Tajemniczy Królowie

Trzej Królowie pojawiają się nie tylko w dziełach teologów czy historyków, ale także (a może i częściej) w sztuce: w dziełach malarskich, muzycznych, literackich. Mają swoje stałe miejsce w betlejemskim świecie tradycji i wyobraźni, pojawiają się przy tym w różnych sytuacjach, kontekstach i rolach, jak na przykład w bożonarodzeniowym wierszu Leopolda Staffa:

Patrzyli z oczu ogromną dziwotą
Pasterze, owiec porzuciwszy straże,
O, trzej królowie! gdyście Panu w darze
Przynieśli mirrę, kadzidło i złoto,

Lecz o Melchiorze, Kasprze, Baltazarze!
Tajnej mądrości słynęliście cnotą
I z swych uczonych ksiąg doszliście oto,
Że się w Betlejem cud boski ukaże.

Cóż to wielkiego, Magowie ze Wschodu,
Żeście odkryli po roku podróży
Pana na sianie, między bydłem, gnojem,

Gdy ja, bez gwiazdy szczególnej przewodu,
Znalazłem Boga – błądząc wiele dłużej-
W jeszcze podlejszej stajni: w sercu swojem.

W wierszu Staffa widać zarówno motywy zaczerpnięte z Ewangelii, jak też wzięte z długiej i bogatej, bożonarodzeniowej tradycji, wreszcie dodane od siebie? Poeta jest raczej zgodny z ewangelicznym przekazem św. Mateusza i długą, chrześcijańską tradycją kultu trzech Króli, czego daje dowód w pierwszych trzech zwrotkach wiersza. Ale ostatnią pisze w formie osobistego wyznania. W ten sposób wędrówka trzech Króli staje się symboliczną, własną drogą człowieka: szukaniem, gubieniem, wreszcie znajdowaniem Boga w najbliższym a najbardziej nieoczekiwanym miejscu, jak powie Staff - w „stajni swego serca”. „Ty za blisko, my za daleko” – napisze inny poeta, Wacław Oszajca. Nie szukajmy Boga w dalekich światach, On jest bliżej, niż się tego spodziewamy.