Kompendium ceremoniarza

Wstęp do części drugiej

Po opisaniu w pierwszej części Kompendium ceremoniarza reguł funkcjonowania asysty liturgicznej oraz posługi ceremoniarza w trakcie sprawowania Eucharystii, przedstawiamy czytelnikom jego drugą część, ukazującą akcję liturgiczną podejmowaną w okresie od Niedzieli Palmowej aż do Uroczystości Zmartwychwstania Pańskiego.

Czas Wielkiego Tygodnia, a szczególnie Triduum Paschalnego, jest sercem liturgii Kościoła i naszej religijności. Staje się również niezwykłym wyzwaniem dla tych, którzy są odpowiedzialni za przygotowanie służby liturgicznej w naszych wspólnotach parafialnych. Omawiany okres cechuje bogactwo znaków, które są przeznaczone specjalnie dla liturgii tych dni. Niesie to za sobą występowanie niecodziennych czynności, które muszą zostać zrealizowane przez Liturgiczną Służbę Ołtarza. Ceremoniarze nie mogą tu liczyć na wprawę posługujących czy utarte schematy postępowania asysty w swoich świątyniach. Dlatego należy uczynić wszystko, by dobrze przygotować te specyficzne obrzędy odpowiednio wcześnie i zgodnie z przepisami liturgicznymi.

Treść drugiej części Kompendium ma za zadanie pomoc właśnie tym, którzy chcą zadbać nie tylko o piękno, ale i o prawidłowość liturgii w Wielkim Tygodniu. Podobnie jak poprzednio mamy świadomość, iż nie zdołamy ująć wszystkiego, co jest związane z bogactwem liturgii tego okresu, a chcemy jedynie zaproponować układ służby ministrantów, lektorów i innych posługujących, który byłby możliwy do realizacji w warunkach naszych kościołów.

Obszerność i złożoność poruszanego zagadnienia przymusza nas do rezygnacji z podania schematu postępowania krok po kroku, jak czyniliśmy to w pierwszej części. Ograniczamy się zatem do opisania tego, co rożni liturgię Wielkiego Tygodnia od codziennie celebrowanej Eucharystii. W ten sposób niniejsze opracowanie jest wręcz organicznie powiązane z pierwszą częścią, nie tylko bowiem ma analogiczne wytyczne, ale również zakłada znajomość jej treści. Tak więc to, co dotyczy sprawowania Eucharystii w typowy dla niej sposób, nie zostało w drugiej części opisane. Jednakże forma przekazu informacji pozostanie ta sama.

Kompendium ceremoniarza – Wielki Tydzień jest także próbą podania, jak najprościej, a jednocześnie całościowo, zasad postępowania w trakcie celebracji liturgicznych, zbudowanych na podstawie przepisów dotyczących omawianych kwestii. Taka próba wiąże się z tworzeniem pewnych założeń co do liczby asystujących osób, warunków w świątyni i posiadanych paramentów. Opracowanie to sugeruje też konieczne adaptacje i możliwe sposoby wykonania danych czynności liturgicznych. Zasadniczo podajemy najkorzystniejsze we-dług nas rozwiązania, które jednak trzeba przystosować do sugestii celebransa lub księdza proboszcza, odpowiedzialnego za duszpasterstwo na terenie parafii, oraz do rozwiązań architektonicznych i wyposażenia danej świątyni. Najwięcej uwagi ceremoniarz powinien poświęcić dostosowaniu podanych tu zaleceń do specyfiki miejsca i liczby asystujących osób, z którymi przyjdzie mu współpracować.

Niniejsze opracowanie cechuje się tym, iż jest proste w korzystaniu i unika podawania zbędnej treści. Konieczne dopowiedzenia zostały umieszczone w przypisach. Niektóre paragrafy, dotyczące na przykład Mszy Krzyżma czy Liturgii godzin, mogą być niewykorzystane w parafiach, jednak zostały tu umieszczone jako integralne części poruszanego tematu, aby umożliwić zrozumienie ducha liturgii Wielkiego Tygodnia.

Dla przejrzystości tekstu fragmenty dotyczące osoby biskupa czy diakona – nie zawsze obecnych na liturgii – zostały specjalnie oznaczone. Dla lepszego zobrazowania opisywanych sytuacji dołączamy zdjęcia z liturgii, w których stosowaliśmy omawiane zasady. Mamy nadzieję, że to studium tematu ułatwi adaptację przepisów do życia liturgicznego naszych parafii.

ks. Damian Kwiatkowski