Dlaczego beatyfikacja i kanonizacja?

Błogosławieni i święci nie tylko pobudzają wiernych do intensywnego życia chrześcijańskiego, ale także przyczyniają się do umocnienia i wzrostu komunii pomiędzy Kościołem tryumfującym a Kościołem pielgrzymującym. Są oni konkretnym przejawem żywotności Kościołów lokalnych, ukazują przemożną obecność Jezusa Chrystusa w owocach wiary, nadziei i miłości złożonych przez ludzi wielu ras i tylu języków, którzy poszli za Nim różnymi drogami chrześcijańskiego powołania, są znakiem uświęcającego działania Ducha Świętego, mają wielką moc wstawienniczą, o czym świadczą łaski i cuda uzyskane przez wiernych za ich pośrednictwem. Ojciec Święty Jan Paweł II podkreśla również ekumeniczną rolę świętych męczenników, ponieważ „communio sanctorum mówi głośniej aniżeli podziały”.

2. Różnice pomiędzy beatyfikacją a kanonizacją

Mówiąc o różnicach pomiędzy beatyfikacją i kanonizacją należy zauważyć, że obecne ustawodawstwo nie mówi nic o beatyfikacji. Kodeks Prawa Kanonicznego w kan. 1403 § 1 wspomina tylko o sprawach kanonizacyjnych, a przepisy specjalne wydane w tym zakresie przez Ojca Świętego Jana Pawła II i przez Kongregację Spraw Kanonizacyjnych stosują tę samą terminologię. Uważa się, że jednym z motywów pominięcia w aktualnych przepisach prawnych pojęcia beatyfikacji jest to, iż stanowi ona jeden z etapów postępowania kanonizacyjnego, w którym nie mamy do czynienia z dwoma różnymi sprawami, lecz raczej z dwiema fazami tej samej sprawy. Stąd też poszczególne sprawy od samego początku są określane jako „sprawy kanonizacyjne”, ponieważ beatyfikacja zmierza do kanonizacji.

Kanonizacja jest najstarszą formą oficjalnego uznania przez najwyższą władzę Kościoła świętości Sługi Bożego. W świetle aktualnej praktyki Stolicy Apostolskiej oznacza ona ostateczną decyzję Papieża, poprzez którą Sługa Boży, zaliczony wcześniej do grona błogosławionych, zostaje wpisany do katalogu świętych i któremu Biskup Rzymu poleca oddawać kult publiczny w całym Kościele należny osobom świętym. Do kanonizacji wymaga się obecnie jednego cudu uzyskanego za wstawiennictwem błogosławionego po jego beatyfikacji i zatwierdzonego zgodnie z przepisami prawa. Natomiast beatyfikacja, instytucja późniejsza od kanonizacji, została wprowadzona w celu rozwiązania potrzeb pastoralnych Kościołów lokalnych w zakresie kultu świętych. Oznacza ona decyzję Papieża zezwalającą na kult publiczny Sługi Bożego ograniczony do jakiegoś kraju, miasta, regionu, diecezji, instytutu życia konsekrowanego lub do określonych czynności liturgicznych (np. odprawianie Mszy św. albo recytowanie Liturgii godzin o błogosławionym). Istnieją bowiem Słudzy Boży, których kultu publicznego nie powinno się nakładać na cały Kościół, gdyż ich sława świętości nie ma charakteru powszechnego, ale mogą być oni z pożytkiem proponowani jako wzory życia i przykłady cnót dla niektórych wspólnot eklezjalnych czy niektórych grup wiernych. Taki właśnie cel spełnia beatyfikacja. Instytucja ta różni się od kanonizacji tym, że nie nakazuje, lecz zezwala na kult publiczny lokalny i nie jest aktem papieskim definitywnym, ponieważ jest otwarta na ewentualną kanonizację i jest jednocześnie obowiązkowym etapem w drodze do kanonizacji. Formalnymi wymogami do beatyfikacji jest stwierdzenie heroiczności cnót albo męczeństwa za wiarę oraz jednego cudu dokonanego za wstawiennictwem Sługi Bożego po jego śmierci. W przypadku męczeństwa można jednak prosić o dyspensę od cudu wymaganego do beatyfikacji.

Zakończenie

Instytucje beatyfikacji i kanonizacji spełniają w Kościele bardzo ważną rolę pastoralną, ponieważ ukazują one wierzącym i światu owoce łaski sakramentu chrztu rozwiniętej za sprawą Ducha Świętego w konkretnych osobach i w określonych warunkach życia, świadczą o żywotności Kościołów lokalnych, wskazują inspirujące wzory życia chrześcijańskiego. Święci i błogosławieni pomagają interpretować Ewangelię Jezusa Chrystusa w różnorodnych okolicznościach życia oraz wstawiają się do Boga za Kościołem pielgrzymującym. Kanonizacja realizuje to zadanie wobec Kościoła powszechnego, a beatyfikacja – wobec Kościołów lokalnych oraz innych wspólnot eklezjalnych. Głosząc i wielbiąc świętość wiernych wyniesionych do chwały ołtarzy, Kościół oddaje najwyższą cześć Bogu.