie”. Przypomina, że uczestnicząc w tym obrzędzie składamy Bogu dziękczynienie za wszystko, co człowiekowi w swojej szczodrobliwości daje: za stworzenie, odkupienie i uświęcenie. Obecność na Eucharystii jest więc odpowiedzią człowieka na Bożą szczodrobliwość, wyrazem wdzięczności za niezasłużone dary, którymi został obdarowany. W świecie zapatrzonym jedynie w ludzkie prawa uczy pokory wobec Stwórcy, Odkupiciela i Uświęciciela, od którego wszystko mamy i od którego wszystko zależy.

Czasem używa się też określenia Zgromadzenie Eucharystyczne. Ta nazwa wskazuje wyraźnie, że Eucharystia nie jest prywatną sprawą pojedynczych ludzi, ale wspólnoty Kościoła, którego widzialnym znakiem jest lud zgromadzony podczas jej sprawowania. Z tej perspektywy niewłaściwym jest takie podchodzenie do Eucharystii, które ograniczałoby ją tylko do osobistego spotkania z Bogiem. Jest to zawsze spotkanie we wspólnocie - z Bogiem i z braćmi. Dlatego też Eucharystię najczęściej nazywa się Komunią. Ta nazwa wywodzi się od greckiego i łacińskiego słowa „wspólnota”. Przypomina, że przez ten sakrament chrześcijanin jednoczy się z Chrystusem oraz braćmi, którzy wraz z nim w jednym Chlebie i Krwi mają uczestnictwo. Uświadamia, że Kościół nie jest przypadkowym zlepkiem pojedynczych wiernych, ale zjednoczonym w Chrystusie jako Głowie Jego Mistycznym Ciałem. Podobne znaczenie ma określanie Eucharystii zwrotem rzeczy święte. W niej wierzący się uświęcają, stając się wspólnotą świętych.

Eucharystię nazywa się także Wieczerzą Pańską. Nazwa ta nawiązuje przede wszystkim do Ostatniej Wieczerzy, podczas której została ustanowiona. Przypomina, że uczestnictwo w Eucharystii jest uczestnictwem w tej samej uczcie, w tym samym obrzędzie, jaki przed śmiercią na swoją pamiątkę polecił sprawować Jezus Chrystus. Jest też zapowiedzią innej uczty. Uczty godów Baranka w niebieskim Jeruzalem (Ap 19,9), na którą zaproszeni są wszyscy wierzący. Przypomina o tym przed udzieleniem komunii kapłan w słowach: „Błogosławieni, którzy zostali wezwani na Jego (Baranka) ucztę”.

W Nowym Testamencie Eucharystię chyba najczęściej nazywa się Łamaniem Chleba, ponieważ „obrzęd ten, charakterystyczny dla posiłku żydowskiego, został wykorzystany przez Jezusa, gdy błogosławił i dawał uczniom chleb jako gospodarz stołu” (KKK 1329) . Po tym geście Zmartwychwstałego Jezusa rozpoznali uczniowie idący do Emaus. Nazwa ta ma głęboką wymowę. Wskazuje na braterską jedność z Chrystusem tych, z którymi łamie On Chleb – swoje Ciało. Przypomina także o braterstwie wszystkich, którzy w tym obrzędzie uczestniczą.

Inną nazwą Eucharystii jest Pamiątka Męki i Zmartwychwstania Pana. To określenie przypomina, że została ona ustanowiona przez Jezusa w noc przed Jego męką jako zapowiedź tego, co miało się wydarzyć następnego dnia. Podczas tamtej wieczerzy Jezus połamawszy chleb powiedział, że jest to Jego Ciało, które będzie wydane za ludzi. Podobne słowa wypowiedział nad kielichem z winem, dodając, że Jego krew będzie krwią ofiary Nowego Przymierza, jakie Bóg zawrze z ludzkością (szersze wytłumaczenie w artykule Eucharystia – Nowa Pascha). Polecił też, by ten obrzęd sprawować na swoją pamiątkę. To, co zrobił Jezus w Wieczerniku, zapowiada więc Jego śmierć i późniejsze zmartwychwstanie. Dlatego sprawując Eucharystię Kościół przypomina te właśnie wydarzenia: „Głosimy śmierć Twoją, Panie Jezu, wyznajemy Twoje zmartwychwstanie (...)”.

Eucharystia jest nie tylko pamiątką śmierci i zmartwychwstania Chrystusa, ale także jej uobecnieniem. Dlatego nazywa się ją też Najświętszą Ofiarą, (ofiarą Mszy Świętej, ofiarą pochwalną, ofiarą duchową, ofiarą czystą i świętą). Kościół wierzy, że w każdej Eucharystii jest obecna jedna jedyna, najświętsza i najdoskonalsza ofiara Jezusa Chrystusa. Uczestniczący w niej jakby na nowo stają pod krzyżem Jezusa, a Jego Ciało i Krew spożywane przez nich dają im zbawienie.

Jeszcze innymi określeniami Eucharystii są: Święta i Boska Liturgia, celebrowanie Świętych Misteriów czy Najświętszy Sakrament. Nazwy te podkreślają, że jest ona najświętszą czynnością Kościoła. Nie ma lepszej modlitwy od Eucharystii. Nie ma lepszego dziękczynienia Ojcu ani większej ofiary dla Niego, niż uobecnianie dziękczynienia i ofiary Syna i niż modlitwa „przez Chrystusa, z Chrystusem i w Chrystusie”. Określenie Najświętszy Sakrament, odnosi się przede wszystkim do postaci eucharystycznych, przechowywanych w tabernakulum i adorowanych przez wierzących.

Niektóre określenia, takie jak: chleb aniołów, chleb z nieba, lekarstwo nieśmiertelności, wiatyk (od łacińskiego via - droga), wskazują na cel przyjmowania Eucharystii. W sposób bardziej lub mniej bezpośredni nawiązują one do starotestamentalnej manny, którą Pan karmił Lud Wybrany podczas czterdziestoletniej wędrówki do Ziemi Obiecanej. Przypominają, że w drodze do niebieskiej ojczyzny chrześcijanin musi przyjmować pokarm, który pozwoli mu do niej dotrzeć. Ten pokarm daje Życie wieczne, zgodnie ze słowami Jezusa: „Kto spożywa Moje Ciało i pije Moją Krew, ma życie wieczne, a ja go wskrzeszę w dniu ostatecznym”.

Eucharystię nazywa się także Mszą świętą. Nazwa ta pochodzi od łacińskiego słowa, oznaczającego posłanie, misję. Nawiązuje do rozesłania wiernych przez kapłana na koniec celebracji (po łacinie: ite, missa est – idźcie, jest misja idźcie, jesteście posłani – w polskim wydaniu mszału oddane przez „idźcie w pokoju Chrystusa”). To określenie wskazuje, że chrześcijanin powołany jest do tego, by w codziennym życiu pełnić wolę Bożą.

TAGI: