TRADYCJA RELIGIJNA (rozwój)
nie zatrzymał się on z ustaleniem Prawa Mojżeszowego. Paralelnie rozwijali działalność prorocy, przekazywano sentencje mądrościowe, a samo Prawo było systematyzowane, reinterpretowane i rozszerzane. Szczególne znaczenie miały przepisy związane z pokarmami oraz czystością rytualną. Zakaz spożywania niektórych pokarmów miał przypominać Izraelitom o ich związku z Bogiem oraz wyróżniać naród wybrany spośród otaczających go ludów pogańskich. Granica między czystością a nieczystością dzieliła przedmioty i ludzi na dwie grupy: pierwsza była dopuszczona do kultu, a druga z niego wykluczona. Świadectwem tych nurtów w tradycji judaizmu są również księgi Nowego Testamentu. Z jednej strony Jezus krytykuje nadużycia w stosowaniu „tradycji starszych”, odnoszącej się do czystości (Mk 7,5.8-13), a Paweł przypomina o swojej gorliwości w przestrzeganiu „tradycji przodków” (Ga 1,14). Z drugiej strony bliskość Boga zależy już nie od zewnętrznych oczyszczeń, ale od wiary w Jezusa oraz wolności od grzechów. (za: Gość Niedzielny Nr 35/2003)