Hebraica na Wielki Post

NIEUDANE PRÓBY

Piłat, widząc, że oskarżenia wobec Jezusa nie mają podstaw, próbuje doprowadzić do Jego uniewinnienia. Znalazł się on jednak w bardzo kłopotliwej, wręcz niebezpiecznej dla siebie sytuacji. Nie mógł Go po prostu uwolnić, gdyż wówczas (jak twierdzi wielu znawców prawa rzymskiego), musiałby oskarżyć członków Sanhedrynu o przestępstwo oszczerstwa. Pociągało to za sobą taką karę dla fałszywych oskarżycieli, jakiej sami żądali dla niesłusznie zniesławionego. Nietrudno wyobrazić sobie skutki ukrzyżowania Arcykapłana wraz z 70 członkami Sanhedrynu…

Podejmuje więc próby korzystnego dla siebie, a przy okazji i dla Jezusa, rozwiązania tej sytuacji:

1. Małoduszna – odesłanie do Heroda
2. Upokarzająca – zrównanie z Barabaszem
3. Okrutna – ubiczowanie

Zanim zostaną one omówione warto na chwilę zatrzymać się przy bohaterze pierwszej z nich.

HEROD ANTYPAS

Był synem Heroda Wielkiego, zmarłego po strasznej agonii, kilka lat po narodzeniu Jezusa. Na pięć dni przed śmiercią kazał zabić swego pierworodnego syna Antypatra, którego wcześniej wyznaczył na następcę tronu. Przewidując, że jego śmierć wywoła radość wśród jego poddanych, którzy zarówno bali się go jak i nienawidzili, nakazał zamknąć w hipodromie członków znaczniejszych rodzin i wydał rozkaz, aby ich zabito w chwili, kiedy on sam umrze – aby na jego pogrzebie polały się łzy, choćby rodzin pomordowanych.

Herod Wielki, pomimo oficjalnego tytułu „król przyjaciel i sprzymierzeniec” faktycznie był poddanym i zasiadał na tronie jedynie dzięki osobistym pozwoleniu Augusta. Nie miał natomiast możliwości przekazania go po śmierci swoim następcom, chyba że za wyraźnym przyzwoleniem cesarza. Przydomek „Wielki” otrzymał dzięki zrekonstruowaniu Świątyni Jerozolimskiej, czym starał się zjednać przychylność nienawidzących go Żydów. Nie przeszkodziło mu to jednak w stawianiu również świątyń pogańskich.

Jego syn – Antypas, wychowany w Rzymie jedynie formalnie i zabobonnie stosował się do przepisów żydowskich. Jednakże swoją stolicę Tyberiadę, (nazwaną tak na cześć cesarza Tyberiusza) wybudował na terenie cmentarza, a więc miejscu nieczystym. Tak więc pobożni Żydzi nigdy do tego miasta nie wchodzili.

Nienawiść Żydów do Heroda Antypasa uwidoczniła się już kiedy zmarł jego ojciec, a August rozważał czy zgodnie z testamentem nie uczynić Antypasa następcą na tronie. Wówczas wysłano do Rzymu pięćdziesięcioosobową delegację, która prosiła, aby zakończyć monarchię herodiańską, a jej tereny wcielić do rzymskiej prowincji Syrii. Żydzi więc, pomimo iż byli zazdrośni o swoją niezależność aż do fanatyzmu i męczeństwa – to jednak woleli bezpośrednią władzę Rzymu niż pozór autonomii pod panowaniem synów Heroda.

Pogłębiła się kiedy podczas podróży do Rzymu w 28 r. po Chr. poznał i wszedł w związek z Herodiadą, żoną swojego brata Filipa. Małżeństwo z nią było dla Żydów jednym z najcięższych wykroczeń przeciwko Torze i niewybaczalnym zgorszeniem.

Herod donosił Tyberiuszowi na urzędników rzymskich na Wschodzie. Rzeczą powszechnie znaną było, że Herod był jednym z najbardziej płaszczących się pochlebców Tyberiusza. Jednocześnie chytrze wykorzystywał słabą stronę Tyberiusza, który pragnął być drobiazgowo informowanym o wszystkim. Przekazywał więc nie tylko wiadomości i wydarzenia ogólne, lecz także donosił na urzędników rzymskich. Nic więc dziwnego że darzyli go nienawiścią.

Znamienny jest przykład opisany przez Józefa Flawiusza (Anti XVII, 4,5). Otóż na rokowaniach pomiędzy Witeliuszem, gubernatorem Syrii, a Artabanem, królem Partów, obecny był również Herod Antypas. Kiedy Witelisz wysłał oficjalny raport do cesarza dowiedział się że Tyberiusz jest już o wszystkim poinformowany – właśnie przez Heroda. Gubernator nie wybaczył tetrarsze tego służalczego gestu. Po śmierci Tyberiusza w 37 roku, zemścił się, porzucając go w wojnie przeciwko królowi Aretazowi, w której Herod wspomagał Witeliusza z rozkazu nieżyjącego już cesarza.

Po śmierci Tyberiusza, który był wielkim protektorem Heroda, jego następca Kaligula, na skutek donosu Agrypy, brata Herodiady, zarzucił tetrarsze zdradę na rzecz Partów, złożył z urzędu, a następnie zesłał na wygnanie w chłody i śniegi Galii, do Lionu.

Do takiego człowieka został odesłany Jezus…