Wiara stająca się kulturą

"Święty ojciec". Rekolekcje wielkopostne na Wiara.pl.

Skąd u Jana Pawła II tyle odniesień do świata kultury? Młodzieńcze zaszłości, wyniesiona z teatru rapsodycznego pasja, niezatarte ślady czasów pobytu w mieście, gdzie niemalże każdy kamień uosabia twórcze pasje człowieka? Czy też razem wszystko wzięte? I co to zakorzenienie w kulturze ma wspólnego ze sferą wiary? Tak silne zakorzenienie, że zrodził się z owego zakorzenienia znany imperatyw, tak często przypominany przez ojca Jana Górę. Przypomnijmy: „Wiara, która nie stała się kulturą, jest wiarą nie do końca przyjętą i przeżytą."

Zatem nie teatr, nie Kraków, nawet nie zamiłowanie do poezji, tłumaczą zainteresowanie kulturą. Ono rodzi się u Jana Pawła II z wiary, będącej z jednej strony doświadczaniem Boga przez kulturę, przez piękno, z drugiej zaś sposobem wyrażania tego doświadczenia w dziełach sztuki. Pisał o tym w Liście do artystów, przywołując postać Biedaczyny z Asyżu i Makarego Wielkiego. „Nie mniej znamienna jest tu też pełna zachwytu lauda, którą święty Franciszek z Asyżu dwukrotnie powtarza w swojej chartula, napisanej po otrzymaniu stygmatów Chrystusa na górze Alwerni: «Ty jesteś pięknem (...). Ty jesteś pięknem!». Tak komentuje to święty Bonawentura: «W rzeczach pięknych kontemplował Najpiękniejszego, a idąc śladami, jakie pozostawił On w stworzeniach, tropił wszędzie Umiłowanego». Z podobnym podejściem można się zetknąć w duchowości wschodniej, gdzie Chrystus określany jest jako «Najpiękniejszy, obdarzony pięknem bardziej niż wszyscy śmiertelni». Makary Wielki tak komentuje przemieniające i wyzwalające piękno Zmartwychwstałego: «Dusza, która została w pełni oświecona niewymowna chwalą jaśniejącego oblicza Chrystusa, jest pełna Ducha Świętego, (...) jest cała okiem, cała światłem, cała obliczem»” (List do Artystów, 6).