Prorok niemile widziany

Dalej więc św. Paweł wyjaśnia, czym powinna się kierować a czego unikać prawdziwa miłość. Tekst jest jasny i nie wymaga komentarza, co najwyżej chwili refleksji. Na koniec św. Paweł zauważa jeszcze jedno: że wszystkie dary duchowe stracą kiedyś sens. Nawet wiara i nadzieja. Zajmowanie się teologią i biblijną egzegezą też. Kiedy spotkamy Boga twarzą w twarz liczyć się już będzie tylko miłość. Tylko ona przetrwa koniec i znajdzie swoją kontynuację w wieczności.

Drugie czytanie nie jest tak jak pierwsze dobierane do Ewangelii. Jednak odczytywane w kontekście odrzucenia proroków – Jeremiasza i Jezusa – przypomina ważną rzecz: w powołaniu w Kościele nie liczą się zebrane oklaski, ale służba.  

3. Kontekst Ewangelii Łk 4,21-30

Kontekst czytanej w IV niedzielę roku C Ewangelii przypomina śpiewany przed nią werset: „Pan posłał Mnie, abym ubogim niósł dobrą nowinę”. Jezus został namaszczony Duchem Świętym w wodach Jordanu, przeszedł próbę czterdziestu dni na pustyni. Choć Ewangelista Łukasz nie pisze o szczegółach wiemy, że rozpoczął już też swoją działalność. Przychodzi do rodzinnego miasta i w synagodze, odczytując tekst z Izajasza, przedstawia się jako oczekiwany Mesjasz; jako mający głosić dobrą nowinę ubogim. Scenę tę przedstawiały czytania w poprzednią niedzielę. Wydarzenie opisane w czytanej tej niedzieli Ewangelii jest reakcją słuchaczy na to, co Jezus im powiedział.

Przytoczmy tekst.

(W Nazarecie w synagodze, po czytaniu z proroctwa Izajasza, Jezus powiedział:) „Dziś spełniły się te słowa Pisma, któreście słyszeli”. A wszyscy przyświadczali Mu i dziwili się pełnym wdzięku słowom, które płynęły z ust Jego. I mówili: „Czyż nie jest to syn Józefa?”.

Wtedy rzekł do nich „Z pewnością powiecie mi to przysłowie: „Lekarzu, ulecz samego siebie; dokonajże i tu, w swojej ojczyźnie, tego, co wydarzyło się, jak słyszeliśmy, w Kafarnaum«”. I dodał: „Zaprawdę powiadam wam: Żaden prorok nie jest mile widziany w swojej ojczyźnie. Naprawdę mówię wam: Wiele wdów było w Izraelu za czasów Eliasza, kiedy niebo pozostawało zamknięte przez trzy lata i sześć miesięcy, tak że wielki głód panował w całym kraju; a Eliasz do żadnej z nich nie został posłany, tylko do owej wdowy w Sarepcie Sydońskiej. I wielu trędowatych było w Izraelu za proroka Elizeusza, a żaden z nich nie został oczyszczony, tylko Syryjczyk Naaman”.

Na te słowa wszyscy w synagodze unieśli się gniewem. Porwali się z miejsca, wyrzucili Go z miasta i wyprowadzili aż na stok góry, na której ich miasto było zbudowane, aby Go strącić. On jednak przeszedłszy pośród nich, oddalił się.
 

4. Warto zauważyć

• W tekście uderza zmiana nastroju. Najpierw jest akceptacja. Słuchacze przyświadczają i tylko się dziwią. Bo znają Jezusa nie jako Króla – Mesjasza, ale syna Józefa. Dopiero po wyjaśnieniach wpadają w gniew. Czy to – jak chcą autorzy komentarza w Biblii Jerozolimskiej – jedynie skutek przerabiania tekstu? Niekoniecznie
  
  Jezus jakby trochę prowokuje słuchaczy. Wyczuwa, że oczekują znaku. Ma pokazać, że wieści z nieodległego Kafarnaum nie były przesadzone. Ale wyraźnie tego znaku nie chce im dać. Czy to mogło ich tak rozsierdzić, żeby zaraz chcieć go zabić? Byłoby to raczej dziwne.
  
  Słuchaczy raczej rozsierdziły słowa Jezusa o wdowie z Sarepty Sydońskiej i Syryjczyku Naamanie. Jezus porównuje się tutaj do dwóch wielkich proroków Starego Testamentu – Eliasza i Elizeusza. Ważniejsze jednak, że zarówno wdowa jak i Naaman byli poganami. Jezus mówi mieszkańcom Nazaretu, że nie mają co liczyć na specjalne względy z powodu tego, że są jego rodakami. Bo w spełnianiu swojej misji nie kieruje się znajomościami. Jezus docenia tu pogan a mieszkańcom Nazaretu, synom Abrahama i na dodatek ziomkom Jezusa odmawia znaku. W tym kontekście ich gniew staje się bardziej zrozumiały.
   
• Scena z synagogi w Nazarecie pełni w Ewangelii Łukasza ważną rolę teologiczną. Pokazuje, że od samego początku Jezus jest przez swoich odrzucany. Ta postawa uprzedzenia wielu Żydów wobec Jezusa będzie stałym elementem opowieści  Ewangelistów.