Nasza mowa nas zdradza

Prawdziwa rzadkość. VIII niedzieli zwykłej roku C nie mieliśmy nie tylko przez ostatnich kilka lat, ale odkąd na Wiara.pl zbieramy homilie :) Czyli z kilkanaście lat. Z tym większą radością można więc rozpocząć lekturę czytań tej niedzieli.

Ich sednem jest chyba przesłanie: uważaj, jakich nauczycieli słuchasz. Sprawdź z kim masz do czynienia. I nie chodzi o zainteresowanie się najnowszymi plotkami, ale wsłuchanie się w to, co nauczyciel mówi. Tak, mowa człowieka nie tylko zdradza skąd pochodzi. Pokazuje też, co siedzi w jego sercu.

• Pełny tekst czytań
• Komentarze biblijne do czytań

1. Kontekst pierwszego czytania Syr 27,4-7

Skarbnica mądrości – tak chyba można by nazwać Księgę Syracha. To zbór sentencji. Kontekst ma dla zrozumienia konkretnych niewielkie znaczenie. Albo i nie ma go wcale. Możemy więc tym razem spokojnie pominąć rozważania na ten temat,  a dla zilustrowania tej zasady przytoczyć to, co znajduje się bezpośrednio przed czytanym tej niedzieli tekstem. Celna uwaga na temat sprzedawania. Jak ulał pasuje i  do naszych czasów. Zwłaszcza do sprzedaży czy kupowania używanych samochodów :)

Bardzo wiele zgrzeszyło dla zysku,
a ten, kto stara się wzbogacić, odwraca oko.
Jak kołek wbija się między kamienie ze sobą spojone,
tak grzech się wdziera między sprzedaż a kupno.
Jeśli kto bojaźni Pańskiej pilnie trzymać się nie będzie,
wnet jego dom się obali.

Piękne, prawda? Czytanie tej niedzieli to trzy sentencje na temat mowy człowieka. Konkretnie tego, że słuchając co człowiek mówi można dostrzec, jaki naprawdę jest.

Gdy sitem się przesiewa, zostają odpadki,
podobnie [okazują się] błędy człowieka w jego rozumowaniu.

Piec wystawia na próbę naczynia garncarza,
a sprawdzianem człowieka jest jego wypowiedź.

Hodowlę drzewa poznaje się po jego owocach,
podobnie serce człowieka - po rozumnym słowie.

Nie chwal człowieka, zanim poznasz, jak przemawia,
to bowiem jest próbą dla ludzi.

Cóż dodać? Tak to jest :) Błędy w rozumowaniu mogłoby świadczyć o jakiejś nieumiejętności. Ot, często nieuświadomione, a błędne założenia, nieuprawnione uogólnianie, wypaczające istotę sprawy upraszczanie.... Sporo tego może być. Najgorzej, kiedy to  nie błędy popełnione niechcący, ale próba naginania rzeczywistości do założonych z góry wniosków. Tak, słuchając uważnie czyjejś wypowiedzi można się sporo o jego podejściu do rzeczywistości dowiedzieć :)

Najciekawszym jest to, co człowiekowi podczas przemawiania wymyka się niechcący :-) Na przykład użycie takich a nie innych, obraźliwych sformułowań. Owszem, może być wynikiem nieumiejętności w wysłowienia się i sięgnięcia po slogan. Bardzo często objawia jednak, jak naprawdę człowiek myśli; jak traktuje drugiego. Objawia to zbyt często popełniana ta sama niezręczność. Zdarza się, że ktoś oficjalnie deklaruje jedno, a w przemowie – nawet krótkiej – mówi coś zupełnie innego. Są przecież ludzie, którzy mowę traktują jako zasłonę dymną mająca ukryć prawdziwe intencje. Uważnie wsłuchując się w co mówią można odkryć, co naprawdę myślą :)

Jak to się ma do Ewangelii, którą słyszymy tej niedzieli? Ano Syrach nakazuje nam czujność. Słuchaj człowieka, co mówi, a będziesz wiedział, kim tak naprawdę jest. Z pyszałka wcześniej czy później pycha wyjdzie, podobnie jak z lubieżnika jego nieczystość a z chciwca jego chciwość. Zastosuj to samo do tych, którzy niby uczą cię mądrości czy zasad moralnych. Wsłuchaj się by zobaczyć,  co kryje się za ich słowami i czy warto dawać im wiarę.

