Jest rzeczą konieczną, aby lektorzy wykonujący swoją posługę, byli naprawdę odpowiednio i starannie przygotowani, a to w tym celu, ażeby wierni, słuchając czytań Słowa Bożego, rozbudzali w sobie żywe i serdeczne umiłowanie Pisma Świętego.
c) Artykulacja
Artykulacja to odpowiednie ruchy narządów mowy, których celem jest wytworzenie określonej głoski. Lektor powinien być świadomy, że ważną umiejętnością jest wyraźna i poprawna wymowa spółgłosek i samogłosek.
Ćwiczenia dykcyjne mają na celu wyrobienie umiejętności zrozumiałego łączenia głosek, sylab w ciągły strumień mowy. Polegają one na kilkakrotnym powtarzaniu danego tekstu w sposób płynny i wyrazisty ze zmianą tempa, dynamiki i rodzaju głosu. W skład artykulacji zalicza się właściwe akcentowanie, czyli silniejsze, z uwydatnieniem wymówienie danej głoski, wyrazu lub zdania.
Akcent gramatyczny polega na wyróżnieniu jednej z sylab wyrazu przez wymówienie jej silniej, z naciskiem. W języku polskim akcentowana jest zwykle przedostatnia sylaba w wyrazie wielosylabowym.
Akcent zdaniowy (logiczny) polega na wzmocnieniu siły głosu, zmianie wysokości tonu lub przez przerwę przed i po danym wyrazie. Zadaniem tego akcentu jest wyróżnianie w każdym zdaniu wyrazu lub wyrazów zasadniczych, rdzennych (wyrażających główną myśl zdania). Akcent ten jest ruchomy. Akcenty mogą być:
- melodyczne - znaczenie ekspresywne,
- dynamiczne - łączne z akcentem melodycznym,
- rytmiczne - przeciąganie samogłosek podkreśla sens wyrazu,
- nastrojowe - różnicowanie barwy głosu wydobywa i podkreśla treść uczuciową.
W poprawnym czytaniu ważną rolę odgrywają przerwy zwane pauzami. Są to okresy krótszego lub dłuższego milczenia w czasie czytania. Celem pauzy logicznej jest oddzielenie poszczególnych części perykopy w celu ułatwienia słuchaczowi zrozumienia sensu całości. Pauza psychologiczna ma za zadanie ukazać przeżycia zawarte w tekście.
Pauzy są konieczne lektorowi w celu uzupełnienia powietrza do dalszego czytania, a słuchaczom są potrzebne do refleksji i pełniejszego zrozumienia treści.
d) Błędy i wady wymowy
Przygotowując lektora do posługi słowa Bożego, trzeba zwrócić uwagę na błędy i wady wymowy, które mogą mieć przyczyny natury organicznej lub charakter czynnościowy wynikający z właściwości i cech psychiki czytającego. Typowe wady wymowy:
- zacinanie się - wynika z wadliwego oddychania,
- jąkanie się - wielokrotne powtarzanie tych samych sylab wynika z niewłaściwego kierowania przycisku wydechowego,
- bełkotanie - niewyraźna, zaniedbana mowa,
- momotanie - utrudnione, nierytmiczne wypowiadanie sylab i przestawianie ich prawidłowej kolejności,
- klekotanie - polega na bardzo szybkim i niewyraźnym wypowiadaniu słów,
- monotonia - mówienie na jednym tonie,
- nosowość - czytanie "przez nos",
- szczękościsk - czytanie "przez zęby ".
Do błędów często popełnianych należy zaliczyć:
- zlewanie polegające na opuszczaniu początkowych lub końcowych głosek wyrazów,
- osłabianie głosek i zgłosek,
- zniekształcenie brzmienia spółgłosek na początku wyrazu,
- nieczysta wymowa samogłosek i spółgłosek,
- niewłaściwe stosowanie pauz.
aktualna ocena | |
głosujących | |
Ocena |
bardzo słabe |
słabe |
średnie |
dobre |
super |