Klęska imperium zła

Przewodnikiem po „imperium zła” jest prof. Andrzej Nowak (ur. w 1960 roku w Krakowie), znakomity historyk, sowietolog, znawca stosunków polsko-rosyjskich, kierownik Zakładu Historii Europy Wschodniej i Studiów nad Imperiami XIX i XX wieku w Instytucie Historii PAN oraz Zakładu Historii Europy Wschodniej na Uniwersytecie Jagiellońskim. Termin „imperium zła” pojawił się po raz pierwszy w dorocznym przemówieniu amerykańskiego prezydenta Ronalda Regana, wygłoszonym na konwencji Narodowego Zgromadzenia Ewangelików w Orlando na Florydzie 8 marca 1983 roku. Wówczas to prezydent „ustawił” politykę bez reszty w perspektywie zmagań dobra i zła. W ten wymiar także przeniósł zmagania z systemem sowieckim – sowiecki przeciwnik uznaje jedynie moralność sukcesu rewolucji, odrzucając rozróżnienie dobra i zła. W ten sposób ujawnia podważanie w systemie sowieckim praw jednostki, osoby ludzkiej w imię nadrzędności państwa, kolektywu. Druga zasadnicza cecha tego systemu upodlenia i zniewolenia człowieka zakłada zewnętrzną ekspansję, której celem jest podporządkowanie wszystkich narodów świata. Tych, którzy realizują ten program, nazywa Regan „centrum zła we współczesnym świecie”. W tymże przemówieniu został wskazany rok 1920 jako moment, kiedy Lenin definiuje istotę tego zła i tego imperium. Jedyna moralność – wg zasady Niccolo Machiavelli: cel uświęca środki – legitymizuje każdą zbrodnię, każde kłamstwo, by osiągnąć światowe panowanie i osiągnąć zbrodniczy charakter polityki sowieckiej.

Poza wprowadzeniem ogólnym w całą historię wojny dwudziestego roku, publikacja obejmuje także szczegółowe aspekty polskiego oporu wobec komunistycznego wirusa zła, który chciał unicestwić dopiero co odrodzoną Polskę. Poza opisem walki 1919-20, nie tylko militarnej, ale także politycznej i społecznej, przedstawia genezę polskiej myśli antykomunistycznej. Prof. Andrzej Nowak, światowej sławy znawca stosunków rosyjskich oraz sowieckich, obala również powstałe przez ostatnie stulecie mity, dokładnie przedstawia plany marszałka Józefa Piłsudskiego, mistrzowsko odwzorowuje przebieg bitwy warszawskiej i opisuje, jak wpłynęła ona na myśl polityczną II Rzeczypospolitej.

Autor zwraca również uwagę na inne imperia, które istniały w 1920 roku, jak Francja, Wielka Brytania i USA, które wydawały się zdeklarowanymi sojusznikami Polski. Prof. Nowak precyzyjnie opisuje politykę tych trzech imperiów wobec Rzeczypospolitej, demaskuje ich nieraz bardzo dwulicową dyplomację, obnaża hipokryzję ówczesnych elit politycznych Zachodu, które gotowe były poświęcić Polskę dla Rosji. Na poparcie swoich tez historyk powołuje się przy tym na najnowsze badania historyczne, a także na własne żmudne i niezwykle odkrywcze kwerendy w archiwach rosyjskich, brytyjskich i amerykańskich.

Dodatkowy atut publikacji, oprócz twardej oprawy i kredowego papieru, stanowią umieszczone w niej blisko 50 nigdy niepublikowane zdjęcia frontowe z lat 1919–1921, autorstwa uczestnika walk kpt. Paulo de Silva oraz inne zdjęcia (ponad 70), przedstawiające tło historyczne epoki oraz jej najważniejszych aktorów.

Setna rocznica zwycięstwa dobra nad złem przypomina nam o potrzebie wyrażenia przez nasze pokolenie wdzięczności Bogu, Matce Bożej Łaskawej, Patronce Warszawy i Strażniczce Polski, do której lud Warszawy zanosił gorące i pełne ufności modły o ocalenie stolicy i Polski od kolejnej niewoli, a także ludziom, którzy złożyli swoje życie na ołtarzu Ojczyzny. „Warto na pewno z czcią zachować pamięć o bohaterach z Zadwórza, Płocka, Radzymina, Ossowa, Włocławka, Komarowa, Zamościa, spod Kijowa i spod Lidy, z tysięcy miejsc chwały polskiego oręża i polskiego społeczeństwa sprzed 100 lat. Coś im zawdzięczamy” (s. 145). Jak przypomniał św. Jan Paweł II w czasie pielgrzymki do Ojczyzny 13 czerwca 1999 roku, „Było to wielkie zwycięstwo wojsk polskich, tak wielkie, że nie da się go wytłumaczyć w sposób czysto naturalny i dlatego zostało nazwane Cudem nad Wisłą”.

_____________________________________________________

Andrzej Nowak, Klęska imperium zła. Rok 1920, Biały Kruk 2020, ss. 368.