Chwała Bogu i pokój ludziom

Są to słowa, które rozpoczynają pochwalny hymn (łac. Gloria) śpiewany lub recytowany w niedziele poza okresem Adwentu i Wielkiego Postu, a także w uroczystości i święta oraz podczas szczególnie uroczystych celebracji w kościołach, kaplicach i oratoriach całego świata. „Chwała na wysokości Bogu” jest starochrześcijańskim hymnem liturgicznym. Wyraża on modlitwę uwielbienia i błagania wszechmocnego Boga, Króla nieba oraz Jezusa, Bożego Baranka, którą zanosi Kościół zgromadzony w Duchu Świętym (por. OWMR 53). „Chwała” nosi nazwę także „hymnu anielskiego” z uwagi na pierwsze słowa przejęte z Ewangelii od aniołów zwiastujących pasterzom narodzenie Boga, który stał się Człowiekiem (por. Łk 2,14). Hymn od razu w pierwszych słowach poddaje nam motyw uwielbienia. Bóg wcielił się, a więc przyjął w ludzkie ciało, bo dokonał wyboru, który był podyktowany miłością. Jego narodzenie przyniosło ziemi pokój. Ten dar pokoju w pełni zrealizuje się, gdy przyjdzie „Godzina Jezusa”, Jego Pascha, gdy przez śmierć krzyżową pojedna ziemię z niebem.

Szczytem objawienia się chwały Boga jest Jezus Chrystus, który jest „odblaskiem chwały Boga i odbiciem Jego istoty” (Hbr 1,3). Zbawiciel uczy, że objawieniem się chwały Stwórcy jest człowiek, który w każdej sytuacji powinien pamiętać, że jest Jego dziełem, a przeżywając różnego rodzaju trudności i radości, ma okazję nawracać się oraz postępować „zawsze jak dziecko światłości”. Świąteczny hymn Kościoła uświadamia wiernym, że królowanie człowieka polega na przyobleczeniu chwały Boga, czyli uniżeniu się przed Wszechmogącym. Wydaje się więc, że hymn „Gloria” jest jakby dalszym ciągiem wybrzmiałego nieco wcześniej w liturgii „Kyrie”, wzmacniając uwielbienie oraz prośby o zmiłowanie kierowane do Boga, Pana i Zbawiciela.

W starożytnej tradycji Zachodu ten „hymn aniołów i ludzi” został włączony do Liturgii Eucharystycznej tylko w noc Bożego Narodzenia. Z czasem włączono go do celebracji innych świąt. Proces jego upowszechniania w liturgii całego Kościoła dokonywał się na przełomie IX-XII w. Hymn domaga się wykonawstwa w formie śpiewanej z racji na to, że muzyka jest wpisana w jego naturę. Poza tym, hymnu „Chwała” nie wolno zastępować innym tekstem czy śpiewem (np. kolędą).

Chwała, którą rozbłysła ziemia za sprawą narodzin Jezusa, stanowi źródło pokoju dla „ludzi dobrej woli”, a więc tych, którym Bóg okazał swoją dobrą wolę. Tak więc w świecie pełnym rozdarcia i niepokojów, ci którym Bóg okazał dobrą wolę, mają sami stawać się zwiastunami i narzędziami pokoju. Chodzi o wiele więcej niż tylko brak wrogości. „Pokój” oznacza dobrostan i właściwe uporządkowanie osobistych relacji oraz społeczeństwa. Wprowadzający pokój to ci, którzy dążą do harmonii z Bogiem i z innymi ludźmi w społeczeństwie. Starają się pojednać tych, którzy są ze sobą skłóceni, i pogodzić się ze swymi wrogami. Ponieważ wprowadzający pokój mają udział w misji Ojca, w której jedna świat ze sobą, zostaną nazwani synami Bożymi. Tytuł ten wskazuje na bliskość relacji, jaką uczniowie Chrystusa będą mieli z Ojcem, który jest w niebie.