HEBRON

Jedno z centralnych miast, położonych w południowej, górzystej części Judy, około 40 km na południowy zachód od Jerozolimy. Hebron znajduje się na jednym z najwyższych punktów (ok. 930 m n.p.m.) centralnego pogórza i jest jednym z najstarszych stale zamieszkanych miast Palestyny. Jest położony w obszarze obficie zaopatrzonym w wodę, czerpaną z licznych studni i źródeł oraz stanowi regionalne centrum uprawy winogron i oliwek. Wzmianki o jego starożytnym pochodzeniu znajdujemy w Lb 13,22, gdzie się podaje, że założono go siedem lat przed egipskim Soan (Awaris, później nazywany Ramses), prawdopodobnie w XVII w przed Chr. Pierwotnie Hebron (Rdz 23,2; Jo 20,7) nosił nazwę Kiriat-Arba (hebr. „czteroczęściowe miasto”).

Obecnie nazwa miasta Al-Chalil (arab. „przyjaciel”) wskazuje na jego bliski związek z tradycyjnymi podaniami o Abrahamie (Rdz 13,18; 18,1), znanym jako „przyjaciel Boga” (2 Krn 20,7; Iz 41,8; Jk 2,23). W Hebronie zmarła Sara i właśnie tam Abraham kupił od Chetytów pieczarę Makrela na grobowiec rodzinny (Rdz 23,7-16). Miejsce to zachowało do dziś swoją tradycyjną nazwę Heram al-Chalil (arab. „Świątynia Przyjaciela”).
Gdy Izraelici wkroczyli do Ziemi Obiecanej, w Hebronie przebywali trzej legendarni Anakici, „olbrzymi” (Lb 13,22), którzy ponownie się w nim osiedlili po podboju (Joz 14,12). Hebron został zdobyty przez Jozuego (Joz 10,1-27.36-39; 11,21-23), a następnie ponownie zajęty przez Kaleba (Joz 14,12). Miasto zostało przydzielone Kalebowi ostatecznie stając się własnością Kehatytów i pełniąc funkcję jednego z sześciu miast ucieczki (Joz 20,7).

Hebron odgrywał ważną rolę we wczesnym okresie życia Dawida (ok. 1004-998 przed Chr.). Był jednym z miast, które udzieliły mu pomocy w czasie, gdy żył jako zbieg (1 Sm 30,31). Właśnie w Hebronie Dawid został namaszczony na „króla Judy” (2 Sm 2,11) i panował przez siedem i pół roku (2 Sm 5,5), podczas gdy syn Saula, Iszboszet, władał na północy. W Hebronie Absalom rozpoczął swoją rewoltę przeciwko ojcu (2 Sm 15,7-10).

W okresie podzielonego królestwa (924-586 przed Chr.) Roboam umocnił fortyfikacje Hebronu (2 Krn 11,5.10). Na kilku odnalezionych uchach glinianych dzbanów o jednakowej pojemności (ok. 38 l), datowanych na VIII w. przed Chr., widnieje pieczęć z nazwą Hebronu, gdzie zostały prawdopodobnie wykonane w królewskiej garncarni.

Od czasu wygnania do Babilonu (586 – ok. 538 przed Chr.) do odbicia miasta w 164 r. przed Chr. przez Judę Machabeusza (1 Mch –w 5,65), Hebron zamieszkiwali Edomici (Idumejczycy). Chociaż Hebron nie jest wymieniany w NT, Herod Wielki wzniósł w nim kilka charakterystycznych budowli, które nadal można oglądać w Haram el-Chalil.(EB)