Instrukcja Episkopatu Polski w sprawie udzielania posługi lektora i akolity świeckim mężczyznom

1. Na mocy sakramentu chrztu świętego wszyscy wierni uczestniczą w kapłańskim, prorockim i królewskim posłannictwie Chrystusa, który stale żyje i działa w Kościele mocą Ducha Świętego. Otrzymują w tym sakramencie charakter sakramentalny, „który konsekruje ich do uczestniczenia w chrześcijańskim kulcie religijnym”, czyli „uzdalnia i włącza chrześcijan do służenia Bogu przez żywy udział w świętej liturgii Kościoła”. Zatem także wierni świeccy mogą wypełniać we wspólnocie przewidziane przez prawo urzędy i posługi. Wśród nich szczególne miejsce zajmują posługa lektoratu i akolitatu. Papież Paweł VI zalecił, aby do tych posług powoływano świeckich mężczyzn, żyjących w świecie, a nie tylko kandydatów do sakramentu święceń. Kodeks prawa kanonicznego w kan. 230 § 1 postanawia: „Mężczyźni świeccy, posiadający wiek i przymioty ustalone zarządzeniem Konferencji Episkopatu, mogą być na stałe przyjęci, przepisanym obrzędem liturgicznym, do posługi lektora i akolity, udzielenie jednak tych posług nie daje im prawa do utrzymania czy wynagrodzenia ze strony Kościoła”.

2. Episkopat Polski dwukrotnie zabierał głos na temat posług lektoratu i akolitatu. Obydwie wypowiedzi dotyczyły udzielania tych posług kandydatom do sakramentu święceń. O udzielaniu ich świeckim mężczyznom mówi natomiast II Polski Synod Plenarny. Postanowił on, że „mężczyźni świeccy, którzy ukończyli przynajmniej dwadzieścia pięć lat, cieszą się dobrą opinią, posiadają odpowiednie przymioty i są przygotowani do swych zadań poprzez odpowiednią formację, mogą być przyjęci do posługi stałego akolity. Posługę lektora można udzielać w wieku wcześniejszym”.

3. Niniejsza instrukcja ma charakter wykonawczy w stosunku do postanowień II Synodu Plenarnego. Przypomina znaczenie tych posług oraz określa zasady formacji kandydatów.

Znaczenie posług lektora i akolity

4. Eucharystia, którą Kościół celebruje, „składa się jakby z dwóch części, mianowicie z Liturgii słowa i z Liturgii eucharystycznej, które tak ściśle łączą się ze sobą, że stanowią jeden akt kultu. Albowiem we Mszy świętej zostaje zastawiony zarówno stół słowa jak i Chrystusowego Ciała, z którego wierni czerpią naukę i pokarm”. Z tej nauki o Eucharystii rodzi się także praktyka wyróżniania dwóch posług przeznaczonych dla świeckich mężczyzn: lektora, który posługuje przy stole słowa i akolity, który posługuje przy stole chleba.

5. Lektor i akolita spełniają własną posługę w celebracji liturgicznej a zwłaszcza w Eucharystii. Jednak w zakres ich zadań wchodzą także czynności związane z przygotowaniem miejsca i rzeczy potrzebnych do liturgii oraz przygotowanie wiernych do dobrego uczestnictwa i spełniania właściwych dla nich i powierzonych im czasowo funkcji liturgicznych. Spełnianie przez lektorów i akolitów własnych posług w liturgii ma kształtować ich specyficzną duchowość skoncentrowaną wokół słowa Bożego i Eucharystycznej Ofiary.