Dlaczego beatyfikacja i kanonizacja?

W związku z procesami beatyfikacyjnymi i kanonizacyjnymi, które wymagają dużego nakładu pracy i znacznych środków finansowych oraz pochłaniają zazwyczaj sporo czasu, nierzadko pojawiają się wśród ludzi pytania o znaczenie beatyfikacji i kanonizacji dla Kościoła i dla świata, o sens wynoszenia do chwały ołtarzy kolejnych błogosławionych i świętych, o różnice pomiędzy beatyfikacją i kanonizacją. Pomimo tego rodzaju obiekcji, Kościół nie tylko odnawia, usprawnia i przeprowadza procedury prowadzące do beatyfikacji i kanonizacji, ale także zachęca wspólnoty lokalne do zachowania od zapomnienia i do ukazywania wspólnocie wierzących i światu wiernych, którzy za życia odznaczali się heroicznością cnót lub ponieśli dobrowolne męczeństwo za wiarę. Ojciec Święty Jan Paweł II pisał w tej sprawie w 1994 roku: „U kresu drugiego tysiąclecia Kościół znowu stał się Kościołem męczenników. Prześladowania ludzi wierzących - kapłanów, zakonników i świeckich – zaowocowały wielkim posiewem męczenników w różnych częściach świata. (…) To świadectwo nie może być zapomniane. (…) trzeba, ażeby Kościoły lokalne, zbierając konieczną dokumentację, uczyniły wszystko dla zachowania pamięci tych, którzy ponieśli męczeństwo. (…) zadaniem Stolicy Apostolskiej (…) będzie uzupełnienie martyrologiów Kościoła powszechnego, ze szczególnym uwzględnieniem świętości tych, którzy żyli Chrystusową prawdą także w naszych czasach. Należy popierać uznanie heroiczności cnót zwłaszcza świątobliwych wiernych świeckich, którzy realizowali swe powołanie chrześcijańskie w małżeństwie”. Siedem lat później ten sam Papież pisał: „Składam dzięki Bogu za to, że pozwolił mi beatyfikować i kanonizować w minionych latach tak wielu chrześcijan, a wśród nich licznych wiernych świeckich, którzy uświęcili się w najzwyklejszych okolicznościach życia”.

1. Eklezjalna funkcja beatyfikacji i kanonizacji

Osoby, które za życia osiągnęły wysoki stopień przyjaźni, komunii, zjednoczenia z Bogiem i odeszły do wieczności, nie potrzebują beatyfikacji i kanonizacji. One cieszą się już w pełni oglądaniem Boga twarzą w twarz i wyniesienie ich w Kościele do chwały ołtarzy nie pomnaża ich szczęścia. Zatem ich ewentualna beatyfikacja i kanonizacja nie służą im, lecz wspólnocie wierzących i światu pielgrzymującym jeszcze po drogach życia doczesnego. Obydwie te czynności pełnią więc funkcję społeczną, eklezjalną, i dlatego też przy wyborze kandydatów do chwały ołtarzy nie należy zapominać o tym ich zasadniczym celu. Z jednej strony, beatyfikacja i kanonizacja zakładają zawsze wysoki stopień świętości, ale z drugiej strony, ani męczeństwo ani heroiczność cnót nie domagają się ani nie zakładają beatyfikacji czy kanonizacji. Należy zatem zwrócić uwagę, że oprócz sławy świętości życia lub sławy męczeństwa, warunkiem rozpoczęcia postępowania beatyfikacyjnego jest aktualność sprawy, czyli pożytek duchowy, jaki wyniesienie do chwały ołtarzy przyniesie we wspólnocie eklezjalnej. Chodzi bowiem o oddziaływanie apostolskie beatyfikacji i kanonizacji oraz o wpływ przykładu życia Sługi Bożego na życie wiernych. Poprzez beatyfikacje i kanonizacje Kościół ciągle proponuje wiernym nowe wzory świętości, które pomagają interpretować przesłanie Ewangelii Jezusa Chrystusa w różnorodnych okolicznościach życia6 . Błogosławieni i święci swoim nowym stylem życia chrześcijańskiego wykazują, że określona forma życia i działania daje możliwości dążenia do wysokiej miary zwyczajnego życia chrześcijańskiego. Dlatego też im bardziej przesłanie Sługi Bożego oddziaływuje na współczesny świat, im bardziej pobudza wiernych do naśladowania swego przykładu, im większa jest jego sława świętości, tym bardziej jest kandydatem do beatyfikacji i kanonizacji.