Chrzest - mistagogia celebracji

Modlitwa z egzorcyzmem

W liturgii sakramentu chrztu świętego, zaraz po homilii i modlitwie powszechnej, odbywa się modlitwa z egzorcyzmem i włożenie ręki na głowę dziecka. Współczesny człowiek słysząc słowo „egzorcyzm” uśmiecha się z pobłażaniem. Złe duchy i ich działanie wydają się być czymś wziętym z filmów, czy opowiadań starszych ludzi. Wielu ludzi dzisiaj nie wierzy w szatana i jego zwodzicielskie oraz pełne kłamstwa działanie. W związku z tym obrzęd modlitwy z egzorcyzmem mający miejsce w liturgii chrzcielnej wydaje się czymś nieaktualnym i czymś nie pasującym do uroczystego charakteru tej liturgii.

Według teologicznej definicji egzorcyzm to liturgiczny obrzęd mający na celu wyjęcie człowieka lub rzeczy spod wpływu szatana. W starożytności obrzęd ten stosowano wobec opętanych przez złego ducha oraz wobec katechumenów przygotowujących się do przyjęcia sakramentów inicjacji chrześcijańskiej, czyli chrztu, bierzmowania i Eucharystii. W odnowionej liturgii chrzcielnej zachowano egzorcyzm nie tylko ze względów historycznych. Urodzone dziecko pozostaje obciążone grzechem pierworodnym, z którego przez chrzest jest uwolnione. W modlitwie egzorcyzmu kapłan prosi Boga: „pokornie Cię błagamy, abyś to dziecko uwolnił od grzechu pierworodnego, uczynił je swoją świątynią i mieszkaniem Ducha Świętego”. Natomiast druga formuła egzorcyzmu z pełnym realizmem mówi, że dziecko w przyszłości będzie narażone na pokusy tego świata i będzie musiało walczyć przeciw zasadzkom szatana. W związku z tym znajduje się w niej prośba, aby Bóg uwolnił chrzczone dziecko od zmazy grzechu pierworodnego, umocnił je łaską Chrystusa i nieustannie strzegł na drodze życia. Uwolnienie od grzechu dokonuje się mocą męki i zmartwychwstania Jezusa Chrystusa.

Po modlitwie z egzorcyzmem kapłan nakłada rękę na chrzczone dziecko. Znaczenie tego gestu jest bardzo bogate. W liturgii chrzcielnej oznacza on, że wspólnota Kościoła przyjmuje chrzczone dziecko pod swoją opiekę. W walce ze złem dziecko nigdy nie będzie pozbawione pomocy. Kościół posiadający moc Ducha Świętego wyraża swoją gotowość pomocy w walce ze złem. Ta pomoc wyraża się przede wszystkim przez udzielanie sakramentów oraz głoszenie dobrej nowiny o zbawieniu wysłużonym przez Chrystusa.

Modlitwa chrzcielnego egzorcyzmu oraz gest nałożenia ręki przypominają zasadniczą prawdę, że chrześcijanin wobec grzechu nie jest bezradny. Jego zbawienie i wyzwolenie jest w Jezusie Chrystusie. On daje człowiekowi prawdziwą wolność dzieci Bożych. Przez swoją śmierć i zmartwychwstanie dokonał dzieła zbawienia i odkupienia. Szatan i grzech zostały pokonani. Odtąd wszyscy uczniowie Chrystusa powołani są do życia w jedności z Bogiem Ojcem.

W tym momencie także zebrani na liturgii chrzcielnej powinni uświadomić sobie, że zło istnieje naprawdę. Bez względu na to czy wierzymy, czy nie wierzymy, szatan, grzech, zło są czymś rzeczywistym i obecnym w naszym codziennym doświadczeniu. Szatan będący przeciwnikiem Boga i człowieka, jest ojcem wszelkiego kłamstwa. Scena kuszenia z rajskiego ogrodu nieustannie się powtarza i również dzisiaj często człowiek daje się zwodzić szatanowi i idzie za jego chwytliwymi pokusami. Niestety, zamiast obiecywanego szczęścia i wyzwolenia wcześniej czy później, przychodzi rozczarowanie, lęk i niewola. Trzeba z całym realizmem dostrzegać istniejące zło i trzeba widzieć jego zagrożenia.

Szatan potrafi wspaniale zareklamować zło i grzech. Człowiekowi wydaje się, że musi to zrobić, że bez tego nie może żyć, że to da mu szczęście, że to go zadowoli i wyzwoli z kompleksów. Prawda jest zupełnie inna. Ulegając pokusie staje się jej niewolnikiem. Nie potrafi żyć bez tego, co miało być „tylko jeden raz”. Wpada w sidła pokusy i grzechu. Zło staje się koniecznością człowieka. W walce ze złem człowiek potrzebuje pomocy Bożej, ponieważ sam z siebie jest zbyt słaby, aby się przeciwstawić szatanowi. Służy temu także chrzcielna modlitwa z egzorcyzmem.