publikacja 05.03.2003 11:49
na kolejne dni Wielkiego Postu Niedziela Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Sobota
Otóż całe i zupełne określenie pokuty polega na tym, abyśmy grzechów, za które pokutujemy lub które gryzą nasze sumienia, już nigdy więcej nie popełniali; znakiem zaś dokonanego zadośćuczynienia i uzyskanego przebaczenia jest usunięcie z naszych serc także skłonności do nich.
Albowiem niech każdy wie, że dopóty nie jest wolny od dawnych grzechów, póki - mimo starań o zadośćuczynienie i płaczu pokuty stają mu przed oczami złudne obrazy popełnionych lub im podobnych win, i póki - już nie powiem - ich ponęty, lecz choćby wspomnienia, napastują potajemnie jego umysł. A więc zabiegający o zadośćuczynienie niech się wówczas uważa za wolnego od grzechów i po tym niech pozna, że uzyskał odpuszczenie dawniejszych przewinień, gdy jego serca nie dotykają już ani powaby, ani wyobrażenia tych samych wad.
św. Jan Kasjan
W naszym tedy sumieniu mieszka najwiarygodniejszy sędzia pokuty i wskaźnik odpuszczenia, który już nieraz, gdy żyjemy w tym ciele, przed dniem wyjawienia i sądu zdradza nam uwolnienie od winy i odkrywa koniec zadośćuczynienia i łaskę odpuszczenia. Lub, aby to samo co powiedziałem, jeszcze dosadniej wyrazić: dopiero wówczas uważajmy nasze dawniejsze grzechowe zarazy za odpuszczone, gdy z serca naszego znikną i namiętne poruszenia, i pragnienia obecnych grzechów rozkoszy...
Jest jeszcze wiele owoców pokuty prowadzących do oczyszczenia z grzechów. Bo zbawienie wieczne obiecane jest nie tylko za ową prostą i zwyczajnie tak zwaną pokutę, o której mówi błogosławiony Apostoł Piotr: „Pokutujcie i nawróćcie się, by grzechy wasze zostały zgładzone” (Dz 3,19), a Jan Chrzciciel i sam Pan: „Pokutę czyńcie, zbliżyło się bowiem Królestwo niebieskie” (Mt 3,2), lecz także uczucie miłości niszczy brzemię przewinień, bo „miłość, zakrywa mnóstwo grzechów” (1 P 4,8).
św. Jan Kasjan
Podobnie także „owoce jałmużny są lekarstwem na nasze rany, bo „jak woda gasi ogień, tak jałmużna gładzi grzech” (Syr 3, 30). Tak samo łzy obmywają występki, bo powiada Psalmista: „Skraplam co nocy łoże moje, łzami zalewam pościel moją” (Ps 6, 7 nn., LXX), a potem dodaje, aby pokazać, że nie zostały wylane na próżno: „Odstąpcie ode mnie wszyscy, którzy czynicie nieprawość, bo wysłuchał Pan głos płaczu mego”.
Niemniej za wyznanie grzechów daje Bóg ich przebaczenie: „Rzekłem - bowiem - wyznam przeciw sobie nieprawość moją Panu i Tyś przebaczył złość grzechu mego” (Ps 31, 5, LXX) i znowu: „Opowiedz ty najpierw nieprawości twoje, abyś był usprawiedliwiony” (Iz 43, 26, LXX). Nadto zyskujemy odpuszczenie popełnionych zbrodni przez utrapienie serca i ciała, albowiem powiada Psalmista: „Wejrzyj na poniżenie moje i na boleść moją, a odpuść mi wszystkie grzechy moje” (Ps 24, 18).
Szczególnie jednak zyskujemy je przez naprawę obyczajów: „Usuńcie - powiada - złość myśli waszych od oczu moich, przestańcie źle czynić: szukajcie sądu, wspomagajcie uciśnionego, czyńcie sprawiedliwość sierocie, brońcie wdowy: a przyjdźcie i spór ze mną wiedźcie, mówi Pan: Choćby grzechy wasze były jak szkarłat, jako śnieg wybieleją, i choćby były czerwone jak karmazyn, będą czyste jak wełna” (Iz 1,16—18).
św. Jan Kasjan
Czasem jednak osiągamy także przebaczenie grzechów za przyczyną świętych: „Kto bowiem wie, że brat jego popełnia grzech, który nie prowadzi do śmierci, niech się modli, a przywróci mu życie, życie temu, który popełnia grzech nie prowadzący do śmierci" (l J 5, 16), lub na innym miejscu: „Choruje kto między wami? Niech sprowadzi kapłanów Kościoła, a niech się modlą nad nim, pomazując go olejem w imię Pańskie. A modlitwa wiary uzdrowi niemocnego i ulży mu Pan: a jeśliby w grzechach był, zostaną mu odpuszczone” (Jk 5, 14 n). Niech wypala zmazę wad zasługą (miłosierdzia i wiary wedle słów: ,,Przez miłosierdzie i wiarę bywają odpuszczone grzechy" (Prz 15,27), prócz tego częste nawracanie i, zbawienie drugich, których nasze napomnienia i nauki ratują: „Albowiem który by sprawił, że się nawrócił grzesznik od błędnej drogi, zbawi duszę jego od śmierci i zakryje mnóstwo grzechów” (Jk 5,20).
A wreszcie zyskujemy przebaczenie przestępstw naszych, przebaczając i odpuszczając innym: „Jeśli bowiem odpuścicie ludziom ich wykroczenia, przebaczy i wam upadki wasze Ojciec wasz niebieski” (Mt 6, 14). Widzicie więc, ile dróg do miłosierdzia otwarła łaskawość Zbawiciela, aby nikt pragnący zbawienia nie został złamany rozpaczą, widząc, ile lekarstw wzywa go do życia.
Jeśli się bowiem skarżysz, iż z powodu słabości ciała nie możesz zgładzić grzechów swoich utrapieniem postów i nie możesz rzec: ,,Kolana moje chwieją się od postu i ciało moje wynędzniało od braku oleju” (Ps 108, 24), albowiem „ja jem popiół jako chleb i mieszam ze łzami napój mój” (Ps 101, 10), to okup je hojnymi jałmużnami. Jeśli nie masz, co byś mógł dać ubogiemu, to zapewne możesz się oczyścić przez poprawę życia — chociaż twardy niedostatek i ubóstwo nie zwalnia nikogo od uczynków miłosierdzia, bo przecie dwa jedyne grosze owej wdowy miały cenę większą niż wielkie dary bogaczy, a Pan obiecuje zapłatę za kubek zimnej wody.
św. Jan Kasjan
(przeł. ks. Marek Starowieyski)
oceń artykuł
Wielkopostna myśl na dziś