2. Kontekst drugiego czytania 1 Kor 15, 54b-58

Drugie czytanie tej niedzieli stanowi kontynuację lektury ciągłej pierwszego listu św. Pawła do Koryntian. To końcówka 15 rozdziału, w którym Paweł tłumaczy, jak fundamentalną dla naszej wiary jest sprawa naszego, a wcześniej Jezusa zmartwychwstania, a potem próbuje wyjaśnić, jak to będzie z naszymi ciałami po zmartwychwstaniu: to, co zniszczalne, przyodzieje się w niezniszczalność, a to, co śmiertelne, przyodzieje się w nieśmiertelność. Pokazuje, że życie chrześcijanina zmierza ku ostatecznemu zwycięstwu – nad śmiercią, grzechem i tym co według Pawła stanowi siłę grzechu – prawem. To ostatnie może zaskakiwać, ale wyjaśnienie – za chwilę.

Przytoczmy tekst czytania.

Kiedy już to, co śmiertelne, przyodzieje się w nieśmiertelność, wtedy sprawdzą się słowa, które zostały napisane: «Zwycięstwo pochłonęło śmierć. Gdzież jest, o śmierci, twoje zwycięstwo? Gdzież jest, o śmierci, twój oścień?» Ościeniem zaś śmierci jest grzech, a siłą grzechu Prawo. Bogu niech będą dzięki za to, że dał nam odnieść zwycięstwo przez Pana naszego, Jezusa Chrystusa.

Przeto, bracia moi najmilsi, bądźcie wytrwali i niezachwiani, zajęci zawsze ofiarnie dziełem Pańskim, pamiętając, że trud wasz nie pozostaje daremny w Panu.

Co trzeba koniecznie podkreślić?
 

• Życie chrześcijan zmierza ku nieśmiertelności. Do pokonania śmierci.
   
• Tym, co bodło człowieka (oścień – takie widły służące zasadniczo do połowu ryb), co nie pozwalało mu na nieśmiertelność był pokonany przez Chrystusa grzech. A swoją siłę do szkodzenia człowiekowi grzech czerpał z prawa, bo jawił się grzech jako smaczny, ale zakazany owoc.
   
• Chrześcijanin odnosi zwycięstwo przez „Pana Jezusa Chrystusa”, który wyzwala z jarzma śmierci, grzechu i prawa, a prowadzi ku wolności dziecka Bożego.
  
  Warto wyjaśnić: Paweł w swoich listach, zwłaszcza Liście do Rzymian, stawia tezę, że prawo Mojżeszowe, choć dobre i święte, było jednak także podnieta do grzechu. Bo zakazywało, dawało wrażenie, że zło jest smacznym, ale zakazanym owocem. Dlatego Paweł ponad prawo stawia wolność. Nie jest ona przez niego rozumiana jako hołdowanie grzesznym pożądaniom, ale jako świadomy i radosny wybór dobra. Chodzi więc o odrzucenie myślenia o Bożym prawie jak o więzach, a odkrycie, że to samo dobro. Którego chrześcijanin z własnej woli pragnie i pożąda. Tak to mniej więcej św. Paweł ujmuje. Warto podkreślić: to jest zgodne z tym, co o taktyce Boga mówi autor Księgi Rodzaju. Od powołania Abrahama Bóg stosuje taktykę przyciągania ludzi do siebie przez budowanie zaufania do siebie. Chodzi o to, by człowiek dostrzegł, że Bóg zakazując nie chce ukryć przed człowiekiem czegoś dobrego i cennego, ale chce go ustrzec przed złem.
   
• Wskazanie dla chrześcijan, by się nie zniechęcali, bo pracują na spełnienie wielkiej obietnicy bądźcie wytrwali i niezachwiani, zajęci zawsze ofiarnie dziełem Pańskim, pamiętając, że trud wasz nie pozostaje daremny w Panu.

W kontekście pozostałych czytań na szczególną uwagę zasługuje właśnie to ostatnie. Także badając kompetencje swoich nauczycieli, a nie miotając się między różnymi fałszywymi, niepełnymi naukami, chrześcijanin trudzi się Bożym dziełem.