Bóg się rodzi dla każdego

Warto wiedzieć

Ormiańskie święto Epifanii
Katolicy obrządku ormiańskiego nie obchodzą świąt Bożego Narodzenia 25 grudnia. Zachowali oni najstarszą tradycję chrześcijańską - Kościoła jerozolimskiego, który do IV wieku nie świętował pamiątki narodzin Zbawiciela. Do Ormian, którzy od II wieku żyli z dala od reszty chrześcijaństwa w górach Kaukazu, wiadomość o ustanowieniu obchodów Narodzenia Pańskiego nie dotarła. Zgodnie z pierwotną tradycją 6 stycznia katolicy obrządku ormiańskiego obchodzą więc święto Epifanii. Wspominają wówczas i czczą trzy wydarzenia: narodziny Zbawiciela, pokłon Trzech Króli i chrzest Jezusa w Jordanie. Święto to ma raczej charakter uroczystości maryjnej, podczas której czczona jest Maryja jako Bogurodzica - informuje ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski, krajowy duszpasterz Ormian w Polsce.
W liturgii tego święta najważniejszym obrzędem jest poświęcenie wody - opowiada ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski. - W naczyniu napełnionym wodą młody chłopak - zazwyczaj ministrant, co nawiązuje do postaci Jana Chrzciciela - zanurza krzyż, do którego są przymocowane cztery wstążki. Każdą z nich trzyma jeden z czterech ojców chrzestnych - starszych mężczyzn spośród parafian. Kapłan błogosławi wodę i wlewa do niej kroplę oleju. Ta woda przez cały następny rok służy podczas udzielania sakramentu chrztu.

Ormianie nie mają wigilii, nie dzielą się opłatkiem, nie przystrajają również choinki. Pierwszego dnia święta Epifanii, po uroczystym nabożeństwie w kościele, spożywany jest obiad w rodzinnym gronie, który zaczyna wspólna modlitwa „Ojcze nasz”. Drugi dzień świąt poświęcony jest modlitwie za zmarłych. Wierni odwiedzają groby bliskich, na cmentarzach odprawia się nabożeństwa za zmarłych. - Pierwszego dnia świętujemy z żywymi, drugiego modlimy się za zmarłych - mówi ks. Zaleski.
Katolicy obrządku ormiańskiego nie uczestniczą w Pasterce, a w kościołach i domach nie ustawiają szopek. W świątyniach wystawiane są miniatury, obrazy lub płaskorzeźby przedstawiające sceny związane z Bożym Narodzeniem. Śpiewane są również, wzorowane na polskich, kolędy w języku ormiańskim.

U prawosławnych i grekokatolików

W okresie Bożego Narodzenia w cerkwiach prawosławnych oraz katolickich obrządku bizantyjsko-ukraińskiego adorowana jest ikona przedstawiająca scenę Bożego Narodzenia. W centrum, na tle groty, spoczywa Matka Boża, obok której, w żłóbku przypominającym ołtarz, leży Dzieciątko. Jest Ono ściśle obwiązane opaskami, tak że przypomina zmarłego w grobie - jest to symbol misji, jaką ma do spełnienia na świecie. Ciemność groty narodzin symbolizuje możliwość odrodzenia, bo w ciemności zajaśniała światłość. Centralną scenę otaczają przedstawienia wydarzeń, które towarzyszyły narodzinom Jezusa: pokłonu pasterzy i magów, hołdu aniołów, ucieczki do Egiptu. Św. Józef jest zazwyczaj przedstawiany w rozmowie z pasterzem, a w prawym dolnym rogu widoczne są dwie kobiety przygotowujące Dzieciątko do kąpieli. Nad grotą usytuowana jest gwiazda, rzucająca światło na Maryję i Jej Syna - symbol łaski zesłanej w Jezusie przez Boga ludziom.