Integralna formacja ministrancka

a) Duchowość. Na żadnej zbiórce nie może zabraknąć modlitwy. Nie chodzi przy tym tylko o tradycyjne rozpoczęcie krótką formułą. Rok liturgiczny sugeruje charakter wspólnej modlitwy - w Wielkim Poście będzie to ministrancka droga krzyżowa, w maju i czerwcu litania, w październiku cząstka różańca, w listopadzie odczytane wypominki za zmarłych z ministranckich rodzin. Tematyka tego "kwadransu" winna koncentrować się również na życiu sakramentalnym. Szczególnie idzie o formowanie ministrantów do pełnego uczestniczenia w Eucharystii: regularną spowiedź, wprowadzenie w niedzielną liturgię słowa, ukazywanie treści poszczególnych części liturgii. Duchowość ministrancka opiera się również na wzorach świętych, szczególnie patronów ministranckich (św. Stanisław Kostka, św. Dominik Savio, św. Alojzy Gonzaga, św. Tarsycjusz, św. Jan Berchmans, a dla lektorów bł. Piotr Jerzy Frassati). Opracowanie ich życiorysów może dostarczyć treści na kilkanaście zbiórek. Można również odwoływać się do postaci świętych bieżącego okresu.

Ważnym elementem formacji jest budowanie wspólnoty. Środowisko chłopców niesie w tym względzie wiele wyzwań, wśród których trzeba wskazywać zwłaszcza na potrzebę wzajemnego szacunku i zgody. Kwestie wychowawcze mogą dotykać również profilaktyki uzależnień, problemów okresu dojrzewania, szacunku dla dóbr kościoła, uczciwości etc.

b) Wiedza o Kościele. W dobie mediów i wszechobecnej dyskusji na temat Kościoła warto poświęcić uwagę pytaniom, które rodzą się wśród ministrantów, zwłaszcza starszych. Nie należy przy tym unikać tematów trudnych. Świadectwo ministranta nie polega jedynie na obecności w prezbiterium, ale również na rozumieniu Kościoła, apostołowaniu wśród swoich rówieśników oraz najbliższych, dzieleniu się własnym, dobrze ukształtowanym spojrzeniem na Kościół. Niejednokrotnie w gronie rodzinnym, koleżeńskim czy sąsiedzkim ministrant bywa postrzegany jako reprezentant parafii i źródło informacji, stąd warto na zbiórkach poświęcić uwagę aktualnym wydarzeniom we wspólnocie lokalnej.

c) Wiedza praktyczna. Sztuka służenia wymaga dobrej znajomości teorii i praktyki. Warto więc w ramach zbiórek poznawać z ministrantami zasady teoretyczne, zapoznawać się z obowiązującymi przepisami, ale również organizować praktyczne próby w kościele. W tym wymiarze rozwinięcia domagają się następujące tematy:

- funkcje w zgromadzeniu liturgicznym: krucyferariusz, turyferariusz i nawikulariusz (wraz z wyjaśnieniem symboliki kadzidła), ministrant światła albo ceroferariusz (wraz z wyjaśnieniem symboliki światła), lektor z kantorem (zwłaszcza w czasie kursu lektorskiego, komentator (starszym ministrantom szkół średnich należy zorganizować kurs pełnienia tej funkcji), insygniarze (wraz z wyjaśnieniem symboliki insygniów biskupich); oczywistym jest, że rytm roku liturgicznego sam wyznacza "powtórki" praktyki służenia.
- księgi liturgiczne (nazewnictwo i zawartość): mszał (szerokiej znajomości i posługiwania przy mszale warto nauczać w czasie kursu lektorskiego), lekcjonarze (ilość i zawartość poszczególnych tematów), rytuały sakramentalne, księgi nabożeństw liturgicznych;
- szaty (typy, kolory, użycie w roku liturgicznym, pomoc ministranta przy ubiorze szat liturgicznych przez kapłana) i nauczanie liturgiczne;
- struktura mszy świętej;
- okresy liturgiczne;
- wnętrze i wystrój kościoła.

d) Organizacja służby. W czasie zbiórki dokonuje się weryfikacja osiągnięć, podsumowuje się dyżury, punktację. Warto zwrócić uwagę na schludny ubiór, punktualność. W skutecznym prowadzeniu grupy ministranckiej przydatne mogą być estetyczna tablica ogłoszeń w kościele, lektury i czasopisma formacyjne. Ważną rolę odgrywa także wspólna "kasa", np. z datków kolędowych. Zbieranie składek można powierzyć odpowiedzialnemu ministrantowi; w ten sposób ministranci bardziej czują się gospodarzami zgromadzonych funduszów. O wpływach i wydatkach, dla finansowej przejrzystości, warto informować również rodziców ministrantów. Dniem szczególnej modlitwy za ministrantów oraz o powołania są pierwsze czwartki.