posługiwanie się kadzidłem w zwyczajach kultycznych pogan sprawiło, że pierwsi chrześcijanie dość długo nie wprowadzali kadzidła do swojej liturgii. Dopiero od IV wieku – najpierw w bazylice Grobu Chrystusa – poumieszczano naczynia do palenia kadzidła zarówno przed ołtarzem, jak i koło grobów męczenników. Błogosławieństwo przekazane przez spalanie kadzidła uważano początkowo za sakramentalne, a potem przypisywano mu jedynie znaczenie oczyszczające. Ruchy w kształcie krzyża wykonywane trybularzem (czyli kadzielnicą) mają nawiązywać do ofiary krzyżowej, natomiast okadzenia w kształcie kół mają przypominać, że dary ofiarne określone niejako kadzielnicą przynależą wyłącznie do Boga. Okadzenia osób lub przedmiotów są zewnętrznym wyrazem oddawanej w ten sposób czci, która ma swoje znaczenie kościelne jedynie w ostatecznym powiązaniu z Bogiem.

długa, opadająca na plecy, i spinana pod szyją szata liturgiczna dla kapłana i diakona używana przy sprawowaniu -> Nabożeństw Eucharystycznych, chrztów, i innych nabożeństw. Może być biała, niebieska, czerwona, zielona lub fioletowa. Na ogół nie spotyka się kap w innych kolorach liturgicznych.

Modlitwa celebransa, którą kończy on obrzędy wstępne Mszy św. i która powtarza się jako modlitwa końcowa w jutrzni, nieszporach i godzinie czytań liturgii godzin. Nazwa pochodzi stąd, że modlitwa ta zbiera i ukierunkowuje intencje modlitewne wiernych.

biały kołnierzyk w stójce sutanny bądź w koszuli kapłańskiej. Nazwa jest pochodną łacińskiego colligo - wiązać i collum - szyja. Ma przypominać obrączkę - zaślubiny z Chrystusem i Kościołem oraz zgodę, bo to On kierował życiem kapłana.

O ile spodnie szaty liturgiczne (tzw. alba) są zawsze białe, to uroczyste szaty wierzchnie barwiono na różne kolory, zależnie od zamożności i stopnia uroczystego charakteru. Po raz pierwszy kanon koloru dnia ustalił oficjalnie papież Innocenty III na początku XIII wieku. Od czasu Soboru Trydenckiego pozostaje on niemal niezmieniony. I tak: kolor biały obowiązuje w okresie Bożego Narodzenia i Wielkanocy, świąt Matki Bożej i świętych nie-męczenników; czerwony w Niedzielę Palmową, Wielki Piątek, święta Krzyża świętego, Zielone Święta, podczas obchodów ku czci apostołów i męczenników; zielony – w okresie zwykłym w ciągu roku; fioletowy w okresie Adwentu, Wielkiego Postu i w czasie Mszy za zmarłych; różowy dla niedzieli Gaudete (Adwent) i Laetare (Wielki Post). Można również stosować szaty koloru złotego. Według tradycji zastępuje on wszystkie inne kolory.

udzielanie i przyjmowanie darów eucharystycznych, następujące po modlitwie eucharystycznej. Obrzędy komunijne ropoczyna Ojcze nasz; potem następuje znak pokoju oraz łamanie chleba. Podczas udzielania rozbrzmiewa śpiew na Komunię. Obrzęd kończy odmówienie przez kapłana modlitwy po Komunii.

współodprawianie przez kapłanów Eucharystii sprawowanej przez biskupa lub kapłana przez niego wyznaczonego. Msza jest odprawiana w pełnej formie wtedy, gdy przed ołtarzem stoi biskup w otoczeniu swoich kapłanów i asyście swoich diakonów i służby liturgicznej, a cały lud uczestniczy w liturgii. Jedna ofiara Jezusa Chrystusa, jedność kapłanów i całego ludu Bożego znajduje tu wyraz dobitniejszy, niż przy indywidualnym odprawianiu Mszy św.

zasadnicza część tzw. -> bielizny kielichowej. Sztywna, składana do środka kwadratowa chusta z grubej bawełny. Podczas sprawowania Mszy Św. na korporale umieszcza się kielich z winem, i patenę z Hostią, na nim pozostają również postacie Eucharystyczne. Korporał kładzie się pod monstrancją wystawień Najświętszego Sakramentu. Po zakończeniu liturgii korporał składa się do środka, aby nie wypadały okruchy Hostii, które mogą na nim pozostać.

sporządzając w pierwszy tysiącleciu zbiory tekstów stosowanych w liturgii czyniono to początkowo pod kątem widzenia ich poszczególnych użytkowników. Tak więc była księga przeznaczona dla biskupa (pontyfikał), dla kapłana (sakramentarz), dla lektora (lekcjonarz), dla diakona (ewangeliarz), dla śpiewaka (graduał). W średniowieczu zestawienie takie odbywało się już nie z perspektywy różnych funkcji, lecz różnych obchodów liturgicznych. Powstały więc: mszał, rytuał, księga liturgii godzin. Według dzisiejszego prawa kościelnego dla każdej księgi wydawane jest w Rzymie oficjalne wydanie łacińskie.

(łac. custodia) - naczynie liturgiczne, służące do przechowywania w tabernakulum konsekrowanej Hostii, używanej do wystawień Najświętszego Sakramentu. Hostia jest wsunięta w specjalną podstawkę nazywaną luną, lub Melchizedekiem, która umożliwia łatwe przeniesienie Jej do monstrancji.