Instrukcja o muzyce kościelnej

III. Muzyka w liturgii Mszy świętej

13. Tajemnica Eucharystii jest zbyt wielka, ażeby ktoś mógł pozwolić sobie na traktowanie jej wedle własnej oceny, która nie szanowałaby jej świętego charakteru i jej wymiaru powszechnego[27]. Należy przestrzegać wszystkich norm dotyczących Mszy świętej, które znajdują się w Ogólnym wprowadzeniu do Mszału rzymskiego.
14. Wszystkie śpiewy mszalne powinny być zgodne z czynnością świętą, z treścią dnia lub okresu liturgicznego i zatwierdzone przez kompetentną władzę diecezjalną[28]. Pomocą w ich wyborze są teksty liturgiczne (antyfony, modlitwy, czytania). Należy korzystać z bogatego skarbca polskich pieśni kościelnych i troszczyć się o jego powiększanie. Części stałych Mszy świętej, a także psalmu responsoryjnego, nie wolno zastępować innymi śpiewami.
15. Niektóre części Mszy świętej mogą być śpiewane w różnych językach. Dotyczy to zwłaszcza liturgii z udziałem większej grupy obcokrajowców. Niezależnie od tego, szczególnie zaleca się śpiew w języku łacińskim[29].
16. Należy zwrócić uwagę na dwojaki charakter śpiewów: jedne są samodzielnym obrzędem, inne towarzyszą obrzędowi[30]. Sprawowanie liturgii wymaga uzgodnienia czasu trwania śpiewu z akcją liturgiczną.
17. Przed rozpoczęciem celebracji zaleca się wykonywanie muzyki sakralnej. Podczas gromadzenia się wiernych ma ona pomóc w tworzeniu atmosfery modlitewnego skupienia.
18. Obrzędy wstępne:

1. Śpiew na wejście rozpoczyna celebrację, umacnia jedność zgromadzonych, wprowadza ich umysły w przeżywanie misterium okresu liturgicznego lub święta oraz towarzyszy procesji kapłana i usługujących[31]. Wykonuje się antyfonę lub inny śpiew zatwierdzony przez władzę kościelną.
2. Panie, zmiłuj się nad nami (Kyrie) jest śpiewem litanijnym wykonywanym naprzemiennie z uwzględnieniem całego zgromadzenia lub samodzielnie przez zespół śpiewaczy. Ta sama zasada dotyczy trzeciej formy aktu pokuty.
3. Hymn Chwała na wysokości Bogu (Gloria) rozpoczyna kapłan, kantor lub zespół śpiewaczy. Śpiewają go wszyscy razem albo naprzemiennie. Może być wykonany także samodzielnie przez scholę lub chór[32].
4. Kolekta powinna być albo w całości śpiewana, albo w całości recytowana[33]; po wezwaniu do modlitwy należy zachować chwilę milczenia.

19. Liturgia słowa Bożego

1. Lekcje wolno śpiewać jedynie według melodii zamieszczonych w Lekcjonarzu[34]. Po czytaniu można odśpiewać kończącą formułę z aklamacją.
2. Psalm responsoryjny jest medytacją nad usłyszanym słowem Bożym i stanowi integralną część liturgii słowa. Wykonuje go psałterzysta z miejsca proklamacji słowa Bożego w formie responsoryjnej (wierni odpowiadają refrenem) lub w sposób ciągły bez refrenu[35]. Zamiast psalmu można wyśpiewać Graduał. Śpiew po czytaniu wykonuje się jednogłosowo, refren może być także realizowany wielogłosowo.
3. Sekwencję przed Alleluja śpiewa zespół śpiewaczy lub kantor. Może ją wykonać w postawie siedzącej całe zgromadzenie.
4. Aklamacja przed czytaniem Ewangelii powinna być śpiewana, w przeciwnym razie można ją opuścić. Wszyscy, stojąc, wykonują tę aklamację pod przewodnictwem scholi albo kantora oraz ją powtarzają; werset zaś śpiewa schola albo kantor[36]. W uroczystych celebracjach po proklamacji Ewangelii można powtórzyć samą aklamację bez wersetu[37].
5. Ewangelię można śpiewać jedynie według melodii zamieszczonych w Lekcjonarzu[38]. W przypadku czytanej Ewangelii zaleca się śpiew dialogu i końcowej aklamacji.
6. Wyznanie wiary (Credo) w celebracjach bardziej uroczystych zaleca się śpiewać. Intonuje je przewodniczący liturgii, kantor lub zespół śpiewaczy, a wykonuje całe zgromadzenie razem albo naprzemiennie[39].
7. Wezwania modlitwy powszechnej mogą być śpiewane przez diakona, kantora lub inną osobę. W przypadku czytanych intencji można śpiewać samo wezwanie z aklamacją. Zaleca się śpiew końcowej modlitwy.

20. Liturgia eucharystyczna

1. Śpiew na przygotowanie darów zasadniczo towarzyszy procesji. Może być wykonywany podczas obrzędów przygotowania darów także wówczas, gdy nie ma procesji. Obrzędowi temu może towarzyszyć muzyka wokalno-instrumentalna lub instrumentalna[40].
2. Dialog przed prefacją, prefacja i aklamacja Święty (Sanctus) stanowią jedną całość i powinny być śpiewane. Nie należy rozróżniać sposobu wykonywania tych części, śpiewając dialog, a recytując prefację[41]. Śpiew aklamacji Święty należy do całego zgromadzenia[42].
3. W celebracjach bardziej uroczystych zaleca się wykorzystanie zamieszczonych w Mszale melodii do tekstów Modlitwy eucharystycznej.
4. Po konsekracji, podczas ukazania świętych postaci, zasadniczo nie wykonuje się muzyki instrumentalnej.
5. Poleca się wykonywać zamiennie wszystkie cztery aklamacje po przeistoczeniu.
6. Doksologia kończąca Modlitwę eucharystyczną powinna być śpiewana. W uroczystych celebracjach aklamację Amen można wielokrotnie powtórzyć, a także wykonać wielogłosowo.
7. Modlitwa Pańska (Pater noster) wraz z wprowadzeniem i embolizmem może być śpiewana wyłącznie na melodie zamieszczone w Mszale[43].
8. W czasie przekazywania znaku pokoju nie wykonuje się żadnego śpiewu.
1. Śpiew Baranku Boży (Agnus Dei) towarzyszy obrzędowi łamania chleba i powinien trwać do jego zakończenia. Może być wykonywany w formie dialogowanej.
10. Kiedy kapłan przyjmuje Najświętszy Sakrament, rozpoczyna się śpiew na Komunię. Wykonuje się antyfonę lub inny śpiew zatwierdzony przez władzę kościelną. Podczas procesji komunijnej, po śpiewie, może być wykonywana muzyka instrumentalna lub wokalno-instrumentalna[44].
11. Po Komunii świętej, zależnie od okoliczności, następuje akt uwielbienia. Nie należy w tym czasie wykonywać innych czynności. Zgromadzenie może wykonać psalm, inną pieść pochwalną lub hymn[45]. Dopuszczalna jest również muzyka instrumentalna lub odpowiedni utwór wykonywany przez zespół śpiewaczy.

21. Po rozesłaniu, zwłaszcza gdy odbywa się uroczyste wyjście celebransa z asystą, należy wykonać śpiew, aby każdy wrócił do swoich dobrych czynów, wielbiąc i błogosławiąc Boga[46]. Zachęca się ponadto do wykonywania w tym czasie odpowiedniej muzyki instrumentalnej lub wokalno-instrumentalnej.