Mam przyjaciela w niebie

Pierwszy w dziejach Kościoła katolickiego dokument, w całości poświęcony tematowi świętości, to adhortacja papieża Franciszka „Gaudete et exulatate” (2018). Najwyższy Pasterz zauważa, iż Bóg „chce, abyśmy byli świętymi i nie oczekuje, że zadowolimy się życiem przeciętnym, rozwodnionym, pustym” (nr 1). Dlatego ojciec święty zauważa, iż „święci, którzy znaleźli się już w obecności Boga, utrzymują z nami więzy miłości i komunii. […] Rzesza świętych Bożych ochrania mnie, wspomaga i prowadzi” (nr 4). Wśród tej rzeszy świadków Jezusa znajdziemy „świętych z sąsiedztwa”, jak również tych, który Kościół wyniósł do chwały ołtarzy (błogosławieni i święci), ukazując ich jako wzory osobowe, jak i orędowników w niebie.

Święty to człowiek, który w swoim życiu zrealizował Chrystusowe wezwanie: „Bądźcie więc wy doskonali, jak doskonały jest Ojciec wasz niebieski” (Mt 5, 48) i urzeczywistnił w praktyce przesłanie biblijne. Święci mają zatem swoje miejsce w pedagogice, duchowości chrześcijańskiej, jak również w liturgii, z którą jest związane przepowiadanie słowa Bożego w postaci homilii hagiograficznych. Warto w tym momencie zauważyć, że Jezus Chrystus jest „koroną wszystkich świętych”. Stąd też wszyscy święci zostali zbawieni przez Jezusa Chrystusa, swoim życiem naśladując Go, otwierają się na Jego łaskę. Ich życie dowodzi, co można uczynić w mocy Tego, który ich umacnia (por. Flp 4,13). Ten wspaniały orszak „Baranek paschalny” prowadzi do Boga, który jest „przedziwny w swoich świętych i w nich jest uwielbiony”. A w świętych „Bóg sam do nas przemawia i daje nam znak swego Królestwa” (KK 50).

W homilii hagiograficznej dokonuje się spojrzenie na świętego i dostrzeżenie jego specyfiki w gronie innych świętych. Pozwala to patrzeć na daną postać, którą się chce opisać, i dostrzec jej wyjątkowość na drodze naśladowania Chrystusa. Chodzi zatem o ukazanie zjednoczenia z Osobą Słowa Wcielonego – Syna Bożego, a nie samodoskonalenie czy kroczenie drogą perfekcjonizmu. W mówieniu o świętych jest więc potrzebne dziś kaznodziejstwo obrazowe, pełne symboliki i poetyckiej wyobraźni.

Przed współczesnymi głosicielami słowa Bożego stoi też zadanie opracowania i dobrego przekazu homilii hagiograficznych. Taką próbę podjęli trzej kapłani z Wydziału Katechetycznego Kurii Diecezjalnej Płockiej: ks. Marek Wilczewski (homiletyk), ks. Jarosław Kwiatkowski (biblista) i ks. Jerzy Grzegorz Zakrzewski (katechetyk). W homiliach dla dzieci pt. „Mam przyjaciela w niebie” proponują materiały homiletyczne przeznaczone na 42 spotkania z dziećmi w ramach kazań niedzielnych (1 września 2019 – 21 czerwca 2020 r.). We wstępie „Na dobry początek” zauważają, że „mały słuchacz jest wdzięcznym, ale bardzo wymagającym odbiorcą”. Z tej też racji proponowane przez nich „historie ludzi Boga mogą wybrzmieć na nowo wciągając małe serca w przygodę, jaką jest droga do świętości” (s. 5-6).

Autorzy proponują trzystopniowy schemat: egzystencjalny punkt wyjścia, który pozwala wyruszyć wraz ze świętymi na krańce chrześcijańskiego świata po to, by wraz z bohaterem dnia przeżyć spotkanie w samym sercu miłości Boga. Zawierają również konkretne przesłanie dla dzieci i rodziców. Pozostają więc w zgodzie z normami zawartymi we „Wskazaniach Konferencji Episkopatu Polski dotyczących homilii mszalnej” (2017): „Należy pamiętać, że jak w każdej liturgii, tak również podczas Mszy św. z udziałem dzieci należy uwzględniać w homilii obecność innych uczestników zgromadzenia liturgicznego, a więc nie tylko dzieci, ale także i dorosłych, w tym osoby starsze i dotknięte cierpieniem”.

Proponowane przez autorów rekwizyty nawiązują do różnych sytuacji z życia codziennego, pozwalają w jeszcze lepszy sposób zrozumieć ewangeliczne przesłanie. Postaci świętych, które ukazują homilie, stanowią szeroki wachlarz możliwości, w jaki sposób można wcielać Dobą Nowinę i realizować ją w normalnych warunkach codziennej egzystencji „tu i teraz”. Świętość stanowi bowiem wartość ponadczasową, która stanowi najpiękniejsze oblicze Kościoła. Prawdę tę powinna zatem przybliżać współczesnemu człowiekowi wartościowa homilia hagiograficzna.

Całe życie chrześcijańskiej wspólnoty winno zmierzać do świętości, która jest „wysoką miarą zwyczajnego życia chrześcijańskiego” (NMI 31). Skoro „mieszkańcy nieba” są nie tylko ozdobą historii Kościoła, ale należą do jego istoty i nas inspirują, to warto sięgnąć po omawianą publikację, aby rozpalić wyobraźnię najmłodszych słuchaczy i zachęcić ich do dalszych, ciekawych poszukiwań wartościowych wzorów i postaw życiowych, stanowiących sposób poznania, pokochania i naśladowania Jezusa Chrystusa. Dzięki umiejętnemu ukazaniu życia świętych stają się oni naszymi przyjaciółmi, starszymi braćmi i siostrami w wierze, ludźmi z krwi i kości, a nie postaciami pomnikowymi, cukierkowatymi, odciętymi od codzienności cokołami pomników, ascetycznym wyglądem czy anielską bezgrzesznością.

____________________________________________________

J. Kwiatkowski, M. Wilczewski, G.J. Zakrzewski, Mam przyjaciela w niebie. Homilie dla dzieci, Wydawnictwo Duszpasterstwa Rolników, Włocławek 2019, ss. 136