8. Niedziela zwykła A

Opatrzność i nasza nadzieja

Ks. Tomasz Horak

Boża Opatrzność
„Czyż życie nie znaczy więcej niż pokarm, a ciało więcej niż odzienie? Nie troszczcie się więc zbytnio i nie mówcie: co będziemy jeść? co będziemy pić? czym będziemy się przyodziewać?” Jezus mówił także o ptakach. To powiedzenie utrwaliło się w codziennym języku. Ma negatywny wydźwięk – nieco pogardliwie mówimy o „niebieskich ptakach”, czyli o ludziach, którzy kosztem innych żyją z dnia na dzień. Ale nie o takich ludziach Jezus myślał i mówił. Ptaki – zauważyć to można i na wsi, i w mieście, są pracowite. Ileż musi się nalatać taka jaskółeczka, by wykarmić młode. A bocian – ile kilogramów mięsa musi przynieść do swego podniebnego gniazda. A nawet zwykły wróbel jak bardzo musi się krzątać, by ziarenek i okruszyn starczyło dla niego i piskląt. „Nie sieją ani żną i nie zbierają do spichlerzy” – to prawda. Ale pracują nawet więcej niż większość ludzi.

W naszej tradycji od wieków znane jest pojęcie Bożej Opatrzności. W ewangelii nie znajdziemy tego terminu – ale głębokie przekonanie o obecności Boga w naszym życiu, o Jego zatroskaniu losem świata, o Bożej pomocy jest głębokie w całej Biblii. Ileż psalmów – także ten śpiewany dzisiaj – zrodziło się z wiary w Bożą Opatrzność. Jezus – tych słów także słuchaliśmy przed chwilą – z wielkim żarem mówił o Bożej opiece nad człowiekiem. A wśród świętych postawa bezgranicznego zaufania Bogu we wszystkich sprawach, także tych codziennych, bytowych, jest powszechnie spotykana. Mało tego – święci w rachunek swego życia Bożą pomoc wliczali z całą świadomością i dziecięcą ufnością. I z jakimi skutkami! Dzięki tej wierze i ufności dokonywali rzeczy niemożliwych. I dokonują – bo nie brak i dziś ludzi o tak żywej wierze.

Nasze grzechy
Nasz grzech wobec Bożej Opatrzności ma dwa oblicza. Pierwsze – to nadmierna zapobiegliwość. Drugie oblicze – to lekkomyślne lub nawet przewrotne nadużywanie Bożej pomocy.

Jezus powiedział: „Nie troszczcie się zbytnio”. „Zbytnio” – to słowo ma tu szczególne znaczenie. Bo jednak powinniśmy się troszczyć – jak ptaki, nie szczędząc sił i codziennego trudu. Jak ptaki – od rana do wieczora. Ale nie zamartwiać się, nie krzywdzić innych, nie odkładać wielkich zapasów, środków, skarbów na długie lata. Dlaczego? Przede wszystkim, by nie stać się niewolnikiem tego, co choćby i najuczciwszą pracą zostało zgromadzone. A tak bywa. Więcej mam – bardziej się martwię. A przecież jutro nic się nie kończy, pojutrze i za rok wypracuję środki potrzebne dla mnie, moich bliskich, dla potrzebujących. Wspomnę o jeszcze jednym niebezpieczeństwie. Otóż zbytnia zapobiegliwość o materialne dobra może wykrzywić sumienie człowieka. Uczciwe sposoby mogą nie wystarczać, a pokusa bywa silna. I naciski ze strony innych stają się z czasem coraz większe. To, co miało służyć dobru, zaczyna być skażone złem, grzechem, nieuczciwością. To jedna skrajność.

Druga skrajność i drugie oblicze grzechu przeciw Opatrzności Boga to czekanie, że wszystko spadnie mi gotowe z nieba. Albo od ludzi, których Pan Bóg do mnie pośle. Można się więc zająć sprawami nie wymagającymi wysiłku, niezobowiązującymi, przyjemnymi, błyskotliwymi. Albo można po prostu leniuchować nie przejmując się niczym. Ani ludzie, ani Pan Bóg nie pozwolą mi umrzeć z głodu i zimna.
Gdy tak rozejrzeć się wokoło, to bez trudu można dostrzec i jednych, i drugich – zapracowanych ponad miarę i żyjących kosztem innych. Ale jeśli popatrzyć na samego siebie, to też można dostrzec jedną i drugą pokusę tkwiącą gdzieś tam w naszym wnętrzu. Jedną i drugą – bo choć wydają się sprzeczne, to obie potrafią w nas działać równocześnie. Skutek – to człowiek rozbity, niesłowny, niewiarygodny, nieuczciwy, często egoista.

Nadzieja
Jak w tym wszystkim ma odnaleźć się chrześcijanin? Chrześcijanin – a więc ktoś przekonany, że Bóg stał się człowiekiem, aby ludzi wyzwolić od zła, od grzechu, od niewoli wszystkich ziemskich, materialnych i cielesnych uwikłań. Otóż chrześcijanin, a tak po prawdzie każdy człowiek powinien umieć zachować złoty środek. Troszcząc się o wiele, podejmując każdego dnia wysiłek zmierzający do zapewnienia sobie, bliskim i potrzebującym wszystkiego, co potrzebne do godnego życia. Dlatego w całej tej krzątaninie i nieraz pełnej wysiłku pracy musi pamiętać, że „życie znaczy więcej niż pokarm, a ciało więcej niż odzienie”. Musi też pamiętać o nakazie Jezus: „Starajcie się naprzód o królestwo Boga i o Jego Sprawiedliwość”. A więc zarówno w ufności wobec Boga, jak i we własnej zapobiegliwości należy zachować właściwą kolejność celów i hierarchię wartości – na pierwszym miejscu królestwo Boga, a jest nim dobro, sprawiedliwe dobro, na drugim miejscu życie, dopiero potem potrzebne dobra materialne – a reszta w dalszej kolejności. Oczywiście, na co dzień problem bywa bardziej złożony, nieraz trudny, gdy trzeba wartościować i oceniać, co ważniejsze. Ale zasada zawsze obowiązuje ta sama.

I jeszcze jedno ważne spojrzenie na oba tematy: nadzieja. Zbytnio zatroskani – to zwykle ludzie małej nadziei. Przysłowiowe „niebieskie ptaki” – to ludzie fałszywej nadziei. Chrześcijanie powinni być ludźmi prawdziwej nadziei. Nie chodzi o nadzieję, która ogłasza prognozy na temat kiedy będzie lepiej, lub wbrew rozsądkowi powtarza, że „jakoś to będzie”. Chodzi o głębokie, zakorzenione we wierze w Chrystusowe zwycięstwo przekonanie, że warto być dobrym, bo Bóg nie tylko widzi każdy okruch dobra naszych czynów, ale go potrzebuje. Bo przecież bardzo często to my sami jesteśmy narzędziami Bożej Opatrzności. A z drugiej strony patrząc, każdy dobry czyn, nawet najmniejszy, jest naszą odpowiedzią na różnorakie dobro, jakim jesteśmy obsypani. Nawet wtedy, gdy cierpienie nas dotyka. Dlatego nie troskajcie się zbytnio – zachęca nas Jezus. Ale z nadzieją budujcie w sobie i wokół siebie Boże Królestwo dobra i miłości.


Za stroną www.tohorak.opole.opoka.org.pl