Posługa i formacja ministrantów ołtarza

Wszystkie te treści warto wpleść w przebieg spotkań formacyjnych z ministrantami ołtarza. Mogą przecież dokładnie, na tle historii, poznać sposób wytwarzania materii Eucharystii, przybliżyć sobie życiorysy pobożnych władców, którzy sami dbali o chleb i wino do Mszy, w których uczestniczyli. Powinny się także pojawić tu treści związane ze czcią i szacunkiem do chleba, także tego spożywanego na co dzień, oraz problem chrześcijańskiego traktowania ludzi nadużywających alkoholu i pomocy im, na miarę dziecka.

Podobnie jeszcze przed Mszą przygotowania wymaga ołtarz. I tu szczególne zadania przypisać można ministrantowi ołtarza. Przede wszystkim powinien on pamiętać, że to ołtarz jest ośrodkiem całej Eucharystii, Jej centrum. Ministranci przeżywają to szczególnie, oddając ołtarzowi cześć przez pokłon. Uczynią go piękniej i przeżyją lepiej, jeśli na miarę ich młodych lat postaramy się im przybliżyć to, co przede mną przypomniał nam Ksiądz Profesor - historię, symbolikę i znaczenie ołtarza.

To, czego nauczymy ministrantów o ołtarzu musi mieć też praktyczne konsekwencje. Trzeba pokazać im ołtarz czysty, przykryty białym obrusem i nie potraktowany jako zbiór wszystkiego, co musi być pod ręką.

Ołtarz miejscem ofiary - posługa w obrzędzie przygotowania darów

Gdy już rozpocznie się Msza święta, to, co ministranci wiedzą już o ołtarzu i darach chleba oraz wina, przeżyją na nowo, podejmując pierwsze zadanie, jakie Ogólne wprowadzenie wyznacza im na początek Liturgii Eucharystii. Bo "najpierw przygotowuje się ołtarz". Mszał traktuje tę czynność jako ważny element liturgii. Skoro w tym czasie nie przynosi się jeszcze darów, a celebrans może udać się na siedzenie, więc uwaga wszystkich zwrócona jest na ołtarz i tych, którzy go przygotowują.

Ministranci muszą pamiętać, żeby czynności związanych z tym pierwszym elementem Liturgii eucharystycznej nie rozpoczynać przed zakończeniem modlitwy powszechnej. Popularne jest ostre stanowisko lubelskiego Katechizmu służby liturgicznej, który uznaje to za "jeden z największych nietaktów, jakie może popełnić służba liturgiczna w czasie Mszy. W ten sposób bowiem dają zgorszenie wiernym ignorując modlitwę, jak gdyby sami byli niewierni i w dodatku przeszkadzają im w modlitwie".

Poznanie takiej reguły jest dobrą okazją, by już na pierwszych w roku spotkaniach formacyjnych podjąć kwestie związane z ogólna naturą liturgicznych znaków, które muszą być przejrzyste i czytelne, spełniane bez wykonywania wielu czynności na raz i nie tak, żeby było sprawnie i szybko. Już od najmłodszych lat ministranci muszą uczyć się poświęcania dla Boga czasu, choćby nawet po ludzku wydawał się on zmarnowany.

Taki program formacji służby liturgicznej powinien dotyczyć od początku także tych, którzy spełniają swoje funkcje w liturgii poza prezbiterium. Dlatego równo z ministrantami ołtarza mogą rozpocząć go najmłodsi członkowie scholi. Wypełnianie ich zadań, z którymi będą związane podobne tematy spotkań formacyjnych, co w przypadku najmłodszych ministrantów także można rozpocząć od posługi wobec darów ofiarnych. Będzie tu chodziło najpierw o prowadzenie śpiewu towarzyszącego obrzędowi przygotowania darów, szczególnie przygotowaniu ołtarza i procesji z darami.

Zanim jednak będą uczyć się i animować śpiew we wspólnocie, najpierw warto zwrócić ich uwagę na właściwy dobór pieśni. W przypadku obrzędu przygotowania darów, ze względu na jego głębokie znaczenie i wymowę, jednym z najważniejszych kryteriów wydaje się być dopasowanie wykonywanych utworów do liturgicznych treści, którym towarzyszą. "Śpiew ten ma wzywać zgromadzonych do przejścia od wysłuchanej Ewangelii do wyrażania czynem miłości społecznej i ofiarnej. Nadają się tu więc wszystkie pieśni o społecznej jedności i miłości."

Ze względu na niewielki wybór i znajomość takich pozycji nie zawsze takie dopasowanie jest możliwe. Dlatego warto szukać i uczyć wiernych nowych melodii oraz tekstów odpowiadających tej części Mszy.

Śpiew podczas obrzędu przygotowania darów towarzyszy procesji z darami przynajmniej do momentu ich złożenia na ołtarzu. Można go wykonywać także wtedy, gdy nie niesie się darów w procesji, można w końcu opuścić go w ogóle i wtedy celebrans na głos wypowiada formuły modlitwy błogosławieństwa: "Błogosławiony jesteś, Panie". W takiej sytuacji potrzebne jest wcześniejsze ustalenie tego faktu z celebransem.