To temat Synodu Biskupów, zwołanego na październik 2008 r. W Watykanie opublikowano dokument roboczy (tzw. Lineamenta), będący materiałem do przygotowania Synodu. Poniżej publikujemy fragmenty, dotyczące Słowa Bożego w liturgii Kościoła.
d - W życiu wierzących
25. “Nieznajomość Pisma jest nieznajomością Jezusa Chrystusa”. “Jest ( ... ) rzeczą konieczną, aby wszyscy ( ... ) [duchowni i świeccy] pozostawali w zażyłości z Pismem świętym przez pilne czytanie duchowe oraz staranne studium”.
Postęp duchowy, wraz z postępem katechetycznym, stanowi jeden z najpiękniejszych i najbardziej obiecujących aspektów działania Słowa Boga w swoim ludzie. Spotykać się ze Słowem Bożym, modlić się i żyć nim to najwyższe powołanie chrześcijanina. “Powszechnie odwołują się dziś do niego [Pisma Świętego] jednostki i wspólnoty” - stwierdza Jan Paweł II. Jednak liczba ludzi odwołujących się Pisma Świętego wciąż musi wzrastać, a metoda badania Słowa musi odpowiadać jego celowi i być zgodna z posługą Kościoła. Mając na uwadze autentyczną duchowość Słowa, trzeba przypomnieć, że “czytaniu Pisma świętego powinna towarzyszyć modlitwa, aby stało się ono rozmową między Bogiem a człowiekiem. Wszak ‘z Nim rozmawiamy, kiedy się modlimy, i Jego słuchamy, gdy czytamy Boże słowa’”. Tak mówi św. Augustyn: “Twoja modlitwa jest twym słowem skierowanym do Boga. Kiedy czytasz Biblię, Bóg mówi do ciebie; kiedy się modlisz, ty mówisz do Boga”. Z tego też względu niektóre aspekty trzeba uznać za priorytetowe.
Przede wszystkim ze Słowem Bożym trzeba się spotykać w duchu ubóstwa, wewnętrznego i zewnętrznego, zgodnego z postawą samego Słowa: Pan nasz, Jezus Chrystus, „który będąc bogatym, dla was stał się ubogim, aby was ubóstwem swoim ubogacić” (2 Kor 8, 9). Jest to zatem postawa wzorowana na Jezusie, na tym, jak On sam słuchał Słowa Ojca i nam je głosił, wolny od jakiegokolwiek przywiązania do rzeczy i gotowy ewangelizować ubogich (por. Łk 4, 18). “To prawdziwa radość widzieć, jak prości, biedni ludzie biorą do ręki Pismo Święte! Właśnie oni do interpretacji Pisma Świętego i jego aktualizacji mogą, z punktu widzenia duchowego i egzystencjalnego, wnieść więcej przenikliwego światła, niż pewna siebie nauka”.
Trzeba gorąco popierać przede wszystkim tę praktykę korzystania z Biblii, która pochodzi z początków chrześcijaństwa i która była obecna w Kościele w całych jego dziejach. Tradycyjnie nazywa się ją Lectio Divina i wyróżnia się w niej różne etapy (lectio, meditatio, oratio, contemplatio). Pochodzi ona z doświadczenia monastycznego, ale dziś Duch, za pośrednictwem Nauczycielskiego Urzędu Kościoła, zaleca ją duchowieństwu, wspólnotom parafialnym, ruchom kościelnym, rodzinom i młodym. Jan Paweł II napisał: “Konieczne jest (...), aby słuchanie słowa Bożego stawało się żywym spotkaniem, zgodnie z wiekową i nadal aktualną tradycją lectio divina, pomagającą odnaleźć w biblijnym tekście żywe słowo, które stawia pytania, wskazuje kierunek, kształtuje życie”; “posługując się również nowymi metodami, rozważnie dobranymi, zgodnie z duchem czasu”. Ojciec Święty Benedykt XVI w szczególny sposób zachęca młodych, aby “dobrze poznawali Biblię, trzymali ją w zasięgu ręki, aby była dla was niczym kompas wskazujący drogę, którą należy iść”. Wszystkim zaś przypomina: “częste czytanie Pisma Świętego połączone z modlitwą staje się wewnętrzną rozmową, kiedy to czytając, słuchamy Boga, który przemawia, a modląc się, odpowiadamy Mu ufnym otwarciem swych serc”.
Nowość, jaką jest praktykowanie Lectio przez lud Boży, wymaga światłej, cierpliwej i stałej formacji kapłanów, osób konsekrowanych i świeckich, aby móc dzielić się doświadczeniem Boga opartym na wysłuchanym Słowie (collatio). Słowo Boże musi być pierwszym źródłem natchnienia dla życia duchowego wspólnot w różnych praktykach, takich jak ćwiczenia duchowne, rekolekcje, nabożeństwa i różne formy pobożności. Ważnym celem (i kryterium prawdziwości) jest dojrzewanie każdego do osobistej lektury Słowa w perspektywie mądrościowej, mając na względzie chrześcijańskie rozeznawanie rzeczywistości, umiejętność “uzasadnienia nadziei”, którą ma w sobie, gotowość do dawania chrześcijańskiego świadectwa i gorliwe dążenie do świętości. Św. Cyprian, przywołując myśl podzielaną przez Ojców, przypomina: “Wytrwale się módl i praktykuj Lectio Divina. Kiedy modlisz się, rozmawiasz z Bogiem, kiedy czytasz, Bóg rozmawia z tobą”.
“Twoje słowo jest lampą dla moich stóp i światłem na mojej ścieżce” (Ps 119, 105). Pan, który kocha życie, swym Słowem chce oświecać, prowadzić i wspierać wierzących w całym ich życiu, we wszystkich okolicznościach, w pracy, w czasie wolnym, w cierpieniu, w wypełnianiu obowiązków rodzinnych i społecznych, w każdym wydarzeniu, radosnym czy smutnym, tak aby każdy mógł rozeznawać wszystkie rzeczy i wybierać to, co dobre (por. 1 Tes 5, 21), rozpoznając w ten sposób wolę Bożą i wypełniając ją (por. Mt 7, 21).