Homilia wygłoszona przez papieża Franciszka podczas Eucharystii z okazji uroczystości Bożego Ciała sprawowanej na placu przed bazyliką św. Jana na Lateranie 30 maja 2013.
Drodzy bracia i siostry,
W wysłuchanej przez nas Ewangelii jest pewne wyrażenie Jezusa, które zawsze mnie uderza: „Wy dajcie im jeść” (Łk 9,13). Wychodząc od tego zdania, chciałbym kierować się trzema słowami: naśladowanie, wspólnota i dzielenie się.
1. Przede wszystkim: kim są ci, którym trzeba dać jeść? Odpowiedź znajdujemy na początku ewangelicznego fragmentu: jest to tłum, rzesze. Jezus jest pośród ludzi, przyjmuje ich, rozmawia z nimi, troszczy się o nich, ukazuje im miłosierdzie Boga. Spośród nich wybiera dwunastu apostołów, aby z Nim przebywali i zanurzali się, tak jak On w konkretnych sytuacjach świata. A ludzie szli za Nim, słuchali Go, ponieważ Jezus mówił i działał w nowy sposób, z władzą tego, kto jest autentyczny i konsekwentny, tego kto mówi i działa zgodnie z prawdą, kto daje nadzieję pochodzącą od Boga, będącego objawieniem oblicza Boga, który jest miłością. A ludzie z radością błogosławili Boga.
Dziś wieczorem jesteśmy ewangelicznym tłumem. Także i my usiłujemy naśladować Jezusa, aby Go słuchać, aby wejść w komunię z Nim w Eucharystii, aby Jemu towarzyszyć i aby On nam towarzyszył. Zadajmy sobie pytanie: w jaki sposób idę za Jezusem? Jezus przemawia w milczeniu w tajemnicy Eucharystii i za każdym razem nam przypomina, że pójście za Nim oznacza opuszczenie samych siebie i uczynienie z naszego życia nie naszej własności, lecz daru dla Niego i dla innych.
2. Uczyńmy krok naprzód: skąd rodzi się zachęta, którą Jezus kieruje do swoich uczniów, aby sami nakarmili tłum? Rodzi się z dwóch elementów: po pierwsze, tłum, którzy poszedł za Jezusem jest na miejscu pustynnym, z dala od obszarów zamieszkanych, kiedy zapada wieczór, a następnie z powodu zaniepokojenia uczniów proszących Jezusa, aby odprawił tłum, żeby rzesze poszły do okolicznych wsi i zagród, znalazły zakwaterowanie i wyżywienie (por. Łk 9,12). W obliczu potrzeby tłumu uczniowie proponują, żeby każdy myślał o sobie; odprawienie tłumu, odprawienie tłumu ! Ileż razy my, chrześcijanie ulegamy tej pokusie! Nie podejmujemy troski o potrzeby innych, odprawiając ich pobożnym: „Niech Bóg ci dopomoże”. Albo udajemy głuchych. Jednakże rozwiązanie Jezusa idzie w innym kierunku, w kierunku zaskakującym uczniów: „Wy dajcie im jeść”. Jakże to jednak możliwe, abyśmy nakarmili rzesze? „Mamy tylko pięć chlebów i dwie ryby; chyba że pójdziemy i nakupimy żywności dla wszystkich tych ludzi”. Jezus się jednak nie zniechęca: prosi uczniów, aby kazali ludziom usiąść we wspólnotach po pięćdziesiąt osób, podnosi oczy ku niebu, odmawia błogosławieństwo, łamie chleby i daje uczniom, żeby je rozdzielili. Jest to chwila głębokiej komunii: tłum nakarmiony słowem Pana jest teraz karmiony Jego chlebem życia. A wszyscy się nasycili - zapisuje Ewangelista.
Dziś wieczór my także jesteśmy zgromadzeni wokół stołu Pańskiego, stołu Ofiary Eucharystycznej, przy którym po raz kolejny daje On nam swoje ciało, uobecnia jedyną ofiarę Krzyża. I w słuchaniu Jego Słowa, karmieniu się Jego Ciałem i Krwią, pozwala On nam przejść od bycia rzeszą do bycia wspólnotą, od anonimowości do komunii. Eucharystia jest sakramentem jedności, sprawiającym, że wychodzimy z indywidualizmu, aby żyć razem naśladowaniem Jezusa, wiarą w Niego. Tak więc wszyscy musimy sobie przed Panem postawić pytanie: jak żyję Eucharystią? Czy przeżywam ją anonimowo czy też jako wydarzenie prawdziwej komunii z Panem, ale również z wielu braćmi i siostrami, którzy dzielą ten sam stół? Jakie są nasze celebracje eucharystyczne?
3. Ostatni element: skąd rodzi się rozmnożenie chleba? Odpowiedź leży w zachęcie Jezusa skierowanej do uczniów: „Wy dajcie ...”, „dawać”, dzielić się. Co dzielą uczniowie? To niewiele, co mają: pięć chlebów i dwie ryby. Ale właśnie te chleby i ryby w rękach Pana karmią całą rzeszę ludzi. I to właśnie uczniowie zagubieni w obliczu niedostatku swoich środków, ubóstwa tego, co mogą udostępniać, sadzają ludzi i ufając w Słowo Jezusa rozdzielają chleby i ryby, zaspokajające głód tłumu. Mówi to nam, że w Kościele, ale także w społeczeństwie słowem kluczowym, którego nie powinniśmy się bać jest „solidarność”, to znaczy umiejętność udostępniania do dyspozycji Boga tego, co posiadamy, naszych skromnych zdolności, bo jedynie przez dzielenie się, w darze, nasze życie będzie owocne, przyniesie owoc. Solidarność: słowo nielubiane przez ducha tego świata!
Dziś wieczorem, po raz kolejny, Pan rozdaje nam chleb, którym jest Jego Ciało, czyni siebie darem. I my także doświadczamy „solidarności Boga” z człowiekiem, solidarności która nigdy się nie wyczerpuje, solidarności, która nie przestaje nas zadziwiać: Bóg staje się bliski względem nas w ofierze Krzyża, uniża się wchodząc w ciemność śmierci, aby dać nam Swoje życie, które zwycięża zło, egoizm i śmierć. Jezus także tego wieczoru daje nam siebie w Eucharystii, dzieli naszą drogę życiową, wręcz czyni siebie pokarmem, prawdziwym pokarmem, który podtrzymuje nasze życie, nawet w chwilach, kiedy droga staje się trudna, przeszkody spowalniają nasze kroki. A w Eucharystii Pan pozwala nam iść Jego drogą, drogą służby, dzielenia się, dawania, zaś to niewiele, co mamy, to niewiele, czym jesteśmy, jeśli jest dzielone, staje się bogactwem, ponieważ moc Boga, która jest mocą miłości zstępuje do naszego ubóstwa, aby je przekształcić.
Zadajmy więc sobie dzisiaj pytanie, adorując Chrystusa realnie obecnego w Eucharystii: czy pozwalam się Jemu przekształcić? Czy pozwalam, aby Pan, który mi siebie daje, prowadził mnie do wychodzenia coraz bardziej z mojego ciasnego ogrodzenia, aby wyjść i nie lękać się dawania, dzielenia się, miłowania Jego i innych?
Bracia i siostry! Naśladowanie, wspólnota i dzielenie się. Módlmy się, aby uczestnictwo w Eucharystii zawsze nas pobudzało: do naśladowania Pana każdego dnia, aby być narzędziami komunii i dzielenia z Nim i z naszym bliźnim to czym jesteśmy. Wtedy nasze życie będzie naprawdę owocne. Amen.