Stacja u świętego Sykstusa

Opis stacji

Bazylika św. Sykstusa (Basilica di Sisto Vecchio) mieści się niedaleko Porta Capena, bramy w murze Sewera, prowadzącej do Via Appia, gdzie w roku 258 rzymscy żołnierze zabili papieża Sykstusa II i jego sześciu diakonów, gdy odprawiali mszę w katakumbach. Cztery wieki później relikwie Sykstusa, razem z relikwiami innych papieży i męczenników, przeniesiono z katakumb do świątyni.

Pierwszy kościół wzniesiony w tym miejscu datowany jest na okres pontyfikatu św. Anastazego I (399-401) i był znany jako „Titulus Crescentiana”. Na początku siódmego wieku papież Grzegorz Wielki poświęcił świątynię papieżowi-męczennikowi. Cały kompleks świątynny spoczywa na pozostałościach rzymskiego budynku z trzeciego wieku; w krużganku zachowała się pochodząca z tamtego okresu maleńka mozaika.

Kościół Anastazego był typową świątynią wczesnochrześcijańską: miał dużą nawę główną, dwie nawy boczne, apsydę oświetloną trzema dużymi oknami i zewnętrzny portyk połączony z dziedzińcem. W tym właśnie kościele katechumeni otrzymywali ostatnie pouczenia, a potem przechodzili do Bazyliki św. Jana na Lateranie, by tam przyjąć chrzest. Kiedy w ósmym wieku wschodnim Kościołem targały spory ikonoklastyczne, kościół pod wezwaniem św. Sykstusa stał się schronieniem dla wygnanych z ojczyzny greckich mnichów, którzy osiedlili się tutaj w konwencie Santa Maria in Tempulo.

Papież Innocenty III odbudował bazylikę przy okazji swojej reformy żeńskich zgromadzeń zakonnych. W średniowiecznym Rzymie niewiele było zakonnic, nie było także klasztorów oraz brak było reguł żeńskiego życia wspólnotowego. Wybudowana z rozmachem bazylika św. Sykstusa stała się domem dla sześćdziesięciu takich sióstr. Ponieważ wcześniej kościół padał często ofiarą powodzi, zbudowano go trzy metry wyżej, niż stała poprzednia świątynia, i zlikwidowano nawy boczne, tworząc jedną nawę główną. Śmierć papieża w 1216 roku przerwała odbudowę. Jego następca Honoriusz III przekazał kościół Dominikowi Guzmanowi i jego nowo powstałej wspólnocie i odtąd prace kontynuowali dominikanie. Odbudowa nabrała tempa i przy kościele pojawiła się dzwonnica oraz krużganki. Jak mówi tradycja, podczas odbudowy kościoła doszło do cudu: jeden z robotników spadł i zabił się, ale św. Dominik przywrócił go do życia. Wydarzenie to przedstawia fresk Paula Bessona znajdujący się na ścianie kapitularza. Kiedy Dominik i jego towarzysze przenieśli się do św. Sabiny na Awentynie, pozostawili konwent w rękach dominikanek, pierwszego zakonu sióstr klauzurowych.

Papież Sykstus IV z okazji jubileuszu roku 1475 i na cześć swego imiennika kazał odrestaurować świątynię, aczkolwiek z jego przedsięwzięcia pozostało niewiele – poza inskrypcją nad wejściem.

Trudno w dzisiejszym wystroju świątyni dostrzec jej starożytny rodowód. Papież Benedykt XIII, dominikanin, zlecił renowację kościoła w latach dwudziestych osiemnastego wieku Filippo Raguzziniemu, niezwykłemu architektowi doby rokoka. Posadzki świątyni lśnią polerowanym marmurem, a jej jasne wnętrze promieniuje złotym światłem. Kościół zdobi biała sztukateria na żółtym tle przetykana osiemnastowiecznymi wizerunkami dominikańskich świętych. Ornamentyka staje się bardziej dominująca w apsydzie, gdzie gipsowa sztukateria i putti otaczają medalion przedstawiający Trójcę Świętą. Witraż przedstawia replikę Madonny św. Sykstusa, bizantyńskiej ikony z dziewiątego wieku, którą dominikanki zabrały z sobą do nowego klasztoru na Monte Mario, gdy w okolicy wybuchła epidemia malarii.

Pod tą lśniącą nowożytną powierzchnią skrywają się ślady dawnej historii świątyni. Niewielkie boczne drzwi za nową apsydą prowadzą do kościoła Innocentego III, gdzie nadal widoczne są fragmenty fresków: wypłowiałe ślady scen z Nowego Testamentu oraz wizerunków św. Dominika i św. Piotra z Werony, namalowanych niecałe sto lat po ich śmierci.

Łyk wody żywej

  wydawnictwom.pl George Weigel: Rzymskie pielgrzymowanie Dzisiejsza Ewangelia podkreśla, że synowie i córki Nowego Przymierza mają zostać uformowani w nowy lud przez dar wyzwalającego posłuszeństwa. „Nie sądźcie – mówi Jezus – że przyszedłem znieść Prawo albo Proroków. Nie przyszedłem znieść, ale wypełnić”. To wypełnienie przybierze postać doskonałego posłuszeństwa, gdyż doskonałe posłuszeństwo Syna Ojcu to najpełniejsze i najbardziej bezkompromisowe wypełnienie Prawa, gdyż potwierdza ono to, co głosili prorocy. To doskonałe posłuszeństwo zaprowadzi Jezusa i Jego Kościół do kolejnej tajemnicy: tajemnicy wyzwalającego cierpienia. Jezus wypełnia na Krzyżu w doskonałym posłuszeństwie wolę Ojca. Za sprawą łaski, która spływa do nas z Krzyża Chrystusa, Pan pozwala nam żyć tajemnicami wyzwalającego posłuszeństwa i wyzwalającego cierpienia (tak jak to czynił patron dzisiejszej stacji, św. Sykstus II, papież, który poniósł śmierć męczeńską w roku 258, w okresie prześladowań cesarza Waleriana), gdyż, jak pisał św. Paweł, ze względu na nas Chrystus stał się „posłusznym aż do śmierci – i to śmierci krzyżowej” (Flp 2,8).

Wielkopostne pielgrzymowanie, które prowadzi nas nieubłaganie na Kalwarię, jest zatem przygotowaniem do trwającej całe życie wędrówki nawrócenia, podczas której nierzadko przekonamy się, że nie potrafimy postępować zgodnie z naszymi najlepszymi intencjami. Frustracje odczuwane z powodu duchowych i moralnych porażek można, a nawet trzeba, zanieść pod Krzyż. Ze względu na nas Chrystus stał się „posłusznym aż do śmierci”. Ze względu na nas Pan zaprasza nas, byśmy przynieśli nasze nieudolności pod Krzyż i złożyli Mu je na ramiona. W paschalnej tajemnicy Krzyża i Zmartwychwstania już odnieśliśmy w Nim zwycięstwo. Łaska Krzyża i gotowość Syna Bożego, by wziąć na siebie grzechy świata, pokazują nam wizję ostatecznego zwycięstwa dla tych, którzy Mu towarzyszą i których niedoskonałe posłuszeństwo zostaje przez łaskę przemienione w posłuszeństwo doskonałe – które potwierdza Ojciec w wielkanocny poranek.