Kantor - animator śpiewu w zgromadzeniu liturgicznym

3. Zadania kantora dziś

"Czynności liturgiczne należą do całego Kościoła, poszczególnych natomiast członków dotyczą w różny sposób, zależnie od stopnia święceń, urzędu i czynnego udziału" (KL n. 26). Przypomniana w posoborowej odnowie zasada podziału funkcji w zgromadzeniu liturgicznym przyczyniła się do wyodrębnienia osób spełniających w liturgii także służbę muzyczną. Bogactwo uroczystej liturgii nadzwyczaj wyraźnie widoczne jest właśnie w liturgii śpiewanej, w czasie której szczególną funkcję spełnia kantor. Z przedstawionych w punkcie drugim dokumentów Kościoła wynika szereg istotnych wniosków:

- posługa kantora musi stać się urzędem stałym,
- kantor powinien znajdować się w każdym kościele,
- kantor powinien posiąść odpowiednie przygotowanie muzyczne i liturgiczne.

Do szczegółowych jego zadań podczas liturgii należy zaliczyć:

1. Dobór i przygotowanie śpiewów liturgicznych. Zakłada to znajomość przepisów liturgicznych, tekstów oraz uwzględnia stopień trudności wykonania melodii i możliwości zgromadzenia liturgicznego.

2. Intonowanie, kierowanie i podtrzymywanie śpiewu wiernych: na wejście, na obrzęd przygotowania darów, na Komunię św., na zakończenie. Kantor powinien śpiewać razem ze scholą, bądź występować samodzielnie, wykonując przeznaczone dla niego śpiewy na przemian z zespołem albo wszystkimi wiernymi. Jeżeli chodzi o śpiewy Ordinarium missae, szczegółowe przepisy podaje Ogólne wprowadzenie do Mszału Rzymskiego (OWMR 2002). Śpiew Kyrie eleison, zgodnie z litanijnym charakterem, powinien wykonać albo schola z ludem, albo kantor z ludem. Śpiew ten może zostać wykonany także przez chór w formie wielogłosowej. Gloria i Credo zasadniczo powinien rozpoczynać celebrans, ale może uczynić to także kantor. Aklamacja Sanctus w myśl dokumentów powinna być wykonana przez całe zgromadzenie liturgiczne. Jakkolwiek prawodawca nie wymienia kantora, to jednak jego obecność jako prowadzącego ten śpiew wydaje się być jak najbardziej wskazana i uzasadniona. Również Agnus Dei, które z natury jest śpiewem ludu, może intonować kantor. Wezwanie Agnus Dei wykonuje kantor, natomiast dalszą część inwokacji śpiewa całe zgromadzenie liturgiczne.

3. Podawanie intencji modlitwy powszechnej oraz wykonanie śpiewu Exsultet, gdy nie ma diakona.

4. Śpiew sekwencji, jeśli nie wykonuje jej schola lub chór.

5. Śpiew psalmu responsoryjnego, gdy nie ma psałterzysty.

Ważną kwestią związaną z posługą kantora jest zajmowane przez niego miejsce w czasie liturgii. Zgodnie z OWMR 2002 "Siedzenia dla innych usługujących należy tak umieścić, aby jasno odróżniały się od miejsc dla duchowieństwa i by łatwo mogli oni pełnić powierzone im funkcje" (n.310). Nie ulega wątpliwości, że także dla kantora powinno znajdować się osobne miejsce, z którego mógłby wypełniać swoją funkcję. I. Pawlak sugeruje, że powinno ono znajdować się w pobliżu ołtarza albo obok ołtarza, tak, by kantor miał łatwy dostęp do mikrofonu i mógł nawiązać kontakt z całym zgromadzeniem liturgicznym.

* * *

Na zakończenie Światowych Dni Młodzieży w Kolonii (21 VIII 2005) Benedykt XVI wyraził następującą myśl: "Odkryjmy głębokie bogactwo liturgii Kościoła i jego przedziwną wielkość: nie my urządzamy święto dla siebie, lecz to sam Bóg żywy przygotowuje dla nas święto". Nie ulega wątpliwości, że jedną z posług ubogacających liturgię Kościoła jest właśnie funkcja kantora, o którą zdaje się wołać coraz trudniej radzące sobie ze śpiewem zgromadzenie liturgiczne. Należy mieć tylko nadzieję, że ciągle przywoływane prawne sformułowania i postulaty w tej kwestii znajdą swoje odzwierciedlenie w codziennej praktyce liturgiczno - duszpasterskiej Kościoła.


Artykuł pochodzi z:
>Anamnesis 48/2006