Post w czasach Jezusa

Mt 9,14
Wtedy podeszli do Niego uczniowie Jana i zapytali: „Dlaczego my i faryzeusze dużo pościmy, Twoi zaś uczniowie nie poszczą?” Jezus im rzekł: „Czy goście weselni mogą się smucić, dopóki pan młody jest z nimi? Lecz przyjdzie czas, kiedy zabiorą im pana młodego, a wtedy będą pościć”.

Wiele słów, skojarzeń i zwrotów w Biblii - zarówno w jej tekście hebrajskim, jak i greckim - wymaga zastanowienia. Małe słówka, które tak często sprawiają kłopot tłumaczowi, które pozostawione, powodują, że tekst staje się ciężki, mają własne znaczenie, a niejednokrotnie dostarczają klucza do zrozumienia. Na przykład wszystkie ustępy zaczynające się od słów: „Jezus wzniósł oczy do góry” są sobie pokrewne i winny być rozważane łącznie. Inny przykład, w Starym Przymierzu: „Po tych słowach...” Należy zawsze zastanowić się, o jakie słowa, o jakie wydarzenia chodzi, nawet jeśli tekst nic o tym nie mówi, w każdym razie nie mówi wyraźnie. Literatura midraszów pełna jest interpretacji wychodzących od tych słów-kluczy.

Grecki tekst perykopy rozpoczyna słowo tote (natenczas); łączy ono temat, który podejmujemy, z główną treścią nauczania Jezusa, tak dziwną dla uczniów Jana: „Chcę raczej miłosierdzia, niż ofiary”. Nie przychodzi im do głowy, że Jezus mógłby zakwestionować ofiary składane w Świątyni. Istotnie, chodzi o ofiary, jakie narzuca pobożność owych czasów. Post indywidualny jest tu związany, jak na to wskazuje odpowiedź Jezusa, z żalem i upokorzeniem się, jakich Bóg żąda wobec grzechów ludu i wobec zagrożenia bytu Izraela (por. niżej cytat z Wniebowzięcia Mojżesza, mówiący o postawie lewity Taksona i jego siedmiu synów w czasie prześladowań przez Antiocha IV). Faryzeusze mieli jasną świadomość upadku moralnego, jaki powodowało stykanie się z poganami oraz współpraca części Izraelitów, między innymi saduceuszy, z okupantem. Esseńczycy byli w tej sprawie skrajnie radykalni, co sprawiło, że wielu badaczy uznało ich za mnichów, podczas gdy była to sekta heterodoksyjna, która, gdyby ruch ten trwał dłużej, mogła odegrać rolę podobną, jak katarzy w Europie Zachodniej. Atmosfera ascezy nie powinna nas wprowadzać w błąd: jest ona obca istocie judaizmu, który do dziś pozostaje nieufny wobec usiłowań człowieka mających na celu sprowokowanie łaski, jak to ma miejsce w religiach naturalnych czy w żydowskiej kabale, silnie przenikniętych gnozą. To, co nadprzyrodzone, nadnaturalne, nie jest niezgodne z naturą.

Szereg tekstów Prawa, zarówno ustnego jak i pisanego, wskazuje na to, że post nie był praktyką izolowaną, techniką mającą sprowadzić widzenia, jak można by wyczytać z apokryficznej Czwartej Księgi Ezdrasza. Post wpisuje się w postawę „zasmucenia duszy”, jak to określa język hebrajski. W Dzień Pojednania obowiązuje zakaz jedzenia, picia, mycia się, wkładania obuwia i podejmowania współżycia małżeńskiego (Miszna Joma).