Wierność przepisom i twórczość liturgiczna w celebracji Mszy świętej

3. Posługa wiernych świeckich

- W sprawie funkcji przeznaczonych wiernym świeckim OWMR przypomina o: prowadzeniu śpiewu, komentarzach liturgicznych, możliwości odczytywania intencji modlitwy wiernych i nadzwyczajnym szafarzu Komunii świętej.

- Wśród funkcji liturgicznych wyliczeni są także zakrystianie i zbierający ofiary w kościele. Zgodnie z tradycją do zadań celebransa nie należy wykonywanie czytań. Powinien to uczynić ustanowiony lektor, a w przypadku jego nieobecności "do wykonywania czytań z Pisma Świętego winny być upoważnione inne osoby świeckie, nadające się do pełnienia tej funkcji i starannie przygotowane". Ten udział świeckich, płynący z godności powszechnego kapłaństwa, ma ożywiać ich miłość do Biblii.

- Nowe przepisy mówią o posłudze psałterzysty, który "powinien koniecznie posiąść sztukę wykonywania psalmodii oraz zdobyć umiejętność prawidłowej wymowy i dykcji". Te uwagi zapewne odnoszą się także do lektorów i celebrujących kapłanów.

III. Niektóre nadużycia spotykane podczas celebracji mszalnej

1. Obrzędy wstępne

a) Niewłaściwe jest rozpoczynanie liturgii mszalnej od ołtarza, znakiem krzyża, po którym są przemówienia świeckie. Dobrze by było tego rodzaju przemówienia nie wprowadzać do Mszy świętej, wykonując je przed znakiem krzyża rozpoczynającego Mszę świętą. Powszechnie przedłuża się Wprowadzenia (często sformalizowane), jak i Pozdrowienia mszalne, dodając "swój wstęp" (świecki ich charakter, zauważa się odchodzenie od teologicznego wymiaru).

b) Nadużyciem jest brak stosowania podczas aktu pokuty i przed odmówieniem kolekty - milczenia. Często spotyka się krótką konkluzję w kolekcie zamiast długiej.

2. Liturgia słowa

a) Niewłaściwe jest szukanie przez celebransa czytania mszalnego podczas kolekty, modlitwy powszechnej czy w czasie Ewangelii - jakby go słowo Boże nie dotyczyło. Kaznodzieja powinien od początku liturgii słowa być obecnym w prezbiterium, a podejść po Lekcjonarz lub Ewangelistarz do pulpitu (ambonki) dopiero podczas śpiewu "Alleluja".

b) Zauważa się brak szacunku dla księgi słowa Bożego, którą powinno się przed czytaniem umieszczać (zamkniętą) na pulpicie (ambonce) i po czytaniu (otwartą) tam zostawić. Lektorami nie powinni być dzieci, na przykład, mały chłopiec ledwo widoczny zza ambonki czyta cienkim głosikiem: "Niewiastę mężną któż znajdzie�" Jak ludzie mają to poważnie traktować. Lektorzy nie powinni czytać publicznie (na głos) motta przed czytaniami, tym bardziej też tekstów wprowadzających do czytania. Jest niewłaściwe czytanie przez jednego lektora obydwu czytań, psalmu i wprowadzenia gdy jest lektorów więcej. Należy formować lektorów, iż proklamowane słowo Boga, nie jest tylko do odczytania w sensie zaliczenia, żeby było odczytane, lecz jest do usłyszenia, do przyjęcia przez człowieka, by rozbudzało i kształtowało jego wiarę (zob. Rz 10, 4-21).

c) O psalmie powiedziano, że przez jego śpiew lud "sobie przyswaja słowo Boga" z zasady się go śpiewa, to nie ma być czwarte czytanie! Poważnym nadużyciem pozostaje zastępowanie psalmu responsoryjnego kolędami lub innymi pieśniami oraz towarzyszenie akompaniamentem i podkładanie do istniejących tekstów zapożyczonych melodii. Na przykład psalm śpiewany na melodię kolędy: "Gdy śliczna Panna" lub pieśni wielkanocnej: "Zwycięzca śmierci" albo pieśń: "Przyjdź, Duchu Święty, ja pragnę" wykonywana jest na melodię pasującą raczej do przyjęcia u wujka Edka na Czerniakowie. W muzyce liturgicznej określa się to zjawisko "kontrafakturą".

d) Niewłaściwe jest chodzenie po kościele podczas proklamacji czytań i śpiewu psalmu na przykład spóźniających się wiernych, kościelnego z kielichem, ministrantów do zakrystii, a nawet kapłanów udających się do konfesjonału.

e) Coraz powszechniej zauważa się czytanie homilii czy kazania od ołtarza. Często czynią to biskupi i prezbiterzy, rozkładając na nim różne "pomoce" (np. magnetofon).

f) Modlitwa powszechna winna być zawsze kierowana do Boga Ojca przez Jezusa w Duchu Świętym (jakże często jest inaczej). Nadto nie powinna być ona zbyt opisowa i zawierać więcej aniżeli 6 wezwań. Wstęp i zakończenie Modlitwy wiernych należy do przewodniczącego liturgii, który powinien wezwać do modlitwy i ją zakończyć (nigdy koncelebrans).