Antiochia

- PIZYDYJSKA
Antiochia Pizydyjska to miasto leżące w środkowo-wschodnim rejonie Azji Mniejszej (Pizydii) na brzegach rzeki Antios. Założona przed 280 r. przed Chr., została silnie ufortyfikowana najpierw przez Greków, a potem przez Rzymian. W 189 r. przed Chr. ogłoszona została przez Rzymian wolnym miastem, a w 6 r. przed Chr. Augusta uznał ją za kolonię rzymską. Był ośrodkiem administracji cywilnej i wojskowej w południowej części prowincji rzymskiej Galacji.
To całkowicie zhellenizowane greckojęzyczne miasto odwiedzili Paweł i Barnaba podczas pierwszej podróży misyjnej.

- SYRYJSKA
Antiochia Syryjska (obecnie Antakya w Turcji) to hellenistyczne miasto nad Orontesem w żyznej dolinie Amuk, w północno-zachodniej części rzymskiej prowincji Syrii. Leżała na skrzyżowaniu ważnych szlaków handlowych wiodących do Damaszku, Palestyny, Egiptu oraz wybrzeży Morza Egejskiego.
Miasto założył ok. 300 r. przed Chr. Seleukos I Nikator i nazwał od imienia swojego ojca Antiocha, jednego z wodzów Aleksandra Macedońskiego. Antiochia była stolicą hellenistycznego państwa Seleucydów w Syrii. Za panowania Antiocha IV Epifanesa zbudowano tu wielką bibliotekę publiczną. W 64 r. przed Chr. miasto zdobyli Rzymianie.
Antiochia była od tego czasu stolicą rzymskiej prowincji Syrii, trzecim miastem imperium, ośrodkiem kultury greckiej i centrum handlowym. Żydzi zamieszkiwali ją od czasów założenia i mieli prawo żyć w niej wg swoich zwyczajów. Chrześcijaństwo zostało przeniesione do Antiochii ok. 40 r. przez hellenistów, którzy uciekli tam po męczeńskiej śmierci Szczepana. Powstała tu gmina, która jako pierwsza przyjęła do swojej wspólnoty poganochrześcijan. Gmina antiocheńska była macierzystą wspólnotą św. Pawła. W Antiochii po raz pierwszy nazwano wyznawców Chrystusa chrześcijanami.

(ck)