"P"

A B C D E F G H I J K L
Ł M N O P Q R S T U W V Z

___________________________________________________________________


Palka - część -> bielizny kielichowej. Ma postać kwadratu ze sztywnego materiału, z ozdobnym haftem. Używa się jej do nakrywania kielicha, oraz (w zastępstwie) jako pateny dla ministrantów.

Patena - naczynie liturgiczne, w kształcie niewielkiego, pozłacanego talerzyka. Kładzie się na niej konsekrowaną Hostię. Podobnych naczyń, również nazywanych patenami używa się przy rozdawaniu Komunii, aby zapobiec spadnięciu Hostii na ziemię.

Post ścisły – ilościowy, powstrzymanie się od spożywania pokarmu jako wyraz pokuty lub żałoby i przygotowania do święta. Według obecnej dyscypliny Kościoła polskiego obowiązuje od skończonego 21 do rozpoczętego 10 roku życia w Środę Popielcową i Wielki Piątek w takiej formie, że w te dni można spożyć tylko jeden posiłek do syta i dwa skromne posiłki. Również post eucharystyczny na godzinę przed przyjęciem Komunii św. jest takim postem przygotowawczym.

Postawa klęcząca, siedząca i stojąca – W obliczu wielkości Boga człowiek czuje się mały i dlatego pada przed Nim na twarz lub kolana. Postawa klęcząca jest także znakiem naszej słabości i skłonnej do grzechu natury oraz wyraża adorację i hołd dla wielkości Boga. Jest ona z dawien dawna postawą normalną dla indywidualnej, cichej modlitwy i medytacji. Natomiast w niedziele i w pięćdziesięciodniowym okresie wielkanocnym klęczenie podczas modlitwy było zabronione, ponieważ wierni dzięki zmartwychwstaniu Chrystusa są odkupieni z grzechu i modlą się do Ojca w niebie nie z lękiem, lecz z dziecięcą ufnością. Obecnie postawa klęcząca obowiązuje w czasie modlitwy epikletycznej i przeistoczenia oraz na słowa: „Oto Baranek Boży...”
Postawa siedząca jest postawą wewnętrznego odprężenia, w której człowiek słucha i rozmyśla. Obecnie w czasie Mszy św. wierni mogą siedzieć w czasie czytań, psalmu responsoryjnego, w czasie homilii, podczas przygotowania darów, w czasie rozdzielania Komunii św. i milczenia po Komunii św.
Postawa stojąca jest postawą człowieka wolnego. Stoję, to znaczy: jestem wolny od przygnębiającego lęku, jestem gotów do wyruszenia w drogę, do służby. Dlatego wyzwolony chrześcijanin stoi przed Panem, na którego przyjście czeka; postawa stojąca jest jego zasadniczą postawą w liturgii. Obecnie podczas Mszy wierni stoją: od wejścia kapłana do kolekty włącznie, podczas śpiewu przed Ewangelią, w czasie Ewangelii, wyznania wiary i modlitwy powszechnej; od wezwania „Módlcie się, aby moją i waszą ofiarę...” aż do zakończenia Mszy św. z wyjątkami, o których mowa wyżej.

Prefacja - wywodzi się od łacińskiego prae - przed, wobec i for - mówić. Pierwsza część modlitwy eucharystycznej. Składa się z czterech części. Dialogu wstępnego, formuły otwierającej (Zaprawdę godne to...), części głównej, wysławiającej zbawcze czyny Boga i formuły końcowej, prowadzącej do aklamacji Święty, Święty.... Dziękczynienie, które stanowi treść prefacji zawsze jest skierowane do Ojca i opowiada o darze Boga. Jest nim objawienie, osoba Jezusa Chrystusa i odkupienie, będące ukoronowaniem stworzenia. Prefacja zawsze powinna być śpiewana, przez co ma podkreślić dziękczynienie jako główny motyw modlitwy eucharystycznej.

Procesja – uroczysty pochód należy wszędzie do świątecznych obchodów liturgicznych, przede wszystkim jako wejście i wyjście. W Mszy św. występuje procesja z darami, komunijna i na Ewangelię. Do cyklu rocznego należy procesja na Matkę Bożą Gromniczną, i procesja w Niedzielę Palmową oraz procesje błagalne; szczególnie uroczysty charakter ma procesja w Boże Ciało. Na czele procesji niesiony jest zwykle krzyż; w ten sposób staje się ona obrazem chrześcijańskiej drogi życiowej: z Chrystusem przez krzyż do zwycięstwa.

Przygotowanie darów – przygotowanie chleba i wina dla sprawowania Eucharystii – pierwsza część liturgii eucharystycznej. Obejmuje następujące czynności: przygotowanie ołtarza, przyniesienie przez przedstawicieli zgromadzenia darów, złożenie ich na ołtarzu i modlitwy celebransa. Okadzenie darów, ołtarza, celebransa i wiernych i obmycie rąk. Obrzęd przygotowania darów kończy modlitwa nad darami.

Puryfikacja - obmycie naczyń liturgicznych, i palców kapłana po sprawowaniu liturgii eucharystycznej podczas Mszy Św. lub po udzielaniu Komunii Świętej. Podczas puryfikacji kapłan strąca okruchy Hostii do kielicha, wlewa do niego wodę (i ew. wino), płucze go, i wypija zawartość. Kielich wyciera się -> puryfikaterzem.

Puryfikaterz - jeden z elementów -> bielizny kielichowej. Biała, składana w poprzek prostokątna chusta, służąca do wycierania kielicha.

Puszka - patrz -> cyborium