Sentencje duchowe z Filokalii.
2. Pan chciał pokazać, że jesteśmy zobowiązani do przestrzegania wszystkich przykazań, ale przyjęcie za synów jest łaską udzieloną ludziom przez wylanie Jego Krwi. Powiedział On bowiem: "Gdy uczynicie wszystko, co wam polecono, tak mówicie i wy: Słudzy nieużyteczni jesteśmy; wykonaliśmy to, co powinniśmy wykonać". Królestwo niebieskie nie jest nagrodą za uczynki, ale łaską Pana przygotowaną dla wiernych sług.
17. Niektórzy nie spełniają przykazań i sądzą, że wierzą w sposób właściwy. Inni wprawdzie ich przestrzegają, lecz oczekują, że królestwo Boże będzie im dane jako należna zapłata. Jedni i drudzy daleko są od prawdy.
18. Pan nie ma obowiązku wynagradzania sług. Kto jednak nie spełnia dobrze swych zadań, nie osiąga wolności.
27. Kto pragnie przetrwać duchowe zmagania, winien starać się o cierpliwość, pokorę, czujność i wstrzemięźliwość. Jeśli zaś usiłuje tego dokonać bez tych czterech cnót, zatrwoży swe serce, a nie przetrwa.
28. Wewnętrzne wyciszenie jest pożyteczne, bo uwalnia od zła. Jeśli jednak do modlitwy dołączą się jako pomoc cztery cnoty [główne], nic innego nie przyczyni się do szybszego opanowania namiętności.
29. Duch nie może się wyciszyć, pomijając sprawy ciała. Nie można też zburzyć muru dzielącego ducha i ciało bez wewnętrznego wyciszenia i modlitwy.
31. Nie ma doskonałej modlitwy bez wzywania Pana w swym wnętrzu. Pan wysłuchuje bowiem głosu umysłu, który woła nieustannie.
32. Umysł, który nieustannie się modli, porusza serce. Sercem zaś skruszonym i upokorzonym Bóg nie pogardzi.
33. Modlitwa także nazywa się cnotą, chociaż jest raczej matką cnót. Ona bowiem je rodzi, jednocząc człowieka z Chrystusem.
34. To, co czynimy bez modlitwy i właściwie skierowanej nadziei, staje się później szkodliwe i niedoskonałe.
37. Lepiej jest przywiązać się do Boga przez modlitwę i nadzieję, niż zachowywać pamięć o rzeczach zewnętrznych, nawet jeśli mogą być dobre i pożyteczne.
47. Nic nie stracisz z tego, co ofiarowałeś ze względu na Pana. We właściwym czasie odda ci On wielokrotnie.
54. Kto uczyni coś dobrego i szuka zapłaty, nie służy Bogu lecz własnej woli.
55. Niektórzy mówią: „Nie możemy czynić dobra, jeśli nie otrzymamy mocy i łaski Ducha Świętego”. Zawsze jednak są to ci, którzy dobrowolnie pogrążyli się w rozkoszach i uważając, że są zostawieni bez pomocy, domagają się tego, co jest zależne od ich samych.
56. Łaska została sakramentalnie podarowana tym, którzy są ochrzczeni w Chrystusie. Działa ona jednak w miarę wypełniania przykazań. Nie przestaje ona wspierać nas w ukryty sposób, musimy jednak czynić dobro, według możliwości. Najpierw, w Boży sposób, budzi ona sumienie. Dlatego nawet złoczyńcy, którzy się nawracają, podobają się Bogu. Łaska bywa też ukryta w pouczeniach, jakie daje nam bliźni. Niekiedy towarzyszy myślom podczas lektury i w naturalny sposób uczy rozum prawdy. Jeśli tylko nie ukryjemy talentu, a więc naszego udziału w rozwoju łaski, naprawdę "wejdziemy do radości Pana".
*
Marek Eremita Filokalia. Teksty o modlitwie serca Wydawnictwo Benedyktynów TYNIEC