Stacja u św. Apolinarego przy Termach

Opis stacji

Gdy w siódmym wieku cesarz bizantyński ogłosił się władcą pozostałości dawnego imperium rzymskiego, w Italii zaczęły się rozprzestrzeniać wpływy greckie. W Rawennie, w której żył i zmarł urodzony w Syrii biskup i męczennik Apolinary, miał swą siedzibę bizantyński egzarcha, którego władza rozciągała się na Neapol, Kalabrię, Perugię, Wenecję i Rzym. Tędy właśnie wschodnie zwyczaje i formy kultu torowały sobie drogę do Rzymu. Bazylika św. Apolinarego (Basilica di Sant’Apollinare) jest z tego właśnie okresu i był to także czas, kiedy wielu papieży pochodziło ze Wschodu i dlatego krótko po tym, jak ją wybudowano, stała się jednym z kościołów stacyjnych. Usytuowana w ruinach term Nerona, znajdowała się najpewniej na początku pod opieką bazylianów, którzy uciekli z Konstantynopola w czasie sporów ikonoklastycznych.

W świątyni pozostało niewiele z jej dawnego wschodniego dziedzictwa, ponieważ kardynał Guillaume d’Estouteville przeobraził ją całkowicie w 1478 roku w ramach szeroko zakrojonej przebudowy miasta, zainicjowanej przez papieża Sykstusa IV; pozostałością renesansowego patronatu kardynała jest fragment fresku w drzwiach frontowych świątyni. W westybule, ustawionym prostopadle do wejścia, odbywa się dzisiaj adoracja Najświętszego Sakramentu. Nad tabernakulum znajduje się fresk przedstawiający Matkę Boską z Dzieciątkiem w otoczeniu świętych Piotra i Pawła. Pod koniec piętnastego stulecia pokryto go cienką warstwą tynku, ale w 1647 roku niektóre partie tynku zaczęły się łuszczyć, odsłaniając fresk. W roku 1653 został on ukoronowany przez kapitułę Bazyliki św. Piotra na Watykanie, stając się tym samym jednym z zaledwie tysiąca trzystu wizerunków Maryi uhonorowanych w ten sposób przez tę kapitułę.

Niewielka, ale elegancka świątynia, którą wybudował kardynał d’Estouteville, miała posadzkę w stylu Cosmatich, smukłą wieżę, przedsionek i marmurowy fryz z wyobrażeniem świętych Apolinarego i Piotra w otoczeniu girland i ptaków, obecnie znajdujący się w Grotach Watykańskich. W roku 1575 została przekazana dopiero co powstałym jezuitom, a Marco Cusani założył w niej pierwszą „szkółkę niedzielną” nauczającą wiary chrześcijańskiej. Na zlecenie jezuitów Niccolo Circignani, znany także jako Pomarancio, wykonał we wnętrzu świątyni freski przedstawiające epizody z życia św. Apolinarego. Także dzięki jezuitom bazylika stała się szkołą muzyki kościelnej, a w latach pięćdziesiątych siedemnastego wieku wzbogaciła się o wspaniałe organy wykonane przez holenderskiego mistrza Willema Hermansa (które później uległy zniszczeniu).

W roku 1714 papież Benedykt XIV ubolewał publicznie nad niestosownym mrokiem i wilgocią panującymi w kościele, co biorąc pod uwagę starożytny rodowód świątyni, uważał za rzecz karygodną. Z tego powodu zaproponował, że sfinansuje budowę nowego głównego ołtarza, który na jego polecenie wykonał jego architekt Ferdinando Fuga (projektujący w tym samym czasie fasadę Bazyliki Matki Boskiej Większej). Bazylika św. Apolinarego zawdzięcza zatem swój dzisiejszy wygląd reprymendzie papieża i geniuszowi jego architekta.

Przedsionek kościoła przekształcono w westybul, zaś całość przebudowano, dodając jasne sklepienie prowadzące do niskiej kopuły. Zostało ono w roku 1746 ozdobione freskiem w stylu rokoko przez Stefana Pozziego, ukazującym św. Apolinarego przedstawianego Bogu Ojcu przez św. Piotra wśród kłębiących się obłoków i cudownej urody aniołów.

Dobrze oświetlone kaplice boczne są daleko odsunięte od nawy, co sprawia, że nie kolidują z głównym ołtarzem. Dekorowali je najznakomitsi osiemnastowieczni artyści. Pierre Legros Młodszy, główny twórca pomnika nagrobnego św. Ignacego Loyoli, wykonał figurę św. Franciszka Ksawerego ze złotym krabem u stóp. Skorupiak ten stanowi aluzję do opowieści mówiącej o tym, że św. Franciszek Ksawery, gdy w czasie jednej ze swoich misyjnych podróży zaskoczył go na oceanie sztorm, cisnął we wzburzone fale swój krucyfiks, uspokajając tym samym morski żywioł. Kiedy dotarł szczęśliwie na suchy ląd, na plażę wypełzł krab z jego krucyfiksem.

W owalnej krypcie znajdującej się pod ołtarzem i łukiem triumfalnym znajdują się relikwie świętych Orestesa, Eugeniusza i Auksencjusza oraz innych. W roku 1990 kościół przekazano pod opiekę stowarzyszeniu Opus Dei, które poświęciło jedną z kaplic swemu założycielowi, św. Josemarii Escrivie de Balaguerowi.

Łyk wody żywej

  wydawnictwom.pl George Weigel: Rzymskie pielgrzymowanie Upodobnić się do Chrystusa oznacza stać się żywym członkiem jego Ciała, Kościoła, nie w sensie „członkostwa” w jakimś klubie, lecz w głębszym sensie uczestnictwa w życiu żywego organizmu. Głową tego Ciała jest Ten, który może powiedzieć bez bluźnierstwa lub oznak szaleństwa: „zanim Abraham stał się, JA JESTEM”.

Upodobnić się do tej głowy oznacza być członkiem Ciała, a być członkiem tego Ciała oznacza wejść, tu i teraz, w komunię Trójcy Świętej, będącej zapowiedzią pełnej komunii w życiu i miłości Trójcy, która jest uczestnictwem w Godach Baranka.

Tę prawdę głosił Jezus w Święto Namiotów. Trzymanie się tej prawdy to właśnie „naśladowanie” Świętego Bożego, do czego wzywa nas Wielki Post.