Homilia paschalna

1. Ponieważ ofiara paschalna była nieskazitelna, symbolizowała ona świętość Chrystusa; ponieważ ocalenie pierworodnych dokonało się dzięki ofierze paschalnej, oznacza to, że zbawienie ludzi dokonuje się w męce Chrystusa; posiłek oznacza uświęcenie: o tych sprawach mówiliśmy poprzednio. Teraz, na podstawie pozostałych przepisów Prawa musimy rozważyć, jak winien się przygotować każdy, kto ma zostać uświęcony, w jaki sposób powinien przystępować do świętej wspólnoty oraz jak powinien żyć, skoro się stał uczestnikiem tego, co święte, i został dopuszczony do wspólnoty.

2. Prawodawca zatem wyrażając się w sposób symboliczny w obrazie obrzezania ukazał nam, jak się powinien przygotować człowiek, który będzie miał udział w Chrystusie. Takie jest prawo dotyczące Paschy: Żaden cudzoziemiec nie może jej spożywać, ale każdego niewolnika urodzonego w domu i nabytego za pieniądze poddasz obrzezaniu, i wówczas może ją spożywać.

3. Ówczesne obrzezanie było częściowe i samo przez się nie wskazywało na pożytek z niego wynikający, gdyż człowiek obrzezany wcale nie okazywał się lepszy od nieobrzezanego, co więcej, Bóg wysuwał zarzut przeciwko Izraelitom, iż wszystkie narody są nieobrzezane na ciele, a dom Izraela jest nieobrzezany w sercach swoich. Prawdziwe zaś obrzezanie obejmuje całe ciało, ono czyni przyjacielem i domownikiem Boga tego, kto jest obrzezany w sercu i usunął od siebie cielesną zasłonę. Zasłonę tę dziedziczymy po przodkach i potrzebujemy ją usunąć: Prawo już dawno na to wskazało obrzezując płciowe części ciała: w ten sposób zbudowało symbol urodzenia oraz zasłony, która idzie za nami od narodzin.

4. Nikt zatem, kto nie obrzezał sobie cielesnego sposobu życia, nie osiągnie bliskiej wspólnoty z Chrystusem; powiedziano: Obrzezaniem jesteśmy my, uczestnicy Chrystusa, którzy sprawujemy kult w Duchu Bożym, a nie pokładamy ufności w ciele. Albowiem serce wolne od wszelkiej cielesności może prawdziwie służyć Bogu i duchem zjednoczyć się z Chrystusem.

5. Podstawą tego obrzezania jest męka Pana, który za nas wyzbył się ciała i ze względu na nas przyjął owo obrzezanie; tajemnica ta odwzorowuje się w nas przez chrzest i dopełnia przez życie zgodne z nauką Chrystusa. Powiedziano bowiem: Otrzymaliście obrzezanie nie z ręki ludzkiej, lecz polegające na wyzuciu się z materialnego ciała w obrzezaniu Chrystusa, jako razem z Nim pogrzebani w chrzcie.

6. Dopóki zatem nie pozbędziesz się cielesnych zwyczajów, jesteś cudzoziemcem i obcym, i nie ma dla ciebie udziału i wspólnoty ze Świętym - Chrystusem, który przyszedł z nieba. Kto bowiem zbliża się do bytu niebieskiego, sam musi się stać niebieski, nikt zaś nie może się stać niebieski, jeśli nie odrzuci tego, co ziemskie.

7. Tak więc w łasce chrztu wyzbywszy się uprzednio dawnego człowieka zbliżysz się do Chrystusa i będziesz miał w Nim udział. Z kolei winniśmy się przypatrzeć, w jaki sposób przygotowani zostają przez Prawo ci wszyscy, którzy biorą udział w obrzędzie Paschy, abyśmy zrozumieli, jakimi muszą być ci, którzy uczestniczą w Chrystusie. Powiedziano: Tak spożywać ją będziecie: biodra wasze będą przepasane, sandały na nogach waszych i laski w waszych dłoniach.

8. Obraz gotowości do drogi ukazuje nam człowieka wyposażonego i przygotowanego, gotowego biec ku obietnicom Bożym, tak jak ówczesny Izrael przygotowywał się jak wędrowiec dążący ku obietnicy dobrej ziemi. Zwróć jednak uwagę na wyższość wędrowca duchowego nad tamtym wędrowcem: on nie zdąża ku obietnicy ziemi leżącej na dole, nie pędzi za doczesnymi dobrami, nie zamienia jednej ziemi na inną - Egiptu na Judeę, lecz - co taki wędrowiec mówi o swojej wędrówce? Zapominając o tym, co za mną, a wytężając siły ku temu, co przede mną, pędzę ku wyznaczonej mecie, ku nagrodzie wezwania w górę.

9. Wedle słów Apostoła zatem biodra są przepasane prawdą: wówczas bowiem będziesz dobrze przygotowany do dobrego biegu, jeśli, jak mówi Dawid, uznając wszystkie sprawy doczesne za marność i kłamstwo, szukasz przyszłej prawdy i jej pragniesz.

10. Powiada - nogi obute w gotowość głoszenia Dobrej Nowiny pokoju, gotowe do dobrego biegu, w którym utrwalamy sobie pokój z Bogiem, jak mówi Apostoł: Zachowujemy pokój z Bogiem przez Pana naszego, Jezusa Chrystusa, oraz: Wytrwale biegniemy w wyznaczonych zawodach, a także: Tak biegnę, abym otrzymał nagrodę.