29. Niedziela zwykła (A)

Boskie i cesarskie

Tomasz Dostatni OP

Denar rzymski, jak każda moneta, ma dwie strony. Na monecie rzymskiej był wyryty wizerunek cesarski. Gdy tymczasem w człowieku jest wyryty wizerunek Boga, na Jego obraz zostaliśmy stworzeni. Oddając więc cesarzowi – mówi św. Hilary, biskup z pierwszych wieków chrześcijaństwa – wasze bogactwa, dla Boga zachowajcie nieskazitelne sumienia.

Ilu ludzi dzisiaj, przy podejmowaniu codziennych decyzji i wyborów, zadaje pytanie swojemu sumieniu? Ilu bada swoją wrażliwość na poziomie sumienia? W kwestiach małych, drobnych i codziennych, i w tych wielkich, gdy w grę wchodzą sprawy społeczne, natury powszechnej?

Ale powiedzenie „Oddajcie Cezarowi to, co należy do Cezara, a Bogu to, co należy do Boga”, wyraża odwieczny problem obecności chrześcijan w świecie, jaka ma być relacja, którą my byśmy dzisiaj nazwali „państwo – Kościół”. A tradycja chrześcijańska, ta najstarsza, z drugiego wieku po Chrystusie, mówi w zupełnie innym języku: „Chrześcijanie nie różnią się od innych ludzi, ani miejscem zamieszkania, ani językiem, ani strojem... Mieszkają każdy we własnej ojczyźnie, lecz niby obcy przybysze. Podejmują wszystkie obowiązki jak obywatele i znoszą wszystkie ciężary jak cudzoziemcy. Każda ziemia obca jest ich ojczyzną, i każda ojczyzna ziemią obcą. Jednym słowem: czym jest dusza w ciele, tym są w świecie chrześcijanie” (List do Diogneta).

Ewangelia, jej przesłanie, kształtowała przez wieki życie codzienne chrześcijan. Jak daleko dziś odchodzimy od źródła, że już często nie rozumiemy ewangelicznych słów Jezusa. Albo nie potrafimy ich przełożyć na konkret naszego życia.

„Oddajcie więc Cezarowi to, co należy do Cezara”, te słowa mówią o desakralizacji władcy, a zarazem przypominają prawdę, że władza antycznego władcy sięga tak daleko, jak daleko sięgają jego pieniądze. Taki też był sens umieszczania wizerunku władcy na monecie, aby poddani pamiętali kto rządzi.

„Oddajcie Bogu to, co należy do Boga”, – wszystko do Niego należy, choć często się zdarza, iż to właśnie władcy przypisują sobie boskie atrybuty. Jezus pozbawia ich nimbu sakralności – mówi Hans Urs von Balthasar – bo jedynym Panem jest Bóg, a władcy ziemscy co najwyżej są Bożymi lennikami. Za takie postawienie sprawy chrześcijanie przez wieki płacą krwią. Tam wszędzie, gdzie władza ziemska buntuje się przeciw temu, że wszystko należy do Boga, uzurpuje sobie władzę nad tym, Bóg sprzeciwia się, a wraz z Nim sprzeciwiają się Jego wyznawcy.

Idąc za głosem własnego ukształtowanego sumienia, często stajemy przed decyzjami, przed wyborami pomiędzy tym, co cesarskie a Boskie. W życiu społecznym bierzemy udział w wyborach parlamentarnych, prezydenckich, samorządowych, to od nich zależy co w naszym życiu jest ważniejsze i na jakich fundamentach będzie wybudowana nasza codzienność. Nie doceniamy często, że w naszych rękach jest kształt tej codzienności. Co będzie ważniejsze? To Boskie, czy to cesarskie?