Liturgia i ciało

Nałożenie rąk

Gest nałożenia rąk na głowę należy do istotnych gestów sakramentu kapłaństwa, bierzmowania i namaszczenia chorych. Ten najbardziej wymowny gest wykonywany ręką wykorzystywany jest w liturgii od czasów starożytnych. Wykonywał go sam Chrystus nakładając ręce na chorych i na dzieci. Potem Apostołowie na wybranych do pełnienia misji w Kościele nakładali na nich ręce. Gest ten towarzyszył także przekazaniu Ducha Świętego.

Znaczenie nałożenia rąk zależy od obrzędu, w którym się je stosuje. Nakładanie rąk przy udzielaniu uroczystego błogosławieństwa wyraża łaskawość całej Trójcy Świętej, która jest źródłem świętości i wszelkiego błogosławieństwa. Takie błogosławieństwo można stosować na zakończenie Mszy świętej i przy celebracjach pozostałych sakramentów. Uroczystego błogosławieństwa, któremu towarzyszy gest nałożenia rąk udziela nowo wyświęcony kapłan. Poprzez błogosławieństwo prymicyjne młody kapłan jak gdyby pozwala rozlać się dopiero co przyjętej łasce święceń.

W obrzędzie sakramentu święceń kapłańskich nałożenie rąk oraz towarzysząca mu modlitwa oznacza udzielenie kandydatom daru Ducha Świętego do pełnienia posługi kapłańskiej. Przy święceniach biskupich nakładają ręce na głowę kandydata także inni biskupi na znak przyjęcia ich do kolegium biskupiego. Podobnie przy święceniach kapłańskich w stopniu prezbiteratu gest ten wykonują wszyscy obecni prezbiterzy na znak przyjęcia kandydatów do prezbiterium, czyli wspólnoty kapłańskiej danego kościoła diecezjalnego.

W celebracji sakramentu bierzmowania nałożenie rąk oraz namaszczenie olejem krzyżma świętego oznacza przekazanie daru Ducha Świętego. Biskup wraz z towarzyszącymi mu kapłanami wyciągając ręce nad kandydatami do bierzmowania mówi następującą modlitwę, która wyjaśnia znaczenie gestu: Boże wszechmogący, Ojcze naszego Pana, Jezusa Chrystusa, który odrodziłeś te sługi swoje przez wodę i Ducha Świętego i uwolniłeś ich od grzechu, ześlij na nich Ducha Świętego Pocieszyciela.

Na wzór Chrystusa nakładającego ręce na chorych gest ten wykorzystuje się w celebracji sakramentu namaszczenia chorych. Gestowi powinna towarzyszyć modlitwa pełna wiary: Choruje ktoś wśród was? Niech sprowadzi kapłanów Kościoła, by się modlili nad nim i namaścili go olejem w imię Pana. A modlitwa pełna wiary będzie dla chorego ratunkiem (Jk 5, 14-15).

Ręce nakładano także na opętanych, których uważano za chorych. Gest ten pozostał w liturgii sakramentu chrztu. Wykonuje się go wraz z towarzyszącą mu modlitwą egzorcyzmu. Nałożenie ręki w tym przypadku oznacza ochronę ochrzczonego przed atakami złego ducha. Takie jest także znaczenie tego gestu w liturgii egzorcyzmów.

W czasie Eucharystii wyciąga się ręce nad darami chleba i wina w czasie modlitwy zwanej epiklezą. Jest to prośba skierowana do Boga Ojca, aby udzielił daru Ducha Świętego i w ten sposób dokonał cudownej przemiany chleba w Ciało Chrystusa i wina w Jego Krew.