Cnotliwy Adwent z Wiara.pl 2005

I Tydzień Adwentu Piątek

Wstrzemięźliwość

Dziwi Cię moje przywitanie? Myślę, że ostatnio odkryłeś te cnoty dla siebie. Odkryłeś, że jakoś już w Tobie są. Być może minie jeszcze trochę czasu, zanim uda Ci się w pełni wprowadzić je w życie. Wiem, bo sam jestem dopiero w drodze. Ale wiem też, że kogo raz urzekły swym pięknem, ten nie tak łatwo myśl o nich porzuci.

Dziś chciałbym przedstawić Ci kolejną cnotę. Związaną już wyraźniej z umiarkowaniem. Nie zauważyłeś? Pokora, wyrozumiałość, łagodność to cnoty częściej kojarzone z umiarkowaniem niż z roztropnością. Właśnie do umiarkowania powoli zmierzamy w swoich rozważaniach. Więc dziś chciałbym parę słów poświęcić wstrzemięźliwości.

Jest to cnota, która pozwala zachować zdrowy umiar w kwestii jedzenia i picia. Niby jest to sprawa oczywista. Jednak i w tej dziedzinie sporo mamy nieporządków.

Truizmem jest stwierdzenie, że jeść trzeba. Tak samo jak trzeba mieć w co się ubrać i mieć dach nad głową. Zdarza się jednak, że sprawa stawiana jest do góry nogami. Konsumpcja staje się celem samym w sobie: człowiek nie je, by żyć, ale żyje, by jeść. Nie dotyczy to zresztą tylko pokarmu, ale wszelkich dóbr tego świata. Na pewno widzisz, jak w ten sposób traktuje się dobra materialne, zabawę czy nawet turystykę. Właśnie przed odwróceniem celów ma nas chronić cnota wstrzemięźliwości.

Świat nie rozumie dziś postu. Traktuje go jak dziwną samotresurę. A tymczasem pozwala on dostrzec więcej, szerzej i głębiej. Już choćby to, że pomaga lepiej zrozumieć tych, którzy na co dzień cierpią niedostatek. Gdy dodać do tego możliwość ofiarowania go za innych...

Gdzie więc grzech przeciwny tej cnocie? Dobrze, już wiesz. W niedomiarze i nadmiarze. Z niedomiarem wstrzemięźliwości mamy do czynienia, gdy ktoś je za dużo lub zbytnio dba o smak spożywanych potraw. Mówimy wtedy o obżarstwie i łakomstwie. Z nadmiarem... To dziwna sprawa. Zobacz. Dziś wielu jest takich, którzy próbują ograniczyć jedzenie nie z troski o umiar, ale z pragnienia posiadania pięknej, szczupłej sylwetki. To też swoista konsumpcja. Nic w niej złego. Ale staje się niebezpieczna, gdy zaczyna szkodzić zdrowiu.

No i jeszcze jedno. Najważniejsze. Wstrzemięźliwość chroni przed nadużywaniem alkoholu. To trudna sprawa. Bo zobacz: narkotyki zawsze są złe (nie mówię o używaniu ich w leczeniu), kawa tylko w ekstremalnych przypadkach (gdy wyraźnie komuś szkodzi). Z alkoholem problem polega na tym, że zły staje się wtedy, gdy się go nadużyje. A granica między użyciem a nadużyciem bywa płynna.

Zwróć uwagę, że nadużyć alkoholu można w dwojaki sposób: przez wypicie zbyt dużo i przez picie zbyt częste (najgorzej gdy występuje i jedno, i drugie). Dodatkowym problemem jest, że pijący nie zauważają, kiedy pojawia się u nich problem. Cnota wstrzemięźliwości jest w tym wypadku bardzo przydatna. Pomoże zrezygnować z picia, gdy daleko jeszcze do zła.

Coś przez to stracisz? Wbrew panującej dziś modzie wcale nie musisz wszystkiego w życiu spróbować. Zauważ, że wygłaszający takie opinie najczęściej nie poznali życia zakonnego, więzienia, bezdomności i wielu innych. Ty, jeśli chcesz podążać ścieżką cnoty, z pogodą ducha powściągaj swoje nieuporządkowane pragnienia.

Twój zadziwiony mądrością ascetów Przewodnik po Ścieżkach Cnoty