A B C D E F G H I J K L
Ł M N O P Q R S T U W V Z

___________________________________________________________________


Obrzędy wstępne – uroczyste celebracje liturgiczne rozpoczynają się wejściem. Szczególnie rozbudowane są obrzędy wstępne Mszy św., które mają z przybyłych zewsząd wiernych uczynić wspólnotę, zdolną należycie słuchać słowa Bożego i godnie sprawować Eucharystię. Składają się one z wejścia, pozdrowienia ołtarza i ludu, aktu pokuty, skierowanej do Chrystusa aklamacji Kyrie i ewentualnie Chwała na wysokości Bogu, i kończącej tę część kolekty. Szczególnie przejmującą formę mają obrzędy wstępne w Wielki Piątek oraz w Wigilię Paschalną.

Obrzędy końcowe - publiczną celebrę kończy oficjalnie według ogólnego zwyczaju błogosławieństwo i rozesłanie wiernych. Przed rozesłaniem podawane są ogłoszenia o następnych obchodach liturgicznych i inne informacje związane z życiem parafii. Jeśli bezpośrednio potem ma miejsce inny obrzęd liturgiczny (pogrzeb, wystawienie, procesja), to błogosławieństwo i rozesłanie następują dopiero na końcu ostatniego obrzędu.

Olej krzyżma - chryzma (chrio - namaszczać, chrisis - namaszczenie) służył do namaszczania nowo ochrzczonych. Zajmuje pierwsze miejsce w hierarchii jako tzw. olej królewski (por. Wj 30,23-25).Pierwsze wzmianki o tym oleju znajdujemy w Tradycji Apostolskiej. Początkowo była to oliwa. Od VI wieku zaczęto mieszać ją z balsamem. Poświęcenie oleju krzyżma zarezerwowano dla biskupa. Do VI wieku nie było specjalnie wyznaczonego dnia konsekracji. Od VI wieku ustalił się zwyczaj konsekrowania w Wielki Czwartek. Przy poświęceniu wypowiada się długą modlitwę. W pierwszej części nawiązuje ona do gałązki oliwnej, niesionej Noemu po potopie, namaszczenia Aarona i Dawida, przede wszystkim zaś do namaszczenia Jezusa Chrystusa po chrzcie w Jordanie. W drugiej części modlitwa uprasza o to, by namaszczeni krzyżmem, oczyszczeni od zepsucia, stali się świątynią Bożego majestatu i byli wonnością Chrystusa, od którego wywodzi się nazwa chryzmy. Dzisiaj krzyżma używa się w namaszczeniu po chrzcie, przy bierzmowaniu, święceniach kapłańskich (biskup i prezbiter), konsekracji ołtarza i kościoła.

Ołtarz - stół, na którym sprawowana jest Eucharystia, na którym Pan uobecnia swoją Ofiarę na krzyżu i daje wiernemu ludowi siebie za pokarm. Ponieważ wyobraża Chrystusa, z reguły wykonany jest z kamienia. Powinien stać wolno i stanowić centrum wnętrza, ku któremu niejako spontanicznie kieruje się uwaga zgromadzonej wspólnoty.

Ornat - Szata liturgiczna (często pieczołowicie haftowana, i bogato zdobiona), w której kapłan celebruje Mszę świętą. Starsze ornaty mają postać wkładanego przez głowę prostokąta, lub przypominają kształtem skrzypce. Ornaty współczesne maja na ogół kształt zbliżony do peleryny, i często są mniej zdobione. Wykonuje się je we wszystkich ---> kolorach liturgicznych.