Via Dolorosa

„Śladami” Jezusa

  Józef Wolny/Agencja GN Jerozolima, Droga Krzyżowa
   1. Jezus na śmierc skazany

Drogę Krzyżową wielu rozpoczyna na dziedzińcu szkoły muzułmańskiej w bliskim sąsiedztwie Lithostrotos. W starożytności ten teren należał do twierdzy Antonia i wieńczył ją od strony świątyni. Inni zaś zaczynają od modlitwy w Kaplicy Biczowania, zbudowanej na dziedzińcu klasztoru, w którym znajduje się słynna Franciszkańska Szkoła Biblijna. Położona  na południowy zachód od świątyni jerozolimskiej twierdza Antonia była ponoć rezydencją  rzymskiego namiestnika na czas najważniejszych świąt żydowskich. Pod koniec I wieku historyk żydowski Józef Flawiusz barwnie opisał jej układ i wygląd, by zacytować tu tylko fragment "była wspaniała jak pałac królewski". Budowla była dużym czworobokiem i w każdym rogu miała wysoką wieżę strażniczą. Flawiusz dodaje, że "przebywała tam stale kohorta rzymska i uzbrojeni żołnierze ustawiali się podczas świąt wzdłuż portyków, czuwając, by lud nie spiskował". Właśnie tam odprowadzono Jezusa, by uzyskać od Piłata urzędowe zatwierdzenie wyroku śmierci. Mieszkańcy Jerozolimy używali na oznaczenie tego miejsca aramejskiej nazwy Gabbata, czyli "wzniesienie", odnosząc ją do wzgórza albo wzniesienia (z którego ogłaszano wyrok), nad którym dominowała okazała budowla. Część procesu Jezusa, który relacjonują czterej Ewangeliści, miała miejsce na wewnętrznym dziedzińcu twierdzy, zwanym Lithostrotos, czyli "kamienny dziedziniec", „miejsca brukowane”. Fragmenty tego starego bruku można oglądać w Kaplicy Skazania i w podziemiach klasztoru Panien Syjońskich. Zachował się tu też dolny fragment oryginalnego łuku rzymskiego. Uważa się, że  konstrukcja ta była łukiem triumfalnym z wysokim portalem pośrodku i dwiema mniejszymi bramami po bokach. Obie strony Via Dolorosa spina obecnie tzw. łuk Ecce Homo. Jest to XIX-wieczna imitacja łuku, który istniał w tym miejscu jako wschodnia brama miasta za panowania Heroda Agryppy I. Łuk oznacza miejsce, z którego Piłat spojrzał na Chrystusa i rzekł "Oto Człowiek". Tuż obok, na dziedzińcu franciszkańskiego klasztoru Flegellazzione  znajduje się druga Kaplica Biczowania. Między łukami, na których spoczywa sklepienie prezbiterium, znajdują się trzy piękne witraże przedstawiające sceny: biczowania,  umywającego ręce Piłata i triumfującego Barabasza.

     2. Jezus bierze krzyż na swoje ramiona.

Na zachód od Kaplicy Biczowania wznosi się niewielka budowla, zbudowana na planie kwadratu, czyli Kaplica Skazania na Śmierć. Oznaczenie drugiej stacji Drogi Krzyżowej znajduje się na jej ścianie. Ze względu na małą powierzchnię kaplicy i problemy z wejściem do niej, wielu rozważa tajemnicę Męki Jezusa po zewnętrznej stronie kościoła. Nawet liczne procesje tu nie wchodzą, by nie utrudniać nabożeństwa. Przystają tylko na moment a potem udają się bezpośrednio pod łuk Ecce Homo, by dalej podążać śladami Via Dolorosa.

     3. Jezus upada pod krzyżem po raz pierwszy.

Stacja trzecia znajduje się ok. 150 metrów od Lithostrotos, na skrzyżowaniu Via Dolorosa z ulicą poprzeczną, która biegnie do Bramy Damasceńskiej, w niewielkiej dolinie. W latach 1941-1946 dzięki ofiarom żołnierzy i uchodźców polskich odnowiono podniszczoną kaplicę i w jej wnętrzu umieszczono marmurową płaskorzeźbę Jezusa upadającego pod krzyżem, dłuta Tadeusza Zielińskiego. Nad wejściem przedstawiona jest Droga Krzyżowa Polaków.  Jezus dźwiga potężny krzyż, który jest jednocześnie krzyżem idącego za Nim tłumu. W środkowej kopule widnieje Biały Orzeł, a na lewo od wejścia został przymocowany krzyż, który był niesiony przez Polaków podczas wielkopiątkowej Drogi Krzyżowej w 1941 r., prowadzonego przez biskupa K. Radońskiego. Opiekę nad trzecią  stacja Drogi Krzyżowej sprawuje  obecnie ormiańsko-katolicki wikariat patriarchalny. Jednak przez wszystkich nazywana jest stacja polską.