Ukrzyżowany za nas

Bóg dał się osądzić

„Być bogiem, która zna dobro i zło” – ta odwieczna pokusa daje znać o sobie w każdym naszym grzechu, we wszystkich próbach życia opartego tylko na sobie samym. Wydaje się nam, że dobro to prawo decydowania o sobie i innych według własnego pomysłu. Adam i Ewa, pierwsi buntownicy przeciwko Bożej miłości są naszymi reprezentantami. W każdym z nas mieszka Adam i Ewa. Wciąż chcemy stawiać siebie w miejsce Boga, wciąż chcemy Go osądzać. Biblia wskazuje, że istnieje jakaś tajemnicza, złowieszcza ludzka solidarność w czynieniu zła, której konsekwencją jest solidarność w śmierci.

Dobra Nowina jest taka, że Bóg nie zostawił człowieka samemu sobie. Szukał go, przez proroków, wzywał, napominał, aby wprowadzić go na nowo na ścieżkę życia. Wreszcie sam wszedł w ludzką historię jako Człowiek. Poddał się osądowi człowieka, by w ten sposób pokazać mu, jak bardzo się myli. Oddał życie za prawdę, która przynosi nam wyzwolenie.

Jezus zapoczątkowuje nową solidarność. Bierze na siebie wszystkie skutki ludzkiego błądzenia, po to, by je pokonać. Św. Paweł: „Jak przestępstwo jednego sprowadziło na wszystkich ludzi wyrok potępiający, tak czyn sprawiedliwy Jednego sprowadza na wszystkich ludzi usprawiedliwienie dające życie. Albowiem jak przez nieposłuszeństwo jednego człowieka wszyscy stali się grzesznikami, tak przez posłuszeństwo Jednego wszyscy staną się sprawiedliwymi” (Rz 5,18–19). Paweł posuwa się nawet do stwierdzenia: „Bóg dla nas grzechem uczynił Tego, który nie znał grzechu, abyśmy się stali w nim sprawiedliwością Bożą” (2 Kor 5,21). Jak to rozumieć? Ojciec zechciał, aby Jego Syn zjednoczył się z ludźmi-grzesznikami, aby doświadczył na sobie skutków grzechu. Uczynił to po to, aby nas „wykupić” z panowania grzechu i śmierci oraz wprowadzić do życia w bliskości z Bogiem, w czystości serca. Starożytni pisarze kościelni pisali o „przedziwnej zamianie” miejsc między Chrystusem a nami. Św. Ireneusz z Lyonu: „ze względu na swą nieskończoną miłość Bóg stał się tym, czym my jesteśmy, aby uczynić nas w pełni tym, czym On jest”. Jezus jest nowym Adamem, który odwrócił historię zbawienia. Adam zapoczątkował łańcuch nieprawości, Jezus zainicjował reakcję łańcuchową w przeciwną stronę, w kierunku powrotu ludzkości do Ojca.

Można powiedzieć, że na krzyżu dokonał się sąd nad Adamem, którego wynik brzmi: uniewinnienie. Pobożna tradycja mówi, że krzyż Chrystus stoi nad grobem Adama. Na prawosławnych ikonach krzyż wbity jest w tzw. pępek świata. Pod nim znajduje się czarną otchłań, w której widnieje czaszka Adama. W tę otchłań spływa krew Jezusa. Ta krew obmywa z grzechu wszystkich buntowników: każdego Adama, każdą Ewę. Jeden z polskich teologów pisał kiedyś, że istotę grzechu można wyrazić słowami: „Dla mnie Bóg umarł; teraz chodzi tylko o mnie samego i o moją sprawę”. Słowa te nie muszą być wypowiedziane, ale takie jest sedno postawy człowieka. Tajemnica polega na tym, że te same słowa można włożyć w usta Boga: „Umarłem dla ciebie; teraz naprawdę chodzi tylko o ciebie i o twoją sprawę. Umarłem dla ciebie i właśnie dlatego jestem dla ciebie bardziej niż kiedykolwiek przedtem”. Takie jest uniwersalne przesłanie krzyża.