Jedno z Bogiem

• Pełny tekst czytań
• Biblijne konteksty do Uroczystości Wniebowstąpienia Pańskiego

W Polsce tej niedzieli obchodzimy uroczystość Wniebowstąpienia Pańskiego. Ale w wielu innych krajach – nie. To dla tych „innych” głównie ten odcinek „Biblijnych kontekstów”. Na pewno warto jednak i po te czytania sięgnąć. Bo są piękne...

Ich najważniejsza myśl? Chyba to, że chrześcijanie powinni być inni niż otaczający ich świat. Że żyjąc na tym świecie są w nim świadkami życia wiecznego, które człowiek może otrzymać w Jezusie Chrystusie. I jako Jego świadkowie są pod szczególną Jego opieką.

1. Kontekst pierwszego czytania Dz 1, 15-17. 20a. 20c-26

Kiedy widzę w ten sposób poszatkowane czytanie zawsze zastanawiam się, co i dlaczego w nim opuszczono. Wiersze 18 i 19 to dość drastyczny opis końca Judasza. I to chyba jest zrozumiałe. Natomiast brakujący fragment wiersza 20.... Trudno się nie zdziwić takim zabiegiem....

Tekst pierwszego czytania tej niedzieli pochodzi z początku Dziejów Apostolskich. Jest już po wniebowstąpieniu Jezusa. Uczniowie czekają na Ducha Świętego. I podejmują pierwszą, ważną decyzję: uzupełniają grono „Jedenastu” do „Dwunastu”. Uznali, że po zdradzie i śmierci Judasza ich grono jest niepełne.

Przytoczmy tekst czytania. Razem z opuszczonymi fragmentami. Sam tekst czytania – pogrubioną czcionką.

Wtedy Piotr w obecności braci, a zebrało się razem około stu dwudziestu osób, tak przemówił: «Bracia, musiało wypełnić się słowo Pisma, które Duch Święty zapowiedział przez usta Dawida o Judaszu. On to wskazał drogę tym, którzy pojmali Jezusa, bo on zaliczał się do nas i miał udział w naszym posługiwaniu. Za pieniądze, niegodziwie zdobyte, nabył ziemię i spadłszy głową na dół, pękł na pół i wypłynęły wszystkie jego wnętrzności. Rozniosło się to wśród wszystkich mieszkańców Jerozolimy, tak że nazwano ową rolę w ich języku Hakeldamach, to znaczy: Pole Krwi. Napisano bowiem w Księdze Psalmów:

Niech opustoszeje dom jego
i niech nikt w nim nie mieszka!
A urząd jego niech inny obejmie!

Trzeba więc, aby jeden z tych, którzy towarzyszyli nam przez cały czas, kiedy Pan Jezus przebywał z nami, począwszy od chrztu Janowego aż do dnia, w którym został wzięty od nas do nieba, stał się razem z nami świadkiem Jego zmartwychwstania».

Postawiono dwóch: Józefa, zwanego Barsabą, z przydomkiem Justus, i Macieja. I tak się pomodlili: «Ty, Panie, znasz serca wszystkich, wskaż z tych dwóch jednego, którego wybrałeś, by zajął miejsce w tym posługiwaniu i w apostolstwie, któremu sprzeniewierzył się Judasz, aby pójść swoją drogą». I dali im losy, a los padł na Macieja. I został dołączony do jedenastu apostołów.

Cytat z Psalmów, na który powołuje się święty Piotr, to właściwie fragmenty dwóch psalmów: 69,26 i 109 8b. Oba są skargą człowieka uciśnionego przez nieprzyjaciół: złorzeczeniem wobec tych, którzy go krzywdzą i prośbą do Boga o ocalenie. W ocenie Piotra, a pewnie i całego pierwotnego Kościoła, Judasz jawi się tu jako nieprzyjaciel. Dokładniej: fałszywy przyjaciel. W scenie tej mamy niejako realizację postulatu z psalmu 109: cały wiersz ósmy brzmi:

Niech dni jego będą nieliczne,
a urząd jego niech przejmie kto inny

Skoro dni Judasza już okazały się nieliczne, to i urząd jego powinien przejąć ktoś inny. Dla nas dziś może być to dość dziwna egzegeza, taka mocno aktualizująca i w sumie wyrywająca z kontekstu dawne wypowiedzi, ale tak na to pierwotny Kościół patrzył. Dodajmy dla jasności: tak nauczył patrzyć na Stary Testament sam Jezus, gdy po zmartwychwstaniu wyjaśniał im, co w Pismach odnosiło się do Niego...

Scena ta ważna jest jednak z dwóch innych powodów. Po pierwsze, uzmysławia, że czym innym było bycie uczniem Jezusa, a czym innym Jego Apostołem. To było jednak jakieś ważne grono, grono najbliższych Jego współpracowników. I choć czasem więcej wiemy o uczniach Jezusa niż o Apostołach – np. o Marii Magdalenie, Nikodemie, Józefie z Arymatei więcej niż o Szymonie Gorliwym – to przecież jako należący do grona Dwunastu byli w jakiś sposób ważniejsi. To dziś ważne przypomnienie. Pokazuje, że od samego początku Kościół był hierarchiczny. To nie jest tak, że pierwsi uczniowie byli radosną braterską wspólnotą bez żadnej hierarchii, która wytworzyła się później. Nie, tak było od samego początku. A fakt, iż Apostołowie już zaraz po odejściu Jezusa, a jeszcze przed zesłaniem Ducha Świętego postanowili uzupełnić to grono świadczy, że była to bardzo ważna struktura. Znamiennie brzmią tu zwłaszcza słowa Piotra, że ów „nowy” Apostoł powinien razem z nimi być świadkiem zmartwychwstania. Czy inni nie widzieli Jezusa? Oczywiście. Ale tu chodziło o jakieś bardziej „urzędowe” bycie świadkiem...

Drugi powód, dla którego scena ta jest ważna to sposób procedowania owej pierwszej wspólnoty. Piotr, a scena – przypomnijmy – rozgrywa się jeszcze przed zesłaniem Ducha Świętego – już podejmuje pierwszą decyzję. Uzupełniamy to grono. Wyraźnie zaczyna już pełnić tę funkcję, jaką mu zlecił Jezus. Ale też bardzo wyraźnie Apostołowie wciągają w rozstrzygnięcie sprawy samego Boga. Owszem, wybrali dwóch, ich zdaniem najlepiej się nadających. Ale ostateczną decyzję podjęli po rzuceniu losów wierząc, że tym działaniem pokieruje sam Bóg.