Ofiary Starego Testamentu

Jednym ze szczególnych przypadków ofiary za grzech była uroczysta ofiara Dnia Oczyszczenia. Wyróżniającym ją elementem było ofiarowanie krwi dwóch zwierząt: cielca za grzech kapłana i kozła za grzech ludu. Była to jedyna ceremonia świąteczna, która pozwalała kapłanowi wejść do Świętego Świętych, miejsca, gdzie przebywała chwała Boża (Hbr 9,7; Kpł 16,2). Ten ważny moment podkreślony był ubraniem przez kapłana specjalnych, lnianych szat, które służyły na tę jedyną okazję w roku. Ten lniany ubiór towarzyszył jedynie ofiarowaniu krwi dla podkreślenia momentu odróżniającego ofiarę Dnia Oczyszczenia od zwykłej ofiary za grzech, tak świątecznej, jak i wynikającej z popełnionego grzechu. Drugim szczególnym elementem ofiary za grzech Dnia Oczyszczenia było ofiarowanie kozła żywego (Kpł 16,20) i dlatego obrządek ten również sprawowany był w szatach lnianych. Przed wykonaniem wszystkich innych czynności ofiarniczych tego Dnia, czyli: spaleniem tłuszczu, sprawowaniem ofiar całopalnych i zwykłych ofiar za grzech (Lb 29,7-11) kapłan ubierał już normalne szaty używane w codziennej służbie przy Przybytku.

Ofiara za grzech Dnia Oczyszczenia składała się z cielca i dwóch kozłów (Kpł 16,3-5). Kapłan w lnianych, świętych szatach dokonywał losowania kozłów. Następnie zabijał cielca i z jego krwią wchodził do Miejsca Najświętszego, aby tam przed przebłagalnią kropić siedmiokrotnie za grzech swój i swego domu. Potem oczyszczony już kapłan zabijał kozła wylosowanego Panu i z jego krwią ponownie wchodził do miejsca, gdzie przebywała Skrzynia Przymierza, aby zaspokoić Boską sprawiedliwość i oczyścić Świątynię od wszystkich nieczystości, występków i grzechów Izraela: „i dokona przebłagania nad Miejscem Świętym za nieczystości Izraelitów i za ich przestępstwa według wszystkich ich grzechów. To samo uczyni z Namiotem Spotkania, który znajduje się u nich - w środku ich nieczystości.” (Kpł 16,16). Następnie krwią cielca i kozła łącznie oczyszczał ołtarz i tak cały Przybytek: Miejsce Święte, Namiot Spotkania i ołtarz (Kpł 16,20) został oczyszczony od nieczystości synów izraelskich. Gdy proces ofiarowania krwi został zakończony, kapłan przystępował do kolejnej, charakterystycznej czynności Dnia Oczyszczenia – ofiarowania kozła żywego. To właśnie ofiara tego kozła dokonywała ostatecznie oczyszczenia ludu izraelskiego. Kapłan wyznawał grzechy, nieprawości i przestępstwa ludu, wkładając ręce na głowę kozła żywego. Wypędzony kozioł unosił je na pustynię, do Azazela, oddalając grzechy od narodu izraelskiego. Reszta to tylko czynności rutynowe, które niczym nie wyróżniały tego święta od innych. Palenie tłuszczu ofiar za grzech na ołtarzu, wnętrzności, skóry i mięsa za obozem oraz sprawowanie całopaleń odbywało się już w normalnych, codziennych szatach kapłańskich (Kpł 16,23-27).

Określenie „kozioł dla Azazela” jest zagadkowe i właściwie nikt nie może być do końca pewien jego znaczenia. Najpopularniejsza myśl, że Azazel to demon pustyni czy wręcz książę demonów, Szatan, wydaje się być mało prawdopodobna, gdyż nie jest chyba możliwe, aby ofiara, która usuwała grzech Izraela i która była jedną z najważniejszych ofiar w ciągu roku w harmonijnym ceremoniale Prawa Bożego z góry Synaj, ofiarowana była demonom czy Szatanowi. Inni wyjaśniają to słowo jako nazwę geograficzną bliżej nieznanego miejsca na pustynnym półwyspie Synaj. Wreszcie najprawdopodobniejsze rozwiązanie, idące za tłumaczeniem Septuaginty, która przekłada „Azazel” na greckie „apopompajos” (odwracający zło, odpychający, wstrętny) lub „apopompe” (odsyłanie, oddalenie, pozbycie się) i mówi, że Azazel to określenie kozła, który odwracał zło od Izraela i był odsyłany, oddalany na pustynię.